57
1.Islom
ta'limoti
asosidagi
iqtisodiy
munosabatlar.
Bu
munosabatlarni negizini zakot va juz'ya to`lovlari bilan bog`liq
masalalar
tashkil etadi. Ya'ni, Qo`ng`irot elida hukmronlik qilgan Alpomishning otasi
Boybo`ri bilan uning akasi Boysaribiyning zakot to`lovi bo`yicha
nizolardir.
2.Mehnat
taqsimotining
rivojlanganlik
darajasi. Dostondan
ko`rinadiki, o`sha davrga kelib chorvachilik tarmog`i Qo`ng`irot elining
ixtisoslashuvining ko`rsatkichidir.
3.Tovar-pul
va
moliya
tizimi
munosabatlari.
Dostonda
keltirilishicha qo`ng`irotliliklarning tovar-pul
munosabatlarida natura
to`lovlari ustuvorligi namoyon bo`ladi. qalmiqlar davlatida esa daromad va
harajatlarni tartibga solish muxrdor lavozimi orqali yuritiladi. Muhrdor
daromad va harajatlar bo`yicha hisob kitoblar qilishda oqsoqollar
tomonidan yig`ib topshiriladigan soliq va yig`imlarga tayanadi. Bu
mamlakatda 500 ta oqsoqollik lavozimi joriy etilgan.
Ularning maoshi
to`plangan soliqlardan bir qismini tashkil etadi. Sipohiylar uchun esa 500
pul birligi miqdorida maosh tayinlangan. Muomala uchun ishlatiladigan
pul birliklari qo`shni mamlakatlardagi zarb qilingan oltin va kumushlar
ekanligi to`g`risida ma'lumotlar berilgan.
Soliqlarning manbayi bir
tomondar yer solig`i bo`lsa, ikkinchi tomondan esa savdo karvonlari va
ichki bozordan olinadigan yig`imlar hisoblanadi.
Umuman olganda, xalq og`zaki ijodidagi asarlar millat tarixidagi
iqtisodiy munosabatlarni bayon etishda
muhim manbalardan biri
hisoblanadi. O`zbek xalqining maqollari ham iqtisodiy aqidalarning
tarkibiy qismini tashkil etadi. Demak, milliy iqtisodiy taffakkurning
umuminsoniy qadriyatlar bilan uyg`unligini ta'minlashda xalq og`zaki ijodi
namunalaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega.
Dostları ilə paylaş: