34
Mikroprosessorların seriyalı istehsalı həm tələbat və imkandan asılı olaraq
kompüterin gücünü çevik şəkildə dəyişməyə, həm də kompüter istehsalını əhəmiyyətli
dərəcədə ucuzlaşdırmağa imkan verdi. Bu sinif superkompüterlərə nümunə olaraq Intel
Paraqon, IBM SP, Cray T3D/T3E və bir sıra başqaları göstərilə bilər. 2002-ci ilin
noyabrında Cray Inc. firması 52,4 Tflops
62
və 65,5 Tbaytlıq OYQ
63
kimi xarakteristikalara
malik olan Cray X1 layihəsi barədə xəbər yaydı. Bu maşının ilk qiyməti 2,5 milyon
dollardan başlanırdı. Bu komplekslə dərhal İspaniya meteoroloji mərkəzi maraqlandı.
Həmin vaxt Top 500 siyahısı (
http://www.top500.org
) nəşr edildi ki, bu siyahıya da rəsmi
olaraq maksimal məhsuldarlıq nümayiş etdirən hesablayıcı sistemlər daxil edilmişdi.
Siyahıya ―Yerin kompüter modeli‖
64
adlı Yapon mərkəzi və NEC tərəfindən yaradılmış
35,86 Tflops nəticə göstərmiş 5120 prosessorlu eyniadlı
65
hesablayıcı kompleks başçılıq
edirdi. Siyahıda 2-ci və 4-cü yerləri xeyli zəif
66
olan ASCI layihələri tuturdu. Bu
maşınlar
67
Los-Alamada yerləşən nüvə tədqiqatları laboratoriyasında bu gün də istifadə
edilir.
Cray Inc. şirkəti son 10 il ərzində petaflopsluq
68
həddi fəth etməyi hədəfə almışdır.
Yaponlar da son 10 ili hədəfləmişlər. Tokioda GRAPE layihəsi
69
çərçivəsində GRAPE-6
modeli hazırlanır. Bu maşın 12 klasterdən və 2048 prosessordan yığılmış və 2,889 Tflops
70
məhsuldarlıq nümayiş etdirir.
Perspektivdə GRAPE layihəsinə 20 min prosessor qoşulacaq və bu, cəmi 10 milyon
dollara başa gələcəkdir. Lakin rekord xarakteristikalı unikal layihələr, adətən, kütləvi
istehsalda olan və biznesdə geniş tətbiq edilən sistemlərlə müqayisədə xeyli baha olur.
Şəbəkə texnologiyaları sahəsindəki tərəqqi öz sözünü dedi: kommunikasiya
texnologiyalarına əsaslanan ucuz, lakin səmərəli layihələr meydana çıxdı. Bu, klasterli
hesablayıcı sistemlərin yaranması üçün ilkin şərt oldu. Nəticədə hesablayıcı proseslərin
61
Power PC və ya PA-RİSC kimi
62
Flops – ingiliscə Floating Point sözlərindən yaradılmış, sürüşən nöqtə ilə hesablama mənası verir.
Tflops – Tera flops deməkdir.
63
OYQ – operativ yaddaş qurğusu
64
Earth
Simulator
65
―Yerin kompüter modeli‖
66
7,7; 7,7 və 7,2 Tflops
67
Hewlet-Packard firması tərəfindən istehsal edilmiş ilk iki super kompüterin hər birində 4096, IBM
firmasının maşınlarının hər birində isə 8192 prosessor qurulmuşdu.
68
Petaflops - 1 saniyədə 1000 trilyon
sürüşən vergüllü əməliyyat
69
http://grape.astron.s.u-tokyo.ac.jp/grape/
70
Halbuki bu maşının potensial imkanı 64 Tflopsdur
35
kütləvi paralelizmi
71
ilə seçilən kompüterlərin inkişafı istiqamət-lərindən biri yaranmış
oldu.
Hesablayıcı klaster – iri hesablama məsələsinin həlli üçün müəyyən şəbəkə
çərçivəsində birləşdirilmiş kompüterlər məcmusudur. Şəbəkə düyünü olaraq 1 prosessorlu
kompüterlər, 2 və ya 4 prosessorlu SMP-serverlər
72
işlədilir. Hər bir şəbəkə düyünü
özünün ƏS nüsxəsinin idarəsi altında işləyir. Bu məqsəd üçün, adətən, Linux, NT, Solaris
və s. kimi standart ƏS-lər tətbiq edilir.
Hesablayıcı klaster dedikdə, həm 10 Mbaytlıq Ethernet şəbəkəsində birləşdirilmiş 2
kompüter, həm də Alpha prosessorları bazasında qurulmuş, paralel proqram əlavələrinin
dəstəklənməsi üçün istifadə edilən yüksək sürətli Myrinet, idarəetmə məqsədi ilə yaradılan
Giqabit Ethernet və xidməti məqsədlər üçün yaradılan Fast Ethernet şəbəkələri ilə
əlaqələndirilmiş minlərlə işçi stansiyanı birləşdirən iri bir layihə çərçivəsində fəaliyyət
göstərən geniş miqyaslı hesablayıcı sistem nəzərdə tutula bilər. Şəbəkə düyünlərinin
tərkibi və gücü hətta bir klaster çərçivəsində fərqli ola bilər. Bu, lazımi gücdə
genişmiqyaslı heterogen (bircins olmayan) sistemlər yaratmağa imkan verir. Konkret
kommunikasiya mühitinin seçilməsi bir sıra amillərlə: həll edilən məsələlərin
xüsusiyyətləri ilə, klasterin sonrakı genişləndirilməsi üçün əlçatan maliyyələşdirmə ilə və
s. təyin edilir. Hesablayıcı klasterin konfiqurasiyasına ixtisaslaşdırılmış kompüterlər,
məsələn, İnternet vasitəsilə klasterə məsafədən müraciət edə bilən fayl-server daxil edilə
bilər. Müasir bazara hazır klaster layihələri təklif edənlərin sayı elə də çox deyildir. Bu, ilk
növbədə, komplektləşddiricilərin əlçatanlığı ilə, sistemlərin qurulmasının asanlığı ilə, daha
çox azad yayılan proqram təminatına istinadetmə ilə, klaster texnologiyalarının köməyi ilə
həll edilən məsələlərin unikallığı ilə əlaqədardır. Bazara məhsul çıxaran daha çox tanınmış
layihələşdiricilərdən: SGI, VALinux və Scali Computer misal göstərilə bilər.
2000-ci ilin yayında ABŞ-da, Kornell universiteti klaster texnologiyaları üzrə
Konsorsium
73
təsis etdi. Həmin konsorsiumun əsas məqsədi klaster texnologiyaları
sahəsində əlaqələndirmə işləri aparmaqdan ibarətdir. Konsorsiumun infrastrukturunu
təmin edən aparıcı şirkətlər olan Dell, Intel və Microsoft kompüter avadanlıqları və
proqram təminatı üzrə iri istehsalçılara çevrildilər. Konsorsiumun digər üzvləri sırasında
71
Massively Parallel
Processing - MPP
72
Symmetric Multi Processor
73
Advanced
Cluster Computing Consortium