İsmayil haciyev



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/57
tarix21.06.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#50654
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   57

 
14 
 
Göründüyü kimi, bu adi fərman deyil. O, bizi öz tari-
xi  yaddaşımıza  dönməyə, uzun  illər boyu kütləvi qətllərə 
və  qırğınlara  məruz  qalmış  xalqımızın  faciəsindən  ibrət 
dərsi  götürməyə,  haqq  işimizin  uğrunda  ədalət  mücadilə-
sinə  qalxmağa,  düşmənə  qarşı  ölüm-dirim  savaşına  atıl-
mağa  çağırmışdır.  Bu  əsl  vətəndaş  fəryadıdır.  Bütün  be-
yinləri,  bütün  ürəkləri,  bütün  yumruqları  vahid  bir  məc-
rada birləşdirməyə çağırışdır. 
 
Bu fərman Heydər Əliyev cəsarətinin və prinsipiallı-
ğının  parlaq  təcəssümüdür.  Azərbaycan  xalqının  deporta-
siyaya və soyqırıma məruz qalmasını ilk dəfə dahi öndər - 
Heydər  Əliyev  dünya  ictimaiyyətinə  çatdırmışdır.  Göstə-
rilən fərman xalqımızın qədim zamanlardan toplum halın-
da yaşayış ocaqları olan Göyçə - Zəngəzurun, İrəvan-Çu-
xursəddin, Dərələyəz-Ağbabanın, Çəmbərəyin və yüzlərlə 
unudulmuş yurd yerlərimizin yenidən tədqiq olunması, bu 
diyarda  yaşayan  soydaşlarımızın  başına  gətirilən  məşəq-
qətlərin ətraflı şəkildə öyrənilməsi, saxtalaşdırılmış tarixi-
mizin  bərpası,  tarixi  həqiqətlərin  aşkara  çıxarılması  üçün 
qiymətli,  əvəzsiz  tarixi  sənəddir.  Bu  tarixi  sənəd  imkan 
verir  ki,  müxtəlif  mərhələlərdə  (1828-1992)  Qərbi  Azər-
baycandan  zorla  qovulmuş,  deportasiya  edilmiş  azərbay-
canlıların  vəziyyətini,  qədim  yurd  yerlərimizin  tarixini 
hərtərəfli araşdıraq və bunu dünya ictimaiyyətinə çatdıraq. 
 
1948-1953-cü  illərdə  azərbaycanlıların  deportasiya-
sına  qanuni  don  geydirən  SSRİ  Nazirlər  Sovetinin  qəra-
rında Ermənistandan azərbaycanlıların Kür-Araz ovalığına 
«könüllü  köçürülməsi»  vurğulanırdı.  Əslində  Kommunist 
Partiyası heç bir azərbaycanlının rəyini soruşmadan onları 
ata-baba yurdundan çıxardı. 
 
Azərbaycan  xalqının  ümummilli  lideri  Heydər 
Əliyev  həmin  ağrılı-acılı  günləri  xatırlayaraq  demişdir: 


 
15 
«Sovet  İttifaqı  hökumətinin  qərarı  ilə  azərbacanlıların  öz 
yerindən,  yurdundan  deportasiya  olunmasını  nədənsə  adi 
bir  hal  kimi  qəbul  etmişik.  Halbuki  hamımız  yaxşı  bilirik 
ki, o vaxt bizim soydaşlarımız  -  azərbaycanlılar  o  yerlər-
dən  -  öz  doğma  Vətənlərindən,  yurdlarından  zorla  çıxarı-
larkən  nə  qədər  itkilər  verdilər,  nə  qədər  insanlar  tələf 
oldular».
1
 
 
Azərbaycanlıların  Ermənistan  SSR-dən  deportasiya-
sının mərhələ-mərhələ həyata keçirilməsinin obyektiv, ta-
rixi, siyasi və hüquqi qiymətini Prezident Heydər Əliyevin 
imzaladığı fərman vermişdir. 
 
Milli-tarixi yaddaşımızın bərpasında Heydər Əliyevin 
azərbaycanlıların  soyqırımı  ilə  bağlı  verdiyi  fərmanın  xü-
susilə böyük əhəmiyyəti vardır. Çünki xalqımıza qarşı də-
fələrlə  soyqırımlar  törədilmiş,  lakin  bu  məsələ  də  uzun 
illər  təhrif  edilmiş  və  gizli  saxlanılmışdır.  «Azərbaycanlı-
ların  soyqırımı  haqqında»  Azərbaycan  Respublikasının 
Prezidenti  Heydər  Əliyevin  1998-ci  il  26  mart  tarixli 
fərmanı  bu  boşluğu  doldurur,  tarixi  həqiqəti  aşkar  edir. 
Qətiyyətlə deyə bilərik ki, «bu fərman 200 il ərzində Azər-
baycan  xalqına  qarşı  törədilən  haqsızlıqların  indiki  və 
gələcək  nəsillərimizə,  habelə  bütün  dünya  ictimaiyyətinə 
çatdırılması  baxımından  xüsusi  dövlət  əhəmiyyətli,  hətta 
beynəlxalq əhəmiyyət kəsb edən sənəddir».
2
  
 
Azərbaycanlılara qarşı törədilmiş soyqırımı haqqında 
Ölkə Prezidenti tərəfindən imzalanmış bu sənəd, uzun illər 
                                           
1
  Deportasiya.  Toplu.  «Azərbaycan  Ensiklopediyası»  NPB,  Bakı,  1998, 
s.11. 
2
R.Mehdiyev  Hər  birimizdən  böyük  vətəndaş  məsuliyyəti  tələb  edən  tarixi 
sənəd//«Deportasiya.  Toplu»,  «Azərbaycan  Ensiklopediyası»  NPB,  Bakı, 
1998, s.28. 
 


 
16 
boyu  Azərbaycan  xalqından,  eləcə  də  dünya  ictimaiyyə-
tindən gizli saxlanılmış, erməni daşnakları tərəfindən xal-
qımıza  qarşı  çevrilmiş  kütləvi  qırğınların,  insanın  ağlına 
gəlməyən cinayətlərin üstünü açdı. 
 
«Azərbaycanlıların  soyqırımı  haqqında»  fərmanda 
Prezident  Heydər  Əliyev  xalqımıza  qarşı  soyqırımı  fakt-
larının  dövlət  siyasətində  ilk  dəfə  bəyan  edilməsi  və  ona 
siyasi qiymət verilməsi ilə xalqımız qarşısında daha bir ta-
rixi xidmət göstərmişdir. Bu xalqın tarixi yaddaşıdır, milli 
yaddaşımızı dirçəldən mühüm bir rəsmi sənəddir. 
 
Bu  fərman  son  iki  əsrdə  Azərbaycan  xalqına  qarşı 
çevrilmiş  müsibətləri  dünya  ictimaiyyətinə  çatdırır,  bu 
müsibətlərin tarixi köklərini açıqlayır. Soyqırımı haqqında 
fərman erməni cəlladlarının məkrli, hiyləgər siyasətini, ta-
rix boyu «yazıq, məzlum» görkəmə düşən bu azğınların iç 
üzünü  dünyaya  tanıtmaqda  əvəzsiz  rol  oynayır.  Xalqımı-
zın  tarixi  keçmişinin  obyektiv  mənzərəsini  yaratmaq  və 
ermənilərin  soydaşlarımızın  başına  gətirdikləri  faciələri, 
soyqırımı  aktlarını  bütün  dünyaya  göstərmək  baxımından 
müstəsna əhəmiyyətə malikdir. 
 
Fərmanda  Azərbaycan  ərazisinin  işğalçılar  tərəfin-
dən  parçalanması,  əhalisinin  ağır  müsibətlərə  düçar  edil-
məsi, son iki əsrdə əvvəlcə Rusiyanın, sonralar isə totalitar 
sovet rejiminin bilavasitə yardımı və himayəsi ilə erməni-
lərin  azərbaycanlılara  qarşı  həyata  keçirdiyi  düşünülmüş, 
məqsədyönlü  soyqırımı  siyasəti  mərhələ-mərhələ  və  tək-
zibedilməz bir məntiqlə ifşa olunur. 
 
Bu  sənəd,  nəhayət  ki,  xalqımıza  qarşı  törədilən  soy-
qırımın obyektiv mənzərəsini yaratmağa və ona siyasi, hü-
quqi  qiymət  verməyə  imkan  yaratdı.  Prezident  Heydər 
Əliyevin imzaladığı bu fərmanın  əhəmiyyəti  «onun tarixi 
hadisələrə  siyasi  qiymət  verməsi  ilə  məhdudlaşmır.  Bu 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   57




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə