Issn (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023

 
ISSN (E): 2181-4570 ResearchBib Impact Factor: 6,4 / 2023 
39 
ma’lum muammolarga yechim topish albatta o’sib kelayotgan yosh avlod vakillarini 
ta’lim-tarbiyasiga har jihatdan bog’liq ekanligini ta’kidlaydi. Jumladan: 
Farzandlarimizning qobilyatini ro’yobga chiqarishga bolalikdan e’tibor berib, 
ularning kamoloti uchun barcha imkoniyatlarimizni safarbar etsak, yurtimizdan 
yanada ko’plab Beruniylar, Ibn Sinolar, Ulug’beklar yetishib chiqadi. Men bunga 
ishonaman
1
...deb yurtimiz yoshlariga yuksak ishonch bildiradi davlatimiz rahbari o’z 
nutqlarida. 
Akmeologiya- 
(grekcha 
akme - cho’qqi, takomil, nimaningdir yuqori 
bosqichi, gullagan davr
ma’nolarini anglatadi)
2
ilmu- fanning shunday yangi 
tarmog’iki, u insonni o’z taraqqiyoti dinamikasida, takomili hamda hayot-
faoliyatining turli bosqichlarida o’zidagi eng kuchli qobilyatlarning namoyon 
qilishning kompleks masalalarini o’rganadi. 
Akmeologiya tushunchasini ilk bor fanga rus olimi N.A.Ribnikov 
tomonidan 1928 yilda kiritilgan bo’lib, uning o’zi bu fan predmetini yetuk 
insonlarning shakllanish jarayonidir, deb ta’riflagan edi. Lekin tom ma’nodagi jiddiy 
fan sifatida uning shakllanishiga rus psixologi B.G.Ananyev va uning izdoshlari 
bo’lgan petrburglik olimlar alohida ulush qo’shishgan. Ularning ta’kidlashicha, 
akmeologiyaning predmeti - odamning ijodiy salohiyati bo’lib, u inson tomonidan 
o’ziga inoyat etilgan barcha imkoniyatlari va iqtidorini qanday qilib, qanday shart-
sharoitlarda, qaysi qonuniyatlar ta’sirida ro’yobga chiqarishni kompleks tarzda 
o’rganadi.
Bo’lajak o’qituvchilarda akmeologik pozitsiyaning shakillantirilib borilishi 
ularda yangicha fikrlash bilan birga ta’limni qulay optimal shakllarini ishlab 
chiqishlariga asos bo’ladi. 
Pozitsiya-
(lotincha positio holat, vaziyat) - biror bir masala yuzasidan 
bildirilgan fikr, nuqtai nazar; dalil, voqea, hodisaning muayyan bahosi; shu bahoga 
muvofiq amalga oshirilgan hatti-harakat
3
. 
Akmeologiyadagi asosiy iboralardan biri «akmeologik moyillik» bo‘lib,
ushbu tushuncha shaxsning intiluvchanlik qobiliyatini anglatadi. Akmeologiya
inson kasbiy faoliyati doirasidagi professionallik va ijodiylikning аkmе
1
Ўзбекистон Республикаси конститутцияси қабул қилинганининг 26 йиллигига бағишланган тантанали маросимда қилинган 
маърузадан. 2018 йил. 10-декабр. 
2
Деркач А.А., Кузьмина Н.В. Акмеология: пути достижения вершин профессионализма. М.,1993. – с.220
3
Акмеология. Хрестоматик луғат. Ильин В.В., Пожарский С.Д. 2004. - 201 b
.

---