Journal of new century innovations wsrjournal com Volume – 10 Issue-3 August 2022

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
WSRJournal.com


Volume-10_ Issue-3_August_2022 
4 
hajmiy zichlikka ega bo'lib, bu ulardan keng ko'lamda foydalanishga to'sqinlik qiladi. 
Aralash trikotaj to'qimasi-
ning boshqa afzallik tomonlarini saqlab qolgan holda, hajmiy zichlikni 
kamaytirish usullarini ko'rib chiqish maqsadga muvofiqdir [1-2]. 
To'liq bo'lmagan trikotaj asosida aralash trikotaj to'qimalarini olish (ignalarni 
o'chirib qo'yish hisobiga) aralash trikotaj to'qimasining hajmiy zachligini kamaytirish 
usullaridan biri bo'lib hisoblanadi. Chunki bunda trikotaj to'qimasining halqalar 
qatoriga sarflanadigan ip uzunligi qisqaradi. 
Ikki qatlamli paxta ipakli trikotaj to'qimasi assortimentini kengaytirish, xomashyo 
sarfini kamaytirish, xomashyolarni chiziqliy zichliklarini trikotajni texnologik 
ko'rsatkichlariga hamda fizik-mexanik xususiyatlariga ta'sirini va shakl saqlash 
xususiyatini oshirish maqsadida Xitoyda ishlab chiqarilgan “LONG XING”rusumli 
yassi ikki ignadonli 14 klass trikotaj to'quv mashinasida bir-biridan iplarning chiziqliy 
zichliklari bilan farq qiladigan ikki qatlamli paxta ipakli trikotaj to'qimasining 8 ta 
variantini tuzilishi va olish usuli ishlab chiqildi.Ishlab chiqarilgan ikki qatlamli paxta 
ipaklitrikotaj to'qima namunalarining texnologik ko'rsatkichlari va fizik-mexanik 
xususiyat-larini taqqoslash uchun asos to'qima sifatida glad va press halqa qatorlari 
asosida ikki qatlamli trikotaj to'qimasining namunasi paxta kalava ishlab chiqarildi 
(III.1.1- rasm). 
I-variant to'qima namunasini olishda 20 teks x 3 chiziqli zichlikka teng bo'lgan100 
% paxta kalava ipidan foydalanildi. Ishlab chiqarilganikki qatlamli paxta ipakli trikotaj 
to'qima namunacining tuzilishi (a) va grafikli yozuvi (b) III.1.1.-rasmda keltirilgan. 
Ishlab
chiqarilgan namunalarning texnologik ko'rsatkichlari va fizik-mexanik 
xususiyatlari TTESI qoshidagi “CENTEXUZ” sinov laboratoriyasida standart 
usuldaaniqlandi va olingan natijalar III.1, III.2-jadvalda keltirildi.
To'qimaning yuza zichligi an'anaviy ravishda xomashyo sarfi bo'yicha 
hisoblanadi. 
Ma'lumki, trikotaj to'qimasining yuza zichligini kamaytirish, uning ekspluatatsion 
va gigienik xususiyatlarini o'zgarishiga olib keladi. Shuning uchun bir vaqtning o'zida 

---