Kadrlar tayyorlash milliy dasturi

 
2-mavzu. Atom-emission spektral analiz 
Atom spektr chiziqlarining to’lqin uzunligi va elementning turi (nomi), spektr 
chiziqning intensivligi va namunadigi elementning konsentrasiyasi orasidagi bog’lanish. 
Moddalarni atom holigacha parchalash va qo’zg’atish manbalari: elektr razryadlari (elektr 
yoyi va uchquni, alangalar, induktiv bog’langan plazma, lazerlar. Atomlashtirgichlarning 
ishlash prinsipi va ularda bo’ladigan jarayonlar. Atom emission analiz. Induktiv 
bog’langan plazmalik atom emission spektrometr. Bu spektrometrning tuzilishi va ishlash 
prinsipi. Spektr aboblarning asosiy texnik ko’rsatgichlari: ishlash sohasi, chiziqli 
dispersiyasi, ajratib ko’rsatish kuchi va optik kuchi. Spektrlarni viziual (ko’z bilan ko’rib), 
fotografik va fotoelektrik qayd qilish. Dispersiyalovchi elementi. Difraksion panjaralar. 
Ishlatiladigan asosiy asboblar: spektrograflar, stiloskoplar, stilometrlar, kvantometrlar va 
monoxromatorlar. Sifat va miqdoriy emission spektral analiz o’tkazish usullari. Optik 
xalaqitlar: atomlar tomonidan chiqarilayotgan nurni qo’zg’almagan shunday atomlar 
tomonidan yutilishi, fonning nurlanishi va yutilishi, spektr chiziqlarining ustma-ust 
tushishi. Fizik-kimyoviy xalaqitlar: atomlashtirishning to’laqonligi, atomlashtirgichning 
temperaturasi, atomlarning ionga aylanishi, matrisa modifikatorlari. Emission analizning 
sanoatda, geologiyada, qishloq xo’jaligida va hokazo sohalarda qo’llanilishi.
3-mavzu. Atom-absorbsion analiz usuli 
Atom-absorbsion analizning nazariy asoslari. Yutuvchi atomlar qatlamini hosil qilish 
usullari. kvantlarni hisoblash usullari. Alanga va elektrotermik atomizatorlar. Ularning 
ishlash prinsipi va bir-biridan farqi, afzalligi va kamchiliklari. AVRORA shirkatining 
atom-absorbsion spektrometri: tuzilishi, asosiy qismlari, ishlash prinsipi. Spektrometrning 
texnik kattaliklari: ishlash sohasi, chiziqli dispersifsi, ajratib ko’rsatish kuchi. Yorug’lik 
manbalari. Namunalar tayyorlash. Avtosemplerdan foydalanish. Xalaqitlar bilan kurashish 
usullari; temperatura maromini rejalashtirish va spektroskopik buferlardan foydalanish. 
Miqdoriy analiz usullari; tashqi standartlar (darajalash grafigi), qo’shimcha qo’shish. 
Usulning sezgirligi, aniqlanadigan konsentrasiya oralig’i. Qo’llanish sohalari.