Kadrlar tayyorlash milliy dasturi

8. Spektrofotometrik va fotometrik analiz usulllari 
Buger-Lambert-Ber qonuni. Qonunning xulosasi. Qonundan chetlanish. Molyar nur 
yutish koeffisiyenti. 
 
Spektrofotometrik asboblar. Yorug’lik manbalari va monoxromatorlar. Difraksion 
panjaralarning turlari. Skan qiluvchi absobsion spektrofotometrlarning turlari. O’lchov 
kyuvetalari. Detektorlar. Signalni qayd qilish va ma’lumotlarni ishlash. Fotometrik 
o’lchash usullari. 
Spektrofotometrik usullar. Sezgirligi. Takrorlanuvchanligi va aniqligi. Selektivligi 
(tanlash). Spektrofotometriyada ishlatiladigan bo’yoq moddalar. Spektrofotometrik 
o’lchashlarni bajarish. Elementlarning iz qoldiradigan miqdorlarini aniqlash. Shovqin. 
Fotometrik xatolik. Sochilgan yorug’lik. Tiniq bo’lmagan namunalarni o’lchash. 
 

---

6
 
9. Fotometrik va spektrofotometrik analiz usullari 
Yelektromagnit nurlanishning energetik tavsiflari: to’lqin uzunligi, to’lqin soni, 
chastota, Ye-nurlanish energiyasi. Nur yutilishini tavsiflovchi kattaliklar: A-optik zichlik, 
T-o’tkazuvchanlik, 
-nur yutilishining molyar koyeffisiyenti, ekstinksiya. Bu 
kattaliklarning elektromagnit nurlanish to’lqin uzunligiga va eritma konsentrasiyasiga 
bog’liqligi.Buger-Lambert-Ber qonuni. Fotometrik reaksiyalarning sezgirligini tavsiflash 
uchun nur yutilish molyar so’ndirish koyeffisiyentining absolyut qiymatining ahamiyati. 
Nur yutilish qonunlari bajarilishi haqidagi muhokamasi uchun asosiy mezonlar. Ber 
qonunidan chetlanishlar sabablari. Optik zichlik (A) ni o’lchash oldidan eritmalarni 
tayyorlash usullari. Spektrofoto- va fotometrik analizning asosiy bosqichlari. 
Spektrofotometrik 
usulning 
metrologik 
xarakteristikalari. 
Aniqlanadigan 
konsentrasiyaning quyi chegarasi. O’lchash natijalarining takrorlanishi. Optik zichlikning 
optimal oralig’i. Sezgirligi. Tanlash (selektivlik). Selektivlikni cheklaydigan omillar. 
Spektral 
va 
fizik-kimyoviy 
xalaqitlar. 
Fotometrik 
titrlash. 
Differensial 
spektrofotometriya. Spektrofotometrik usulning qo’llanilish sohalari. 
Metodning kamchiliklari. 
Fotoyelektrokolorimetriya, Stoletov fotoyeffekti, 
fotoyeffekt qonunlari. Fotoyelementlar: selenli, surma, seziyli va kislorod-seziyli. Spektral 
va integral tavsiflar. Nur oqimini monoxromatlash: nur filtrlari, dispergirlovchi prizmalar. 
Asboblar: spektrofotometrlar va fotoyelektrokolorimetrlar; SF-26,16,46; FEK-56,60 va 
KFKlar. Rangli birikmalar. Rangli birikmalarni olish va ularni spektrofoto- va 
fotokolorimetrik metodning miqdoriy analizida qo’llanilishi. Organik reagentlar. 
Fotometrlanadigan sistemalar turlari. xalaqit beruvchi ionlarni bog’lash, ekstraksiyalash, 
cho’ktirish, ionalmashinish xromatografiyasini qo’llash orqali bartaraf qilish.