Kayit dişI İSTİhdam ve mücadele yöntemleri planlama uzmanliği tezi

2.3.1.4
 
İşteki Duruma Göre Kayıt Dışı İstihdam 
Kayıt dışı istihdamın işteki duruma göre analizi yapıldığında 2005 yılı 
itibarıyla 5,3 milyon kişi civarındaki kayıt dışı istihdamda 2,3 milyon kişinin ücretli, 
1,1 milyon kişinin yevmiyeli, 1,3 milyon kişinin kendi hesabına çalışan, 420 bin 
kişinin ücretsiz aile işçisi, 218 bin kişinin ise işveren olduğu görülmektedir. 
Grafik 2.7 Tarım Dışı Sektörlerde İşteki Duruma Göre Kayıt Dışı İstihdam 
Kaynak: DİE, 
Hanehalkı İşgücü Anketleri
Ücretli kayıt dışı çalışanların toplam ücretli çalışanlara oranı % 20’ler 
civarında seyretmesine rağmen toplam kayıt dışı istihdam içindeki oranı giderek 
artmaktadır. Bu artışta yevmiyeli çalışan sayısının düşmesi etkili olmuştur. Kayıt dışı 
yevmiyeli çalışan sayısı toplam yevmiyeli çalışan sayısının düşmesine paralel olarak 
azalmasına rağmen, kayıt dışı çalışan yevmiyeli oranı giderek artmış, 2005 yılı 
itibarıyla % 90 mertebesine çıkmıştır. Kendi hesabına çalışanlarda da özellikle son 
yıllarda artan kayıt dışı istihdamın, 2005 yılında % 50’ye çıktığı görülmektedir. 
Ücretsiz aile işçileri toplam kayıt dışı istihdamın yaklaşık % 10’unu oluşturmasına 
rağmen son yıllarda bu kişiler arasında da kayıt dışı istihdam oranı artmış ve % 
80’ler seviyesine çıkmıştır. Kayıt dışı istihdamla ilgili çarpıcı bir gelişme de, kayıt 
dışı işveren sayısının artış göstermesidir. 1990’ların başında % 1 civarında olan kayıt 
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
1989
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005
Kayıt Dışı İstihdam İçindeki Oranı 
Ücretli
Yevmiyeli
İşveren
Kendi Hesabına Çalışan
Ücretsiz Aile İşçisi
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1989
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005