Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı
Yüklə 7,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
əsas kanalları (banklar, fondlar, maliyyə mərkəzləri, maliyyə-kredit təsisatları, kapital bazarları və s.) nümayiş etdirmək; vahid dünya maliyyə sisteminin formalaşmasında, onun təşəkkülündə beynəlxalq maliyyə qurumlarının rolunu göstənnəkdir. Dünya maliyyə sisteminin tərkibi və strukturu mürəkkəbdir və burada hər bir həlqənin (burada valyuta məzənnələri sistemi xüsusi fərqləndirilməlidir) öz əhəmiyyəti var. •
vəzifəsi ssuda kapitalının hərəkətini nizamlamaq və kredit resurslarını qlobal maliyyə kanalları vasitəsilə bölməkdir. ABŞ-ın ssuda kapitalları bazarı və Avropanın kreditlər və istiqrazlar bazarı maliyyə resurslarının dünya axınlarında dominant mövqelər tutur. Amma sistemin öz vəzifələrini yerinə yetirə bilməməsi nəticəsində 2008-ci ildə güclü maliyyə-iqtisadi böhran başlamışdır və indi də davam edir. •
sistemindən milli pul vahidlərinin paritetləri sisteminə əsaslanan müasir pul- valyuta sisteminə keçidin məhsuludur. Genuya sistemindən Bretton-Vuds sisteminə, sonra isə Yamayka sisteminə keçid iqtisadi tələblərdən, dünya təsərrüfatında baş verən dəyişikliklərin nəzərə alınması zərurətindən yaranmışdır. Həmin dəyişikliklərə dünya müharibələri və qlobal böhranlar güclü təsir göstərmiş və göstərməkdədir. •
s.) maliyyə bazarlarının başa düşülməsində böyük rol oynayır. Pul, maliyyə, valyuta bazarlarının ayrı-ayrı seqmentlərinin necə fəaliyyət göstərdiyini və fond bazarlarında baş verən ümumi dəyişiklikləri yalnız bunlar yaxşı mənimsənildiyi halda dərk etmək mümkündür. •
daxilində deyil, həmçinin, onun ətrafındakı makroiqtisadi şəraitdə baş verən dəyişikliklərlə əlaqəlidir. Kapitalın həm ölkəyə, həm də ölkədən axınını yaratdığına görə böhranın genişlənməsində xarici amillər daxili amillərdən az rol oynamır. Maliyyənin idarə olunmasının qlobal sistemində dünya iqtisadiyyatı və mali}^əsi sistemlərində baş verən qeyri-mütənasibliklərin aradan qaldırılmasının mexanizmi yoxdur. Bu, dünya maliyyəsinin bütün əsas təsisatlarına sirayət etmiş qlobal böhran zamanı aşkarlanmışdır. •
Valyuta məzənnələrinin idarə olunması rejimi qısamüddətli borcların yığılıb qalması problemi ilə əlaqədardır. Həmin rejimdən ən çevik istifadə 555 halında belə, arzulanan nəticə yalnız xarici borcun azalması ilə müşayiət olunduqda, əldə edilə bilər. BVF və liberal xarici iqtisadi siyasət tərəfdarlarının narazılığına səbəb olsa da, bu vəzifələrin yerinə yetirilməsi, əksər hallarda kapitalın hərəkəti üzərində nəzarətin sərtləşdirilməsini tələb edir. Amma yaxın dövrdə baş vermiş ümumdünya böhranı onların mövqeyində də dəyişikliklərə səbəb
olmuş və
millətüstü tənzimləmə mexanizmlərinin möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş tədbirləri həyata keçirməyə vadar etmişdir. •
olan sahədir. Bu sahə beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin əsas subyektlərindən - dövlətlər və hökumətlərdən, BMT-nin əsas maliyyə-iqtisadi təşkilatlarından, beynəlxalq, millətüstü, kollektiv və regional orqanlardan və təşkilatlardan, TMK, TMB, BVF, DB və ekspertlər birliyindən ibarətdir. •
böhranlarının qarşısının səmərəli tərzdə alınmasına yönəlmiş bir sıra tədbirlər həyata keçirilmiş, G-20 çərçivəsində Maliyyə Sabitliyi Şurası yaradılmış, hecinq fondlarının və bankların, ofşor zonalannda yerləşən şirkətlərin fəaliyyətinə nəzarət artırılmışdır. •
dəyişikliklərə, kapitalın dünya miqyasında hərəkətində baş verən real proseslərə, həm ümumdünya (qlobal), həm də regional-qitə inteqrasiyasına uyğunlaşma prosesi davam edir. •
Bunun əsasında dünya maliyyəsində iki meylin: 1) ümumdünya inteqrasiya prosesinə cəlb olunmuş dövlətlərin maliyyə qurumlarının tarazlaşmasma və eyniləşməsinə aparan qlobal və 2) Qərbi Avropada ən klassik fonnada inkişaf edən regional-qitə güclənməsi baş verir. Bunların hər ikisinin müəyyən dərəcədə müxtəlif istiqamətli və qarşılıqlı ziddiyyətli olmasına baxmayaraq, dünya və milli maliyyə sistemlərində baş verən dəyişiklikləri sürətləndirir, onları müasirləşməyə məcbur edir. Hər iki meyil, bir tərəfdən, maliyyə sistemlərinin tarazlaşmasma və eyniləşmə-sinə, digər tərəfdən isə, onların funksiyalarının universallaşmasma, müxtəlif maliyyə alətlərinin yaranmasına, maliyyə alətləri ilə yanaşı, birgə tənzimlənməli olan maliyyə problemlərinin də bir ölkədən digərinə köçürülməsinə səbəb olur. •
Beynəlxalq təşkilatlar aparıcı dövlətlərin liderlərinin dəstəyi sayəsində böhran nəticəsində yaranan ziddiyyətlərin aradan qaldırılması vasitələrinin axtarışında kifayət qədər yüksək fəallıq nümayiş etdirmişdir. Belə ki. Bank
Yüklə 7,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|