Kitabın nəşrinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı

Aİ  ölkələrinin  faizlə  ifadə  olunmuş  daxili  ixracı  onların  inteqrasiya 

qrupunun  ixracının  ümumi  həcmində  xüsusi  çəkisini,  habelə  irəliləyişlərin 

dinamikasını  daha  qabarıq  əks  etdirir.  Aİ-də  ixrac  baxımından  ən  çox 

inteqrasiya  olunan  ölkə  Lüksemburqdur,  ötən  onillikdə  onun  ixracının  xüsusi 

çəkisi  86-87%  səviyyəsində  sabitləşmişdir.  Ondan  sonra  Slovakiya  (85,5%), 

Norveç  (80,1%),  Macarıstan  (79%),  Belçika  (76%),  Portuqaliya  (75%)  gəlir. 

2009-cu ildə Aİ-27 üzrə ümumi ixracın faiz göstəricisi 66,6% olmuşdur (2000- 

ci ildə - 68%). 

Aİ-də  idxalın  faizlə  ifadə  olunan  göstəriciləri  Aİ-27-də  daxili  ticarət 

əlaqələrinin dayanıqlığını əks etdirir. Belə ki, sonuncu onillikdə daxili idxalın 

xüsusi çəkisi 63,5-63,8% səviyyəsində qalmışdır. Qlobal böhranın təsiri altında 

eyni  vaxtda  həm  ixrac,  həm  də  idxal  azaldıqda,  bəzi  ölkələrin  idxal 

mövqelərində  dəyişikliklər  baş  vermişdir.  Bir  çox  dövlətlərdə  Aİ-nin  başqa 

ölkələrindən  idxalın  faiz  göstəriciləri  yüksəlmiş  (Belçika,  Bolqarıstan, 

Yunanıstan, İtaliya, Malta, Çexiya, Kipr, Rumıniya), başqalarında isə bir qədər 

azalmış  yaxud  əvvəlki  səviyyədə  qalmışdır  (Danimarka,  Estoniya,  İrlandiya, 

Latviya, Lüksemburq, Maearıstan, Polşa, Portuqaliya, Sloveniya, İsveç, Böyük 

Britaniya, Norveç, İsveçrə). 

10.5.

 

Aİ-nin xarici və daxili ticarətində ticarət balansları 

Aİ-nin  xarici  ticarətində  ticarət  balansları.  XXI  əsrin  birinci  onilliyi 

ərzində  Avropa  İttifaqında  ticarət  böyük  mənfi  saldo  ilə  yekunlaşdırılmışdır 

(cədvəl 10.5). 

Cədvəlin məlumatlarından görünür ki, 2000-ci ildə Aİ-nin xarici ticarət 

balansının kəsiri təqribən 143 milyard avro məbləğində olmuş, 2009-cu ildə isə 

105 milyard avroyadək azalmışdır. Almaniyanın xarici ticarətdə müsbət saldosu 

dayanıqlıdır: 2000-ci ildə bu məbləğ 59 milyard avro olmuş və dunnadan artmış, 

2008-ci ildə zirvə nöqtəsinə çatıb 171,5 milyard avro təşkil etmiş, 2009-cu ildə 

isə 135,8 milyard avroya enmişdir. Eyni zamanda Fransa üçün xarici ticarətdə 

mənfi saldo səciyyəvidir: 2008-ci ildə bu rəqəm 69,5 milyard avro, 2009-cu ildə 

isə  bir  qədər  azalaraq,  54,5  milyard  avro  olmuşdur.  Mənfi  saldonun  böyük 

məbləğləri  Böyük  Britaniya  (92,6  milyard  avro),  İspaniyada  (49,5  milyard 

avro),  Yunanıstanda  (28,5  milyard  avro).  Polşadadır  (19  milyard  avro). 

Belçikanın, Çexiyanın, İrlandiyanın saldoları müsbətdir. 

237 

---

Avropa  İttifaqı  ölkələri  ABŞ  ilə  ticarətdə  böyük  müsbət  saldoya  malikdir; 

2000-ci ildə bu göstərici 235 milyard avro, 2008-ci ildə ziı-və həddinə çataraq 

588  milyard  avro,  sonra  isə  azalaraq,  2009-cu  ildə  410  milyard  avroya 

düşmüşdür. Bununla yanaşı, Aİ-nin mənfi saldosu Çinlə ticarətdə 32 milyard 

avro  (2008-ci  il),  Yaponiya  ilə  -  12,8  milyard  avro,  Kanada  ilə  -  32  milyard 

avrodur. 

CədvəllO.5 

Aİ-27 ölkələrinin və İsveçrənin xarici ticarətinin balansı *, milyon avro 

Ölkə

 

2000

 

2004

 

2005

 

2006

 

2007

 

2008

 

2009

 

Ai (27 ölkə)

 

-142 956

 

-74 567

 

-126 

849

 

-192 686

 

-192 511

 

-258 464

 

-105 251

 

Avro zonası (16 

ölkə)

 

-29 491

 

65 092

 

7036

 

-19 062

 

12 111

 

-54 515

 

-21 835

 

Belçika

 

11758

 

17 080

 

12 620

 

12 034

 

14 151

 

3762

 

12 833

 

Bolqarıstan

 

-1832

 

-3635

 

-3274

 

-3676

 

-8349

 

-9890

 

-4939

 

Çexiya

 

-3119

 

-789

 

1285

 

1384

 

3159

 

3237

 

5946

 

Danimarka

 

6210

 

7173

 

7668

 

5616

 

3637

 

4478

 

7540

 

Almaniya

 

59 130

 

156078

 

155809

 

160 420

 

194 259

 

177525

 

135795

 

Estoniya

 

-1168

 

-1934

 

-2028

 

-2992

 

-3406

 

-2403

 

-816

 

İrlandiya

 

28 553

 

34 548

 

33 030

 

28 359

 

27 524

 

28 389

 

37 448

 

Yunanıstan

 

-23 527

 

-30 108

 

-29 867

 

-34 143

 

-38 429

 

-43 535

 

-28 504

 

İspaniya

 

-44 274

 

-60 863

 

-77 278

 

-91 573

 

-99 237

 

-94 717

 

-49 526

 

Fransa

 

-12 266

 

-15 145

 

-32 712

 

-36 677

 

-49 320

 

-69 519

 

-54 543

 

İtaliya

 

1907

 

-1221

 

-9369

 

-20 452

 

-8596

 

-13 035

 

-4100

 

Kipr

 

-2955

 

-3661

 

-3899

 

-4456

 

-5269

 

-6126

 

-4682

 

Latviya

 

-1443

 

-2481

 

-2842

 

-4290

 

-5117

 

-4078

 

-1432

 

Litva

 

-1826

 

-2480

 

-3008

 

-4167

 

-5303

 

-5067

 

-1278

 

Lüksemburq

 

-3140

 

-3052

 

-2488

 

-2922

 

-3776

 

-4251

 

-2567

 

Macarıstan

 

-4308

 

-3997

 

-2906

 

-2395

 

-121

 

-297

 

4002

 

Malta

 

-1040

 

-903

 

-1060

 

-1204

 

-1228

 

-1249

 

-1082

 

Niderland

 

16 092

 

30 347

 

34 201

 

37 271

 

42 422

 

38 742

 

37 891

 

Avstriya

 

-5071

 

-1230

 

-1724

 

-367

 

425

 

-2043

 

-4146

 

Polşa

 

-18 711

 

-11777

 

-9807

 

-12 909

 

-18 652

 

-26 072

 

-8727

 

Portuqaliya

 

-16 878

 

-15 404

 

-18 514

 

-18 589

 

-19 467

 

-23 225

 

-18 989

 

Rumıniya

 

-2962

 

-7346

 

-10 313

 

-14 895

 

-21 762

 

-23 469

 

-9775

 

Sloveniya

 

-1491

 

-1123

 

-875

 

-726

 

-1063

 

-1976

 

-152

 

238 

---