598
452
adaya 20.000 metre Amerikan bezi ve 2.000 adedi üsler bölgesine dağıtılmak üzere
toplam 12.000 de battaniye getirilmiştir. 9 Ocak 1975 tarihinde gelmesi beklenen bir
başka yardım uçağıyla adaya geleceği belirtilen yardım malzemesi ise 8 ton mutfak
malzemesi, 15.800 battaniye, tıbbi malzeme ve çeşitli aşılardır. Bütün bu yardım
malzemelerinin dışında Episkopi’ye 3.000 battaniye daha gönderilir ve böylece
Paramal (Çayönü)’de bulunan Kıbrıs Türklerine toplam 12.080 battaniye yardımı
yapılmış olur. Aynı günlerde Avustralya hükümeti tarafından gönderilmesi beklenen
toplam 31.5 ton konserve et, ayrıca Nestlé firmasında gıda yardımı ve 64.7 ton kutu
çorba da Kıbrıs’a gelmek üzeredir. Aynı toplantıda UNFICYP adına bir konuşma
yapan Albay O’Sullivan ise 22 Aralık 1974 öncesi dönemde neredeyse bütün
köylerde insanların kendilerine en az bir hafta yetecek gıda stoku yaptıklarını, aynı ay
içerisinde 250 tonluk kısmı güneyde kalan Kıbrıs Türklerine ve 500 tonluk kısmı da
kuzeydeki Rumlara olmak üzere toplam 750 ton gıda yardımında bulunduklarını, 31
Aralık 1974 tarihi itibarıyla UNFICYP vasıtasıyla adanın dört bir tarafına
naklettikleri gıda yardımı miktarının 2.500 tonluk kısmı Kıbrıs Türklerine ve 2.250
tonluk kısmı da Rumlara olmak üzere toplam 4.750 ton olduğunu belirtir. Aynı
dönemde güneyden kuzeye nakledilen Kıbrıs Türklerinin sayısı ise Mandria’dan
tahliye edilen 546 kişi de dahil olmak üzere toplam 946 olmuştur. Aynı günlerde
hasta, yaşlı ve bakıma muhtaç 160 Rum da kuzeyden güneye nakledilmişlerdir. Bu
sayılar sadece UNFICYP kanalıyla yapılan tahliyeleri göstermektedir ve Albay
O’Sullivan yaklaşan Noel ve tatil dönemi nedeniyle acil tahliye planlarının
hazırlanmakta olduğunu da sözlerine ekler.
1975 yılı başında Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından yapılan çağrıya
uygun olarak adaya gönderilen yardım malzemeleri ve miktarları ise Uluslararası
Kızılhaç Komitesi aracılığıyla 167.742 battaniye, her iki taraftan gelen battaniye
115.085 battaniye, BMMYK vasıtasıyla 385.747 battaniye olmak üzere toplam
668.574 battaniyedir. Bunlardan 30.000’i kullanım dışı olduğundan geriye 638.574
battaniye kalacaktır. 30 Eylül 1974 itibarıyla 241.377 battaniye toplanmış durumdadır
ve ayrıca 280.000 battaniyenin daha gelmesi beklenmektedir. Ayrıca aynı kanallar
599
453
vasıtasıyla 706.979 battaniye daha beklenmektedir. Aynı dönemde 11.362 çadır
mevcuttur ve 14.316 çadırın daha gelmesi beklenmektedir. Aynı şekilde eldeki 18.536
kampete ilaveten 48.005 kampet daha gelmesi beklenmektedir. Yardım olarak adaya
gelen aile boyu çadır sayısı ise 13.707 olur. Bu çadırlarda kullanılmak üzere çeşitli
yollardan adaya getirilen veya üretilen kampet sayısı da 78.017 olarak açıklanır.
Ayrıca 27.316 kampetin de gelmesi beklenmektedir. 28 Ocak 1975 tarihi itibarıyla
Kıbrıs’a gelen battaniye sayısı 670.574 olurken 73.500 civarında battaniyenin de
gelmesi beklenmektedir. Bu tarih itibarıyla adaya getirilen çadır sayısında ise bir
değişiklik söz konusu değildir. 1974 yılı içerisinde Uluslararası Kızılhaç Komitesi
vasıtasıyla Kıbrıs’a yapılan yardımlar kapsamında acil ihtiyaç olarak derhal getirilen
yardım malzemesi ise 427.000 battaniye, 50.450’lik bir kısmı tamamen Kıbrıs
adasında üretilen 90.549 kampet, 2.703 çadır, 5.600 adet bu çadırlar için uyku tulumu
ve 3.000 bebek yatağıdır. Ayrıca ada içindeki imkânlardan faydalanılarak 36.00 çatal
bıçak ve yemek takımı, 16.000 gaz sobası, 16.000 mutfak malzemesi, 1.000 aile seti
ve 4 sökülebilir su tankı elde edilmiş, 4.411 ton buğday unu, 300 ton pirinç, 203 ton
süt, 200 ton tereyağı, 170 ton sabun, 32 ton özel bebek maması, 31 ton konserve
yemek ve 450.000 Dolarlık kısmı ada içi satın almada kullanılacak şekilde 1.588.000
Dolar toplanmıştır. Bunun dışında 22 Volkswagen Sedan araç, 10 Volkswagen
cankurtaran, 5 su tankeri kamyon, 2 kamp malzemesi ve çadır taşıyan kamyon
kullanılmıştır. Evlerinden olmuş insanlara yönelik olarak Uluslararası Kızılhaç
Komitesi tarafından adanın farklı bölgelerinde toplam 15 sağlık merkezi kurulmuş, iki
prefabrik hastanenin kurulması, sağlık malzemesi ve ilaçlar için 623.000 Dolar
harcanmıştır.
Öte yandan Kızılhaç Kıbrıs görevlilerinin yaklaşımlarında zaman zaman ortaya
çıkan bazı olumsuz davranışlar çalışanlara da sıçrar ve istenmeyen tartışma ortamları
doğar;
212
212
KGMA. Kızılhaç Kıbrıs As Başkanı Dr. Ziyad Hakkı tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi
başkanına gönderilen yazı.
600
454
“Kıbrıs’taki Kızılhaç organizasyonunun başkan yardımcısı olarak Kıbrıs
Kızılhaç Başkanı Bayan Stella Souliotu’nun size Kızılhaç Kıbrıs Başkanı
imzasıyla bir mektup yazmasına, Türklere yönelik birtakım şikâyetlerde
bulunmasına ve Kızılhaç’ın Türk kontrolündeki Rumlara yardım götürmesini
engellediğine yönelik suçlamalarına çok şaşırdım. Kıbrıs’taki Kızılhaç
faaliyetlerine katıldığımdan beri herhangi bir siyasi veya Uluslararası
çatışmaların içine kendi toplumumu sokmama düşüncesi benim ana prensibim
olmuştur. Bana göre bir Rum başkanı ve bir Kıbrıs Türk’ü başkan yardımcısı
olan ve adadaki bütün insanları bir bütün olarak temsil eden Kızılhaç’ın görevi
bütün meselelerde tamamen tarafsız hareket etmek ve bir tarafın veya diğerinin
tarafında olmamaktır. Her zaman Kızılhaç Başkanı Souliotu’nun da aynı
prensipleri paylaştığına inanmışımdır. Bu yüzden her iki toplumun ve bir bütün
olarak Kıbrıs’ın menfaatlerini koruması gereken topluluğumuzun başkanının
size bir mesaj göndermesine, burada fotoğrafın sadece bir tarafını göstermesine
ve Kıbrıs Rum tarafı yanlısı davranmasına hem üzüldüm ve hem de şaşırdım.
Bu esasında Rum toplumunun menfaatlerinin tamamını korumak gibi de
olabilir. Rumlarda sıkıntı çekiyorlar fakat sizin buradaki temsilcinizin Rum
Milli Muhafız Ordusu kontrolündeki bölgede insanlık dışı şartlarda ve gayri
sıhhi şartlarda yaşayan on binlerce Kıbrıs Türk’ü olduğunu da görmelidir.
Katlanılan acıları soluyan Kıbrıs gibi bir adada Kıbrıs Kızılhaç Komitesi gibi
böyle bir hayır ve insani yardım kuruluşunun başkanından tarafsız bir şekilde
Kıbrıs halkının bir bütün olarak çektikleri acıları ve zorlukları sadece toplumun
bir kesiminin değil fakat tarafsız bir gözlemle tamamını dikkate alması
beklenirdi.”
Aynı şekilde Kızılay savaşın hemen ardından da adada bütün imkânlarını
seferber etmek suretiyle çalışmalarına devam eder ve çalışmaların daha planlı ve
organize yapılabilmesi amacıyla Kıbrıs’taki uluslararası kurum ve kuruluşlarla da
işbirliğine girişir;
213
“Kıbrıs’a yapılmakta olan insani yardımların koordinasyonu konusunda
21 Ocak 1975 tarihinde Ledra Palas’ta yapılan toplantının tutanağı ilişikte
sunulmuştur. Söz konusu toplantıda Barış Gücü yetkilisi 30 Aralık 1974
tarihinden 21 Ocak 1975 tarihine kadar UNFICYP’in kuzeydeki Rumlara 78
kamyon dolusu 390 ton gıda yardımı taşıdığını, güneydeki Türklere ise 26
kamyon 130 ton gıda yardımı taşındığını açıklamış, Türklerle ilgili miktarın
azlığının Kıbrıs Rum otoritelerinin güneydeki Türklerin çoğunun gıda
ihtiyaçlarını karşılamakta olmasından ileri geldiğine işaret etmiştir. Barış Gücü
213
KGMA. Dışişleri Bakanlığı KİPİG Başkanlığı tarafından 17 Şubat 1975 tarihinde Sağlık ve
Sosyal Yardım Bakanlığına, Türkiye’nin BM Cenevre’deki Daimi Temsilciliğine ve Kızılay Genel
Başkanlığına gönderilen K.25/652 sayılı yazı.