|
M a d a n iy a t V a dinva
butuncha, bir-biriga o ‘xshash har qanday tashqi moslikni qabul qiladi.
FunksionalMadaniyat va din madaniyatshunoslikva
butuncha, bir-biriga o ‘xshash har qanday tashqi moslikni qabul qiladi.
Funksional
aloqadorlik sifatida makon va zamondagi har qanday bog'liqlik so‘zi
bilan
mifologik tafakkum ing fikran bogMiqligi haqida gapirishga imkon tug'iladi.
Fikriy
bogMiklik bilan o'xshash tafakkur ham aloqador. qandaydir yangi narsani
ko‘rib
inson o 'zig a deydi: «Bu yangi narsa nim aga o ‘xshaydi?»- va unga
o ‘xshash
narsani o ‘zidan va ajdodlari tajribasidan izlaydi. Xususan, «asl namuna»
tamoyili
kcng tarqalgan bo‘lib, unga ko‘ra hayotdagi barcha muhim narsalar
(ehrom,
podsho hokimiyati, inson) ilohiy qudratning «asl namunasiga» muvofiq yaratilgan.
Olamni mifologik tasavvur qilish uning nihoyatda tartibli, qat’iy
ierarxik
qurilishida ifodalanib, uning asosi turli xil oppozitsiyalar tizimi hisoblanadi.
Aynan
shular mifologik ramziy tasniflashdagi dastlabki «poydevor» hisoblanadi
(qarama-
qarshi tiplar: yuqoro-qo'vi, o ‘ng-so‘l, osmon-er, mag‘rib-mashriq,
kun-tur}, biz-
ular, katta-kichik, er-xotin, hayot-o‘lim va boshqalar). SHuningdek, o ‘ng,
yuqori,
katta, yaqin, o‘z, yorug‘ taomilga ko‘ra qarama-qarshilikning
musbat-ijobiy
tomonini, gul, quyi, kiclrik, uzoq, begona, qorong‘i esa salbiy jihatini tashkil
qiladi.
M ifologik tafakkum ing muvofiq va o ‘xshash jihatlari uning an’anaviyligi
bilan
bevosita bogMiq. A n’ana bir-biriga yaqiii, biroq mohiyatan boshqa
boMgan
hodisalar urf-odat, marosim, ibodat, udum, odob singari faoliyatda
namoyon
bo ‘ladi. Bularning bari u yoki bu sinuatsiyadagi aniq axloq dasturiga ega
boMib.
harakatning to ‘g ‘riIigini kafolatlaydi, noto‘g ‘ri harakatlami ogohlantiradi,
negaki
an'analar negizrda sotsiumning katta tajribasi mujassamdir. qadimgi
SHarq
madaniyatida an’analarga asoslanish ustun turadi. Ajdodlar an’anasi, tajribasi
niutloq haqiqat kabi baholangan. M utlcqSiaqiqat hukmronligi bilan, D.S.
Dostları ilə paylaş: |
|
|