MadenciLİK Özel iHTİsas komisyonu

TABLO.21 Ülkeler Bazında Tüm Avrupa İthalatları (1000 ton)

Ülkeler	1995	1995 %
Avusturalya Çin Norveç ABD Hindistan Avusturya Finlandiya İsveç Diğer Toplam	46.86 32.23 18.78 8.60 1.68 - - - 56.66 164.81	28.4 19.6 11.4 5.2 1.0 - - - 34.4

2.4.4. Fiyatlar
Dünya ülkelerinde talk fiyatları ülkelere göre değişiklik göstermektedir.
TABLO . 22 Satış Fiyatları
Montana/Kanada 205 $/t (Hegmen No:6,mikronize edilmiş).

New York, ABD, lifsiz, 110$/t (boya sektöründe, - 200 mesh (0,074mm)); 198$/t (boya, -400 mesh (0,037mm); 92$/ton (seramik, -200mesh (0,074mm)); 101$/t (seramikler, -325 mesh (0,045mm)).

Çin, İngiltere’ye 285-322 $/t (-200 mesh (0,074mm)); 300-330 $/t (-350 mesh (0,042mm)).

Fransa 180-285 $/t.

Finlandiya 210-450 $/t (mikronize edilmiş).

İtalya 262 $/t (kozmetik).

Norveç, İngiltere’ye 188-243 $/t (toprak); 285-375 $/t (mikronize edilmiş).

Güney Afrika 420 $/t (kozmetik).

TABLO.23 Talk Fiyat Listesi ($/ton)

Ürün	1995	1996
Norveç’e ait, öğütülmüş,işlenmiş İngiltere Norveç’e ait, mikronize,işlenmiş İngiltere Çin’e ait 350 mesh, işlenmiş UK Fransız, öğütülmüş c.i.f. Fillandiya ait, mikronize c.i.f. İtalya’ya ait, kozmetik c.i.f. ABD, öğütülmüş (400 mesh)	186 289 248 183 260 207 138	210 326 279 206 293 233 144

TABLO.24 Talk Fiyat Listesi

	1995	1996	1997	1998
Boya dereceli,işlenmiş ABD,ton başına
ABD, 200 mesh ($)	100	100	100	100
ABD, 400 mesh ($)	180	180	180	180
Seramik dereceli
ABD, 200 mesh ($)	83	83	83	83
ABD, 325 mesh ($)	92	92	92	92
Normal dereceli
Çin’e ait, 200 mesh (E)	190-215	190-215	195-220	195-220
Çin’e ait, 350 mesh (E)	200-220	200-220	205-225	205-225
Kozmetik dereceli
Güney Afrika, FOB Durbon ($)	420	420	420	420
İtalya, CIF Avrupa Liman (E)	175	175	175-200	175-200
Mikronize dereceli
Finlandiya’ya ait CIF Avrupa Limanı (E)	140-300	140-300	140-300	140-300
Norveç’e ait işlenmiş UK (E)	190-250	210-280	210-280	220-294
İyi öğütülmüş dereceli
Fransız CIF Avrupa Limanı	120-190	120-190	120-190	120-190
Norveç’e ait işlenmiş UK (E)	125-162	135-180	135-180	135-180

2.4.5. AT ve EFTA ve Benzeri Ülke Gruplarının Ticaretteki Yerleri

Genellikle talk ticaretinde AT Grubu ülkeleri EFTA ülkelerine oranla dünya talk ticaretinin önemli bir bölümünü ellerinde bulundururlar.

3. TÜRKİYE' DE DURUM

3.1. Ürünün Türkiye' de Bulunuş Şekilleri

Türkiye' de bilinen talk yatakları, ya metamorfizma sonucu yada hidrotermal ayrışma ile bazik ve ultrabazik kayaçlarda oluşmuştur. Ülkemizde her kalitede talkın varlığı bilinmekte ancak saf olmayan talklar flotasyon ve benzeri selektif ayrıcı metotlarla temizlenerek yüksek saflık elde edilmeye çalışılmaktadır.

3.2. Rezervler

Ülkemizde bilinen talk yatakları Aydın , Balıkesir, Bolu, Eskişehir, Sakarya ve Sivas illerinde bulunmaktadır. 106.000 tonu görünür olmakla üzere toplam rezerv 1 158 000 ton dur. Kütahya ve Afyon'da da bazı zuhurların işletildiği bilinmektedir. Sivas'ta Gürlevik Dağı'nın güney yamaçlarındaki neojen yaşlı kırmızı killer içindeki yumrulu talk yataklarının rezervlerinin önemli ölçüde artma imkanı vardır.

TABLO 25. Türkiye' de Bilinen Talk Yatakları ve Rezerv Durumu (ton)

BÖLGELER	Görünür Rezerv	Muhtemel Rezerv	Mümkün Rezerv	TOPLAM REZERV
Aydın/Bozdoğan	50.000	200.000	250.000	500.000
Eskişehir/Mihalıççık	-	-	400.000	400.000
Sivas/Zara, Örencik	44.296	150.310	-	194.606
Balıkesir/Kepsut, Örenli	-	-	20.250	20.250
Balıkesir/Erdek, Kızaklıköyü	5.000	15.000	-	20.000
Eskişehir/Biçer	-	10.000	-	10.000
Sakarya/Sapanca, Nailiye	6.200	-	-	6.200
Balıkesir/Erdek, Yanüçifliği	800	5.000	-	5.800
Balıkesir/Erdek, Rahmimerası	-	1.000	-	1.000
Bolu/Mudurnu,Dereköy,Gözlübaşı	250	250	-	500
TOPLAM	106.546	381.560	670.250	1.158.356

3.3. Tüketim

3.3.1. Tüketim Alanları

Talkın ülkemizdeki başlıca kullanım alanları seramik sanayii, boya sanayii ve kaplama (dolgu) sanayiinde olmaktadır. Ülkemizde son yıllarda, talkın tüketim alanı artmıştır. Özellikle seramik ve kozmetik sanayiinde giderek artan bir talep söz konusudur.

Seramik sanayiinde talk ve pirofillit ayrı ayrı ve birlikte kullanılmaktadır. Bu alanda kullanılan talk homojen bir kimyasal yapıya ve pişme esnasında sabit bir küçülme değerine sahip olmalıdır. Pişme rengi, tane iriliği ve dağılımı da çok önemlidir. Boya sanayiinde ise yüksek tenörlü talk tercih edilir. Beyaz renkte olması, tane şekli, dağılımı ve yarı emme özelliği önem arz eder. Ancak son yıllarda düşük kaliteli talklar da bu amaçla kullanılmaktadır.

Kaplama sanayiinde, genellikle düşük kaliteli talklar kullanılır. Ancak talkların renk, tane şekli, yağ emme özelliği, boyu ve dağılımı yine de büyük bir önem arz eder.

Talkın pirofillite nazaran daha yumuşak ve kaliteli bir madde olması son yıllarda özellikle seramik ve kozmetik sanayiinde aranılan ve talebi artan bir hammadde haline gelmesine neden olmuştur.
TABLO.26 Ülkemizde Talk Tüketim Alanları
Lastik % 25

Seramik % 21

Tarım İlaçları % 17

Boya % 15

Pudra % 5

Diğerleri (Döküm,plastik) % 17

3.3.2. Tüketim Miktar ve Değerleri
Ülkemizde yapılan araştırmalara göre talk üretimi talep doğrultusunda yapıldığından tüketim üretimle eşdeğerdir.
Ülkemizde en çok talk tüketimi % 25 oranla lastik sanayiindedir. Ülkemizin yıllık tüketimi ortalama 25-30.000 ton kadardır.
TABLO 27. Ülkemizin Talk Tüketim Alanları

SANAYİİLER	MİKTAR (TON/YIL)	% (YÜZDESİ)
1. Lastik	4 000-6 000	25
2. Seramik	3 000-5 000	20
3. Tarım İlaçları	1 800-4 000	16
4. Boya	2 000-3 500	14
5. Pudra	1 000-1 200	5
6. Diğerleri (Döküm, Plastik)	2 000-4 000	16

Kaynak: Bor Dışı Endüstriyel Mineraller, D.P.T.
3.4. Üretim
3.4.1. Üretim Yöntemi ve Teknoloji
Ülkemizde talk üretimi açık işletme ile yapılmaktadır. Ancak ilkel metodlarla yürütülmektedir. Eldeki bilgilere göre sadece Bursa-Orhaneli talk yatağında kapalı işletme yöntemleri ile damar boyunca açılan galeride üretim yapılmakta, çıkarılan hammadde kaba bir ayırmaya tabii tutularak stoklanmakta ve pazarlanmaktadır. Ülkemizde talk zenginleştirme tesisleri pek gelişmemiştir. Genellikle talklar kuru öğütme metodu ile ayıklanır. Fakat kuru ve yaş metot da beraber de uygulanabilir. Piyasaya büyük miktarlarda talk veren şirketlerin aşağıda sıralanan çalışmaları yapabilecek teçhizatları bulunması gerekmektedir.
· Kimyasal ve aletli analiz ekipmanı

· Yüzey alan determinasyon analiz ekipmanı

· Renk, yağ emme, aşınmaz analiz ekipmanı

· Partikül büyüklüğü ve vasfı

· Dirençlilik, kayganlık analiz ekipmanı

· Bakteri sayısı analizi

· Erime, camlaşma noktası katsayısı analiz ekipmanı

· Isınma ile büzülme oranı analiz ekipmanı

3.4.2.Ürün Standartları
Seramik Sektörü: min %30 MgO ve %60 SiO₂, CaO max %1, Al₂O₃ %4, Fe₂O₃ %1.5, Alkali (Özellikle tremolit içeren talk çok uygun) %0.4; tane boyutu% 95’i -325 mesh (0.045mm). Aynı kimyasal içerik, sabit renk ile ateşlemede sabit fire oranı.

Kozmetik Sektörü: Suda eriyebilen maddeler max %0.1, asitte eriyebilen maddeler % 6, Kızdırma Kaybı 1000 ^oC’ de % 6, Kuvars % 0.1-1.0, tremolit % 0.1, As 3ppm, Pb, 20 ppm, ağır metaller 40 ppm, nötr pH, lifsiz maddeler, kumtaşı, bakteriler, koku, kayganlık ve yağlılık, güzel koku muhafazası ve tüketici özelliklerine göre beyazlık, tane boyutu -200 mesh ( 0.074 mm ) ve ortalama tane boyutu 7µm.
Boya Sektörü : Mg ve Ca silikat min % 88, max CaO, suda özünebilen madde %1, nem %1, Kızdırma kaybı % 7, tane boyutu -325 mesh (0.045 mm); iyi yağ emilimi, max parlaklık
Dolgu Kontrol : Yüzey alanı min 12 m²/g, parlaklık, düşük aşınma, ortalama tane boyutu 25µm.
Kağıt Sektörü : Parlaklık, kontrollü en büyük taneboyutu (50 µm max), ortalama tane boyutu 8-12 µm.
Çatı Malzemesi Sektörü : Düşük dereceli, tane boyutu -80 mesh ( 0.185mm).
Lastik Sektörü : Ortalama tane boyutu <2 µm, elektriğe karşı direnç, kayganlık
Heykeltraşlıkta : Sabuntaşı için ilgi çekici renk, kırıklardan bağımsız olma ve kıvamlılık gerekir. Bazı talklar çevre için lifli mineral olarak gösterilmiştir, dikkatealınanlar antofilit, tremolit ve aktinolittir. Haziran 1992’ de ABD iş güvenliği ve Sağlık Bakanlığı antofilitin (Mg,Fe) ₇[(OH) Si₄O₁₁]₂, tremolitin Ca₂(Mg,Fe)₅[(OH)Si₄O₁₁]₂, ve aktinotilin (Mg, Fe)₇ [(OH) Si₄O₁₁]₂, asbestsiz çeşitlerini, kendi asbest standartları sahasından çıkartan son kuralı kabul etti.
Talkın kullanım alanlarına göre belirlenmiş standartlar vardır.

TABLO 28. Kağıt Sanayiinde Kullanılan Talk Standartları, TS. 10521

	1. SINIF	2. SINIF
SiO2 (en az)	% 60	% 55
MgO (en az)	% 31	% 28
Asitle çözünen toplam demir (en çok)	% 0.5	% 1.5
Al2O3 (en çok)	% 2	% 3
CaO (en çok)	% 0.5	% 1
Alkali Oksitler (max)	% 0.06	% 0.06
MnO (max)	% 0.2	% 0.2
Kızdırma Kaybı (max)	% 7	% 7

Beyazlık; % 90-% 80

Rutubet, max; % 1

Aşındırma Değeri, max; 6

TABLO 29. Seramik Sanayiinde Kullanılan Talk Standartları, TS. 10043

	1. SINIF	2. SINIF
SiO2 (en az)	% 60	% 55
MgO (en az)	% 30	% 27
CaO (en çok)	% 1	% 1.5
Alkali Oksitler (max)	% 0.5	% 0.5
Kızdırma Kaybı (max)	% 6	% 8
Al2O3+Fe2O3 (max)	% 2.5	% 5.5
Fe2O3 (max)	% 0.5	% 1.5

Beyazlık; % 70-% 80

Rutubet, max; % 2
Tane Boyu; % 98' i 45 mikronun altında
TABLO 30. Boya Sanayiinde Kullanılan Talk Standartları, TS. 5409

	1. SINIF	2. SINIF
SiO2 (en az)	% 55	% 51
MgO (en az)	% 27	% 24
CaO (en çok)	% 2	% 3
Fe2O3+Al2O3 (en çok)	% 1.5	% 6
Nem ve diğer uçucular (max)	% 0.50	% 0.50
Kızdırma Kaybı (max)	% 8	% 8
Suda çözünen madde (max)	% 0.30	% 0.30
Sudaki Suspansiyon pH' ı	7-10	7-10
Yoğunluk (gr/cm^3)	2.7-2.9	2.7-2.9
Yağ absorblama değeri (g/100g)	40-60	40-60

% 95' i 20 mikrondan küçük olmalı

TABLO 31. Sanayiide Kullanılan (genel amaçlı) Talk İçin Standartlar, TS.5456

SiO2 (en az)	% 52
MgO (en az)	% 25
CaO (en çok)	% 4
Fe2O3+Al2O3 (max)	% 4
Nem ve Uçucu Madde (max)	% 1
Kızdırma Kaybı (max)	% 7
Suda Çözünen Madde (max)	% 1
Suda Süspansiyon pH' ı	6.5-9.5
Yoğunluk (gr/cm^3)	2.7-2.8