miqdorini orttirib borishga to‘g‘ri keladi, chunki mexanik
ishlov berishda ushbu
xatoliklarni hisobga oluvchi qo‘yim olib tashlanishi kerak.
3.1.3-§. Qo‘shim kattaligini aniqlash
Detallarni sirtqi qatlamini toblashdan keyin ham bu sirtqi qatlamni maksimal
darajada saqlab qolish kerak,
chunki uning bebaho xususiyati, olib tashlanuvchi
qo‘shim miqdorini oshirish bilan tez pasayadi.
3.4-rasm. Tanavorni sirtqi qatlamlari: a) tashqi sirt qatlami; b) ichki sirt qatlami; d) minimal
qo‘shimni hisoblash sxemasi.
3.4-rasmda tanavor sirtqi qatlamining sxemasi ko‘rsatilgan, bunda A-sirtqi
qatlamni kesib olib tashlanuvchi nuqsonli qismi,
B-sirtqi qatlamni olib
tashlanmaydigan qismi, C-metallni tabiiy strukturasi.
3.
ρ
i-1
-ishlanuvchi yuzalarning baza yuzalarga nisbatan fazoviy og‘ishi (3.4, d-
va 3.5, a -rasmlar). Fazoviy og‘ishlarga: vtulkalar, disklar va gilzalar tanavorlaridagi
tashqi yuzalar va teshiklarning bir o‘qli emasligi; zinali vallar tanavorlaridagi
zinalarning bazaviy bo‘yinlariga yoki markaziy teshiklar chiziqlari bir o‘qli emasligi;
tanavorni silindrik yuza bazaviy o‘qiga yon yuzasining noperpendikulyarligi; korpusli
detallar tanavorlaridagi ishlanuvchi, bazaviy yuzalarning noparallelligi va ishlanuvchi
hamda bazaviy elementlarning o‘zaro holatlarining jihoz xatoliklari kiradi.
3.5-rasm. Ishlanuvchi sirtlar fazoviy og‘ishlarini qatlamga ta‘sirini
ko‘rsatuvchi sxema: a) vtulka uch quloqli patronda; b) val markazlarda.
3.5, a-rasmda vtulka tashqi va ichki yuzalarining bir o‘qli emasligi
ρ
i-1
ni teshikni
yo‘nish uchun ajratilgan qatlamga ta‘sirini tasvirlovchi sxema ko‘rsatilgan. Vtulka
o‘zining tashqi (bazaviy) yuzasi bilan uch quloqli o‘zaro markazlashuvchi patronga
mahkamlangan. Shtrixli chiziq teshikka ishlov berilishi kerak bo‘lgan D -diametrni
tavsiflaydi: sxemadan ko‘rinib turibdiki, ya‘ni diametr uchun oraliq qo‘shimni tashkil
etuvchisi, 2
ρ
i-1
ga teng.
Tanavor teshigining diametri d faqat shu tashkil etuvchini hisobga olganda d
=D-
2 ρ
i-1
ga teng qilib olish kerak.
3.5,b -rasmda qalinlashgan pog‘ona bo‘ynini bir o‘qlik emasligi
ρ
i-1
ni (tanavorni
egilganligi natijasida) shu bo‘yinni yo‘nish uchun qoldirilgan qo‘shimga ta‘sirining
sxemasi ko‘rsatilgan. Oldingi holdagiga o‘xshagan oraliq qatlamni qo‘shimcha tashkil
etuvchisi bir o‘qli emaslikni kompensatsiyalash uchun 2
ρ
i-1
ga teng. O‘z navbatida,
ρ
i-
1
ni tanavor o‘lchamlari va egilganlik
e
orqali taxminan ifodalash mumkin. Egilgan
o‘qni siniq chiziq bilan almashtirib, taxminan olamiz,
x
e
i
l
L
)
/
(
2
1
Dostları ilə paylaş: