Microsoft Word 1 \326ZL\334 tel elektrodla b\335rle\336T\335rme ve dolgu kaynaklari doc
Yüklə 370,11 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÖZLÜ TELLER N MAL
KAYNAK B L M , Burhan Oğuz, Oerlikon Yayını, 1988, Sayı 3 3
DOLGU ORANI
Dolgu oranı, özlü tel elektrot içinde gaz ve cüruf oluşturucular ve alaşım elementlerinin oranını ifade eder. Çoğu kez de toz yüzey alanı oranı bu anlamda verilmekte ise de bu, özlü tel elektrodu karakterize etmeye yetmeyecek kadar Gram olarak γ dolgu oranı, tozun kitlesinin metalik dış zarf kitlesine oranını ifade eder:
t , belli bir özlü tel uzunluğunun dekapan tozunun gr olarak kütlesi; m T , bu aynı uzunlukta özlü telin ağırlığı: m z de bunun dış metalik zarfının ağırlığıdır. Bunun dışında, yeni alaşımların geliştirilmesinde kullanılacak değişik formüller ortaya atılmış olup bunlardan bir tanesi
z , cm
2 olarak, zarfın kesit alanı; a t , tozun kesit alanı; ρ z gr/cm
3 olarak zarfın yoğunluğu; ρ t tozun yoğunluğudur. Dekapan tozunun yoğunluğu Scotts volümetresiyle saptanır. Tane boyutu, yoğunluğu etkiler.
Özlü tellerin iki tür imal yöntemi vardır: Haddeden çekme ve art arda dizilmiş makaralar takımıyla şekillendirme.
Çekme teller, içi dekapan tozu ve/veya toz halinde alaşım elementi dolu bir silindirik taslaktan itibaren, birbiri ardından çekme işlemleriyle imal edilir. Nihai standard çapları (dış) φ1,0/1,2/1,4/1,6/1,8/2,0/2,4/2,8/3,2/4,0/5,0 mm dır. Oldukça yüksek bir ergime hızı tutturarak nispeten ince parçaları kaynak etmek için φ1,0 mm’ye kadar inilir. Otomatik makineler dışında φ2,4 den büyük çaplar az kullanılır. Kesitte çekme teller şek 1a’daki görünümde olurlar.
KAYNAK B L M , Burhan Oğuz, Oerlikon Yayını, 1988, Sayı 3 4 Ş ek 1
Kıvrık adı verilen bütün öbür teller, Şek-2’de şematik olarak görülen bir şekillendirme tesisinde bir saç levhadan itibaren imal edilir. malatçının tasarımına göre saçın kıvrılma şekilleri az veya çok çarpışık olup şek. 1b ile 1g’de görülen kesitlerde teller elde edilir. Ş
Bunların dışında bir de, otomatik dolgu işlerinde kullanılan yassı bant halinde (şek. 1h) özlü teller vardır. Bunlar, önce yuvarlak olarak imal edilip içine toz dekapan konduktan sonra yassıltılırlar. Böyle tamamen kapalı olarak imal edilmiş özlü tellerin (1a ve 1h) tozları hiçbir surette rutubet almaz.
Saç levhanın dekapan tozu tarafından doldurulması iki defada yapılabilir: Şek. 1d’deki telin orta bölümü toz halinde alaşım elementlerini, bunun dış çevresindeki bölüm de doğruca dekapanı içerir. Alaşım elementlerinin merkezde ve dekapanın dışta olması halinde bu KAYNAK B L M , Burhan Oğuz, Oerlikon Yayını, 1988, Sayı 3 5 sonuncusunun koruyucu görevini çok daha iyi ifa ettiğini deney göstermiştir. Bu da, bazı kıvrık kesitlerinin hayli dalgalı görünümünü izah eder.
Dekapan tarafından işgal edilen hacimlerin (a) kesitinin toplam kesite oranı genellikle %13 ile %50 arasında değişir; bu sonuncu değere, kendi kendini koruyan, yani gaz korumasına gerek göstermeyen tellerde varılır. Öbür tellerde iyi bir ortalama %38 olup çekme teller nadiren, bu rakama varırlar.
Özlü tellerin yüzeyleri bakırlanmamış olup bunların muhafazası dolu tellerinkine göre çok daha büyük önlemleri gerektirir. Mamafih son yıllarda, özellikle penşelerin çıkış memelerini korumak amacıyla teller dekape edilip bakırlanmaktadır.
Özetleyecek olursak denebilir ki özlü tel, birbirini tamamlayan iki gereksinmenin baskısından doğmuştur:
a- Kaynak yöntemlerini otomatikleştirmek b- Otomatik ya da yarı-otomatik kaynak yöntemlerini, terk edilmiş kaynak metallerinin bileşim ve karakteristiklerini, çeşitleme olanağını sağlayan basit ve emin araçlarla donatmak.
Bir kaynak yönteminin otomatikleştirilmesine bağlı prodüktivite artışı başlıca iki etmenin sonucudur:
- Bir sürekli telin açılmasıyla metal bağlanması - Yüksek kaynak akım şiddetlerinin kullanılması; bu da ancak akımın tele ark’a yakın mesafede getirilmesiyle mümkündür.
Gerçekten çubuk elektrodun sınırlamalarından biri, pense içinde elektriksel temas noktasıyla elektrodun ucu arasındaki uzun ve değişken mesafedir. Elektriksel temas noktasıyla elektrodun ucu arasındaki uzun ve değişken mesafedir. Elektriksel direnç ısınması dolayısıyla kullanılabilecek akım şiddeti ister istemez sınırlanmaktadır. Yüksek kaynak metali terk etme hızlarına götürebilecek yüksek akım şiddetleri, uzunca bir telden geçerken, örtüyü bozabilecek ısınmalar hasıl eder. Buna karşılık, özlü tellerde olduğu gibi elektriksel temasın arka yakın olması halinde, küçük çaplı elektrot telleriyle bile göreceli olarak yüksek akım şiddetleri kullanılabilir (şek. 35’e bkz).
Elle örtülü çubuk elektrotla kaynağın yerini yarı-otomatik süreçlerin alması durumunda, daha yüksek metal terk etme miktarı, otomatik tel beslenmesi ve elektrot değiştirmenin ortadan kalkmasıyla süreden kazanç (kocanların atılması ayrıca bir kayıptır), %50’ye yakın bir kaynak maliyeti azalmasına götürür.
Yüklə 370,11 Kb. Dostları ilə paylaş:
|