192
tinin mexanizminin yaradılması;
●
ofşor malıiyyə mərkəzlərində beynəlxalq standartların
tətbiq olunmasının stimullaşdırılması;
2. İqtisadi siyasət:
●
daxili
bazarın
liberallaşdırılması
şə
rtlərinin
müəyyənləşdirilməsi və İEOÖ-də adekvat valyuta rejiminin tətbiq
olunması, beynəlxalq kapitalın hərəkət metodlarının işlənib
hazırlanması;
●
dövlət tərəfindən özəl sektorun dəstəklənməsi me-
xanizmlərinin effektivliyinin artırılması və sosial ödənişlərin bö-
lüşdürülməsi;
●
böhranlar zamanı əhalinin itkilərinin minimum olmasını
təmin etmək üçün yolların axtarılması, əhalinin az təminatlı təbə-
qəsinin maraqlarını müdafiə edən siyasətin işlənib hazırlanması;
●
özəl və dövlət sektorlarında, o cüümlədən beynəlxalq
maliyyə institutlarının fəaliyyətində şəffaflığın artırılması.
3. Beynəlxalq maliyyə institutlarının fəaliyyəti.
●
BMS-də islahatların həyata keçirilməsi;
●
böhranların aradan qaldırılması mexanizmlərinin təkmil-
ləşdirilməsi, özəl sektorun maliyyə böhranlarının proqnozlaşdırıl-
ması və aradan qaldırılmasına cəlb etməyin yollarının axtarılması;
●
BVF tərəfindən üzv ölkələrin müxtəlif sahələrdə, xüsusən
də maliyyə sektoru və kapital hərəkəti sahəsindəki siyasətinə
nəzarətin gücləndirilməsi;
●
beynəlxalq səviyyədə makroiqtisadi siyasətin effektivliyi-
nin artırılması.
BMS-də islahatların həyata keçirilməsinin yolları.
1. Ayrı - ayrı ölkələr üzrə siyasət.
●
İEOÖ-də kapital axınında gözlənilməz dəyişikliklər zama-
nı maliyyə sisteminin həssaslığının azaldılmasına yönəldilmiş da-
xili bazarın liberallaşdırılması prinsiplərinin hazırlanması. Bu
tədbirlərə birbaşa xarici investisiyaların və bank sistemində ehtiyat
norması tələbini tətbiq edərək qısa müddətli kapital axınının
(cross-border) stimullaşdırılması daxil edilə bilər.
193
●
Dövlət zəmanətinin təqdim edilməsi imkanlarının məhdud-
laşdırılması (o cümlədən maliyyə institutlarının öhdəliklərinin ye-
rinə yetirilməsi üzrə) onların təqdim olunmasını daha açıq şəkildə
həyata keçirmək və özəl sektorun vasitələrini cəlb etmək mexaniz-
mindən istifadə etmək (məsələn, depozitlərin sığortalanması sis-
temi üzrə), dövlət səviyyəsində dövlət borclarının idarə olun-
masının vahid sisteminin yaradılması.
●
Hökumət tərəfindən maliyyə və korporativ sektorun xarici
öhdəlikləri, o cümlədən, özündə ehtiyat və öhdəlikləri etdirməli
olan dövlətin valyuta vəziyyəti haqqında, daimi, vaxtında və
hərtərəfli informasiyanın nəşr olunmasını təmin etmək.
●
Dövlətin aktiv iştirakı ilə özəl debitorlar və onların
kreditorları arasında məhkəmədən kənar tənzimləmə sisteminin
inkişaf etdirilməsi.
●
Səhiyyənin, təhsilin, kiçik və orta biznesin, işsizlikdən
sığortalanma proqramlarının, özəl pensiya fondlarının dəstəklən-
məsini özündə əks etdirən sosial siaysətin vahid prinsiplərinin
müəyyənləşdirilməsi. Sosial müavinatların ayrılmasına ehtiyacın
olub olmamasının araşdırılması.
2. Maliyyə bazarları və institutları.
●
Bank fəaliyyətinin effektivliyinin prinsipləri və fond
bazarının tənzimlənməsini əhatə edən Bazel prinsiplərini əks
etdirən güclü prudensial nəzarətə əsaslsnan maliyyə bazarlarının,
xüsusi fond bazarların inkişafına şərait yaratmaq. Bunlar İOSCO-
nun “fond bazarının tənzimlənməsinin məqsəd və prinsipləri”
məruzəsində əks olunub. İnvestisiyalaşmanın bazar mexanizminin
gələcək inkişafı üçün korporativ idarəetmənin prinsipləriin tək-
milləşdirilməsi.
●
Pul siyasəti, mühasibat uçotu və özəl maliyyə institutları
vasitəsilə informasiyanın açıqlanması sahəsində şəffaflığın təmin
olunmasının beynəlxalq standartlarının hazırlanması. İnvestisiya
bankları, institusional və hedging fondları üzrə informasiyanın
açıqlanmasına tələbi artırmaq.
●
Banklar tərəfindən təqdim olunan əlaqəli kreditlərə
194
məhdudiyyət qoymaq. Bu kreditlər bir qatda olaraq borc alanın
lazımi qədər qiymətləndirilməməsi və kredit ödəmə qabiliyyəti
haqqında monitorinq keçirmədən təqdim olunan və böhran
şə
raitində müddəti uzadılmış borcların səviyyəsinin azalmasına
gətirib çıxarır.
●
Bank depozitlərinin, iflasın, maliyyə institutlarının
restrukturizasiyasının effektiv sığorta mexanizminin hazırlanması
və tətbiq olunması, maliyyə çətinlikləri olan müəssəsələrin borc
problemlərinin həlli.
●
Bank və digər maliyyə qurumlarının daxili nəzarət və
riskləriu idarəetmə sisteminin dəstəklənməsi.
3. Borc böhranının aradan qaldırılması.
●
Kreditorlar və borcalanlar arasında, xüsusən də maliyyə
bazarında vəziyyətin qəflətən pisləşməsi və kapital axınlarının
istiqamətlərinin kəskin şəkildə dəyişildiyi hallarda risklərin tərəflər
arasında daha ədalətli bölgüsünü təmin edən vahid şərtlərin
müəyyənləşdirilməsi və tətbiq olunması. Beynəlxalq kredit
müqavilələrinə bazar şərtlərinin kəskin şəkildə pisləşdiyi hallarda
borc üzrə ödənişlərin müvəqqəti dayandırılması şərtini əlavə
etmək. Bu hal müəyyən dövr ərzində daxili borcun mütləq
restrukturizasiyasının keçirilməsini şərtləndirir.
●
İstiqrazların alınması ilə bağlı müqavilələrə əksər
kreditorların fəaliyyət koordinasiyasının yüngülləşdirilməsi
(məsələn kreditorlar komitəsini yaradılması vasitəsilə kreditorların
kollektiv nümayəndiliyinə icazə verilməsi), azlığın maraqlarının
müdafiəsi (borcun restrukturizasiya edilməsi zamanı yalnız
təcrübəli kreditorlar çoxluğuna dəyişikliklər etməyə icazə
verilməsi), bütün kreditorlara borcun restrukturizasiyası üçün
bərabər şəraitin yaradılması (kreditorlar arasında vasitlərin ədalətli
bölgüsü yolu ilə), kimi bəndlərin daxil edilməsini təklif etmək.
●
Dövlət və ya özəl institutların öz öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsini gecikdirdiyi hallarda özəl kreditorlar tərəfindən
kreditlərin təqdim olunmasını stimullaşdırmaq üçün tədbirlərin
görülməsi. Məsələn, borcun restrukturizasiyası zamanı təqdim
Dostları ilə paylaş: |