Microsoft Word bvkm-xopks docx



Yüklə 2,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə124/133
tarix14.09.2018
ölçüsü2,67 Mb.
#68617
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   133

 

386

ST FADƏ OLUNAN VƏ D GƏƏSAS ANLAYIŞLARIN 

TERM NOLOJ   ZAHI 

 

Azərbaycan  Respublikasının  pul  vahidi  –  Azərbaycan 

Respublikasının pul vahidi manatdır. Azərbaycan Respublikasının 

ə

razisində  manatdan  başqa  pul  vahidlərinin  ödəniş  vasitəsi  kimi 



işlədilməsi  qadağandır.  Manatın  emissiyası  və  tədavüldən 

çıxarılması  hüququ  yalnız  dövlətin  müstəsna  mülkiyyətində  olan 

Mərkəzi Banka mənsubdur.  

Acıq bazar əməliyyatları - Tədavuldə olan pul və kredit kut 

ləsini tənzimləmək məqsədilə daxili pul  bazarında dovlət qiymətli 

ka ğızlarının alqı və satqısı vasitəsilə ma liyyə bazarlarına Mərkəzi 

Bankın  mudaxiləsi.  Mərkəzi  Bankın  mudaxiləsi  qısa  muddətli 

dovlət  istiqrazla  rının  bazara  buraxılması  və  ya  ba  zardan 

cəkilməsi  yolu  ilə  həyata  ke  cirilir.  Acıq  bazar  əməliyyatlarının 

ə

sas  hədəfləri  inflyasiya  sə  viyyəsinin,  pul  kutləsinin,  valyuta  mə 



zənnəsinin tənzimlənməsi ola bilər. 

Acıq  devalvasiya  -  Ölkənin  milli  valyutasının  sabitliyinin 

təmin  olunması  məqsədilə  muvafiq  dovlət  orqanları  tərəfindən 

milli  valyutanın  məzənnəsinin  digər  olkələrin  mohkəm 

valyutalarına  və    beynəlxalq  hesablaşma  vasitələri  vahidlərinə 

nisbətdə  rəsmən  endirilməsi,  həmcinin,  milli  valyuta  va  hidinin 

real  qızıl  məzmununun  azaldılması.  Bu  zaman  milli  valyutanın 

məzənnəsinin  qaldırılması  məqsədi  ilə  dovlət  tərəfindən  milli 

valyutanın  əhəmiyyətli  həcmdə  dovriyyədən  yığılması,  yaxud 

dəyərdən  duşmuş  milli  pul  nişanlarının  yeniləri  ilə  əvəz  edilməsi 

kimi  tədbirlərə  əl  atılır.  Acıq  devalvasiya  daxili  bazarda  əmtəə 

qiymətlərinin  azalmasına,  ixracın  ucuzlaşmasına,  idx  idxalın  isə 

bahalaşmasına səbəb olur. 



Avrodollar - ABŞ-dan kənar olkədə qeyri- ABŞ təşkilatı və 

ya  ABŞ  banklarının  xarici  filialları  tərəfindən  saxlanan  ABŞ 

dolları. 

Avroistiqraz  -  Emitentin  oz  olkəsindən  kənar  da  oz 

valyutasından  başqa  bir  valyutada  buraxdığı  istiqrazlar.  Adətən, 




 

387

qeyri-avropa  şirkətləri  tərəfindən  Avropada  buraxılan  istiqrazlar 

nəzərdə tutulur. Bununla yanaşı, başqa hallar da movcud ola bilər. 

Məsələn, Yaponiyada Avstraliya şirkəti tərəfindən ABŞ dollarında 

buraxılmış avrodollar istiqrazları. 

Avrokredit  -  Avropa  valyuta  bazarı  resursları  hesabına  iri 

kommersiya  bankları  və  ya  onların  sindikatları  tərəfindən,  bir 

qayda  olaraq,  uzun  muddətə  faiz  dərəcələri  ilə  kor  porativ  və 

hökumət qurumlarına təqdim edilən beynəlxalq kreditlərdir. 



Avrovalyuta  -  Mənşə  olkəsindən  kənarda  əhəmiyyətli 

miqyasda depozitdə saxlanılan və muxtəlif əməliyyatlarda istifadə 

olunan  ayrı-ayrı  olkələrin  milli  valyutası.  Ən  cox  istifadə  olunan 

Avrovalyuta avrodollardır. 



Açıq valyuta mövqeyi - müvəkkil banklar tərəfindən icmal 

balans  məlumatlarına  əsasən  günün    yekun  məzənnəsi  üzrə 

gündəlik hesablanmalıdır. 

Aktivlər  -  əvvəlki  dövrlərdə  baş  vermiş  hadisələr 

nəticəsində  bank  tərəfindən  nəzarət  edilən  və  gələcəkdə  bank 

tərəfindən iqtisadi səmərə alınması gözlənilən vəsaitlərdir. 

Bank  diversifikasiyası  -  Bank  diversification  Bank 

aktivlərinin borc alanların mumkun boyuk dairəsi arasında: 

a)  kredit  riskinin  azaldılması  (borc  alanların  odəmə 

qabiliyyəti olmamasına gorə itki ehtimalı);  

b)  ssuda  portfellərinin  qəbul  edilən  səviyyədə  saxlanılması 

məqsədilə yerləşdirilməsidir. 



Bank  investisiyası- qtisadiyyatın  muxtəlif  sahə  lə  rinə 

birbaşa  investisiyalar  şəklində,  qiymətli  kağızlara  portfel 

investisiya şəklində yatırılan bank vəsaitləri (resursları).  EO-lərdə 

geniş  yayılan  bank  investisiyası  kecid  iqtisadiyyatlı  olkələrdə,  o 

cumlədən  Azərbaycanda  da  iqtisadiyyatın  investisiya  təminatı 

baxımından cox muhum rola malikdir. 



Bank  işi  (əməliyyatları)  -  qtisadi  subyektlərin  sərbəst  pul 

vəsaitlərinin  muvəqqəti  cəlb  edilməsi,  kreditlərin  yerləşdirilməsi, 

hesablaşmaların aparılması, eləcə də, muxtəlif  bank  xidmətlərinin 

gos  tərilməsi  istiqamətində  banktərəfindən  aparılan  irili-xırdalı 




 

388

butun  əməliyyatlar.  Bank  işi  aşağıdakı  kimi  əməliyyatları  ehtiva 

edir: 

1)  Aktiv  bank  əməliyyatları  –kreditin  təqdim  edilməsi, 

qiymətli  kağızların  alınması  və  s.,  yəni  sərbəst  vəsaitlərin 

yerləşdirilməsi uzrə aparılan bank əməliyyatları. 

2)  Məsləhətləşmə  (konsaltinq)  əmə  liyyatları  –  bankın 

muxtəlif  ma  liyyə  məsələləri  ilə  bağlı  muş  tərisinə  gostərdiyi 

məsləhət (konsaltinq) xidmətləri. 

3) Vasitəcilik (komisyon) əməliyyatları – iqtisadi subyektlər 

arasında vasitəcilik xidmətləri, verilən tapşırıqların icrası və s. ilə 

bağlı bank əməliyyatları. 



Baza (ehtiyat) valyutası - Mərkəzi banklar və digər maliyyə 

institutlarında  saxlanılan  xarici  valyuta.  Ehtiyat  valyutası 

beynəlxalq  borc  ohdəliklərinin  odənilməsi  və  ya  daxili  valyuta 

məzənnəsinə təsir etmək ucun istifadə olunur. 



Baza  dərəcəsi  (baza  dəyişmə  bəndi)  -  Hər  hansı  bir 

gostəricinin  kəmiyyət  olcusunun  (və  ya  onun  dəyişməsinin)  bir 

faiz  bəndininyuzdə  bir  hissəsi.  Maliyyə  bazarlarında,  əsasən, 

maliyyə  alətlərinin  gəlirliliyini  və  faiz  dərəcələrini  (və  ya  onların 

dəyişməsini  olcmək  ucun  istifadə  edilən  standart  baza  olcusu.  1 

baza bəndi 0,01 faizə bərabərdir. 

 Baza dərəcəsi - Bankın ən yaxşı muştərilərindən borca gorə 

tələb olunan faiz dərəcəsi. 



 Baza  valyutası  -  Valyuta  bazarında  valyuta  cutluyunun 

birinci  tərəfi.  Məsələn,  Avro/ABŞ  dolları  katirovkasında  Avro 

baza  valyutası,  ABŞ  dollar  isə  istinad  valyutası  hesab  olunur. 

Burada  baza  valyutasının  bir  mislini  almaq  ucun  tələb  olunan 

istinad valyutasının həcmi ifadə olunur. 

Bazar  kapitalizasiyası  (kapitalı)  -  Bazar  kapitallaşması 

ş

irkətin  butovbazar  dəyərini  ifadə  edir  və  şirkət  tərəfindən 



buraxılmış  səhmlərin  cari  bazar  qiyməti  ilə  də  yərlərinin  cəminə 

bərabərdir.  Şirkətin  kapitallaşması  şirkətin  butun  səhmlərinin 

sayının bir səhmin bazar qiymətinə vurulması yolu ilə hesablanır. 



Yüklə 2,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   133




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə