Microsoft Word ellez metanet docx
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.4. Mü əssis ənin xalis m ənf əətin formala şmasına t əsir göst ər ən amill ərin qiym ətl əndirilm
53
Cədvəl 3.3 «Azərtünelmetrotikinti» Səhmdar Cəmiyətində satışdan alınan mənfəət məbəlğinin dəyişilməsinə birinci dərəcəli amillərin təsirinə dair hesablamalar
Hesablaşmalar Amillər Mənfəət
Satışın
Satışın Qiymət
Tam maya manatla
həcminin strukturunun səviyyəsinin dəyərinin
dəyişilməsi dəyişilməsi dəyişilməsi dəyişilməsi A 1 2 3 4 5 1.Bazis ilində t0
t0 t0
t0 855874
(2011)
2.Şərti
hesablama tl
t0 t0
t0 770325
3.Şərti
hesablama tl
tl t0
t0 857035
4.Şərti
hesablama tl
tl tl
t0 980584
5.Hesabat
ilində tl
tl tl
tl 445104
Verilən məlumatlardan göründüyü kimi hesabat (2013) ilində satışdan alınan mənfəət məbləği əvvəlki ilə nisbətən 445104-855874=-410770 man. azalmışdır. Bu azalmaya əsas amillərin təsiri bu qədər olmuşdur: 1.Satışın həcminin əvvəlki ilə nisbətən azaldılması nəticəsində satışdan alınan mənfəət 770325 - 855874 = - 85549 man. azalmışdır. 2.Məhsul (iş və xidmətlər) satışında olan struktur irəliləmələrə görə satışdan alınan mənfəət 857035 - 770325= + 86710 man. artmışdır. 3.Satış qiymətlərinin artımı satışdan alınan mənfəətin 980584- 857035=+123549 man. artmasına səbəb olmuşdur. 4.Reallaşdırılan məhsulun maya dəyərinin bahalaşması mənfəət məbləğinin 445104 - 980584 = - 535480 man. azalması ilə nəticələnmişdir. Bütün amillərin təsirinin cəmi: (-85549)+(86710)+(+123549)+(-535480)= - 410770 man. Olur. Yaxud balans bərabərliyi:
54
(445104-855874)-(-85549)+(+86710)+(+123549)+(-535480); - 410770 man. = - 410770 man. Deməli hesablamalar düzdür. Satışdan alınan mənfəət məbləğinin dinamikası ilk növbədə məhsul, iş və xidmətlər satışının və onların istehsalı və reallaşdırılması ilə əlaqədar xərclərin effektliyindən asılıdır. Bu proseslərin müəssisə üçün effektliyi satış məbləğinin manatına düşən mənfəət məbləği və reallaşdırılan məhsula məsrəflərin yəni maya dəyərinin manatına düşən mənfəət məbəlği isə təyin edilir. Tədqiqat apardığımız «Azərtunelmetrotikinti» SC-də 2010-2013-cü illərdə məhsul satışının və reallaşdırılan məhsulun maya dəyərinin idarə olunmasının effektliyini xarakterizə edən göstəricilər aşağıdakı cədvəldə (cədvəl 3.4) verilir.
55
56
Verilən hesablamalardan göründüyü kimi məhsul, iş və xidmətlərsatışından alınan mənfəət məbləği 2013-cü ildə 2010-cu illə müqayisədə 337608 manat az olmuşdur. Bazis ili ilə müqayisədə həm satışın həcminin 60858 manat azalması və həm də reallaşdırılan məhsulun maya dəyərinin 337608 manat bahalaşması mənfəətin azalmasına səbəb olmuşdur. Bunun nəticəsidir ki, 2002-ci ildə bazis ili ilə müqayisədə satış məbləğinin 1 manatına düşən mənfəət məbləği 7,42 qəpik və məsrəflərin 1 manatına düşən mənfəət məbləği 10,03 manat azalmışdır. 2013-cü ildə satışın 1 manatına düşən mənfəət məbləğini bazis ilinin səviyyəsində qalsaydı mənfəət məbləği 5515787 x 7,42 : 100 = 409268manat çox olardı. 2013-cü ildə mənfəətlərin effekiliyi bazis ilinin səviyyəsində saxlaya bilsəydi mənfəətin artımı 10,13 x 5515787 : 100 = 592808 manat olardı.
amillərin qiymətləndirilməsinintəhlili
Realizasiyanın həcmi (yaxud beynəlxalq praktikada işlətdiyi termin kimi «satışın həcmi» və mənfəət müəssisənin maliyyə vəziyyətinə təsir göstərən mühüm amillərdir. Satışın həcmi və satışdan alınan mənfətdən kapitalın rentabelliyini, gəlirlərin dividentlərinin səviyyəsini və nəhayət səhmlərin bazar dəyərini təyin edən göstəricilərdir. Satışın həcminin artırılması natural ifadədə məhsul (iş və xidmətlər) buraxılışının çoxaldılması. Qiymətlərin artırılması, bitməmiş (tikintidə qurtarmamış) istehsal qalıqlarının azaldılması hesabına mümkündür. Bu üsulları həyata keçirtməklə satışın həcminin çoxaldılması ancaq tələb və təklifin bazar, konyukturasına uyğunlaşdırılınası şəraitində mümkündür. Lakin bu problemlərin həllində müəssisənin özünün istehsal gücü də az rol oynamır. Mənfəətin miqdarı və onun mümkün artımı bir çox amillərin mürəkkəb və asılılığında formalaşır ki, bunlardan ən vacibləri aşağıdakılardır:
Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|