1
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI BERDAQ
NOMIDAGI QORAQALPOQ DAVLAT
UNIVERSITETI
Matematika fakulteti “Amaliy matematika va
Informatika” kafedra bakalavr ta’lim yo’nalishi 2
G
guruh
talabasi Karimova Charos “Algoritmik tillar va Dasturlash
asoslari” fanidan
KURS ISHI
Mavzu: Talabalar bilimini baholash uchun test tizimi.
Bajardi:
Karimova Charos
Qabul qildi: Eshmuratov SH .
Nukus 2023
2
MUNDARIJA
KIRISH
........................................................................................................................................................ 3
1. Windows Form bilan ishlash
.................................................................................................................. 5
2. Masalaning qo`yilishi
.............................................................................................................................. 9
3. Test tizimi haqida umumiy malumot
.................................................................................................... 9
4.Umumiy dialog oynasi haqida malumot
............................................................................................... 14
Xulosa
......................................................................................................................................................... 26
Foydalanilgan adabiyotlar
........................................................................................................................ 28
3
KIRISH
Bugungi kunda kompyuter inson faoliyatining turli sohalariga kirib
bormoqda. Natijada dasturiy ta‘minotga bo‘lgan talab tobora kengayib bormoqda.
Bu o‘z navbatida dasturchilarga bo‘lgan talabni oshiradi. Hozirgi kunda kompyuter
va axborot texnologiyalari taraqqiyotida katta yutuqlarga erishilmoqda.
Mamlakatimizda xalq xo‘jaligi tarmoqlarida: ishlab chiqarish jarayonlari, ofis
ishlari, bank operasiyalari, axborot almashinuv jarayonlari, milliy xizmat
ko‘rsatish muassasalari, ilmiy tadqiqot ishlari, texnikalarni avtomatik va
masofadan boshqarish masalalari, ommaviy axborot vositalari, tibbiyot
maskanlaridagi jarayonlarda kompyuterlar va axborot texnologiyalari
muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. Hozirgi vaqtda bir qancha dasturlash tillari mavjud
bo‘lib, ular har xil sohaga doir masalalarni hal qilishda ishlatiladi. Dasturlash
faninining rivojlanishi bevosita kompyuterlarning rivojlanishi bilan bog‘liqdir.
O‘tgan asrning o‘rtalarida kompyuterlarning yaratilishi, ular bilan parallel ravishda
uning dasturiy ta‘minotini ham rivojlanishiga sabab bo‘ldi. Kompyuterlarning
texnik ta‘minotini rivojlanishi bilan, ular uchun turli dasturiy mahsulotlar yaratila
boshlangan va yaratilmoqda, hamda kompyuterlarning texnik ta‘minoti bilan
parallel darajada rivojlanib bormoqda. Dasturiy ta‘minotsiz kompyuterlar oddiy
qutidan farqi qolmas edi. Hozirgi vaqtda bir qancha dasturlash tillari mavjud bo‘lib,
ular har xil sohaga doir masalalarni hal qilishda ishlatiladi. C# dasturlash tili visual
dasturlash texnologiyasini qo‘llash asosida turli darajadagi qiyinchilikdagi
masalalarni tez hal qilish imkonini beradi. Xozirda Axborot texnologiyalari jadal
suratlar bilan rivojlanib bormoqda va hayotning barcha sohalariga tadbiq
etilmoqda. Axborot texnologiyalaridan foydalanish foydalanuvchiga ko`pgina
qulayliklar yaratib maqsadga tez va sifatli erishishga yordam beradi. Shu jumladan
hozirda o`quv jarayoniga Axborot texnologiyalarini keng jalb etish yaxshi
natijalarga olib kelishi isbotlangan faktdir.
4
Kurs ishining birinchi qismida Visual Studio 2012 dasturi imkoniyatlari haqida
so‘z boradi. Ikkinchi qismida C# tili operatorlari tavsifi va ularning qo‘llanilishi
to‘g‘risida ma‘lumot keltirilgan. Ushbu kurs ishida kalkulyator dasturini yaratish
uchun kerakli operatorlar va Visual Studioda qo‘llanilgan har bir kompanentalar
xususiyatlari 4 haqida ma‘lumot berilgan. Visual Studio, Microsoft firmasining
mahsuloti hisoblanadi. Bir necha yillardan beri dasturchilarning asosiy ish quroli
bolib kelmoqda. Bu dastur orqali nafaqat C# dasturlash tilida, balki boshqa
tillar(C++, F#, FoxPro)da ham dastur tuzish mumkin boladi. Shu sababli bu dastur
biroz ogirroq hisoblanadi(katta hajmdagi tezkor xotirani talab qiladi). Visual
Studio dasturini bir necha hil versiyalari mavjud bolib, hozirgi kunda Visual
Studioning yangi versiyasi chiqmoqda. Har bir versiyasiga bir necha modullar
qoshilib, dasturni biroz qiyinlashtirmoqda. Shularni inobatga olib,
kompyuteringizni tuzilishiga qarab(tezkor xotira hajmi, protsessor,...), kerakli
versiyani ornatishni maslahat beraman. Zamondan orqada qolmay deb, oxirgi
versiyasini qoyib, kompyuteringizni qiynab qoymang. Visual Studio bu dastur
yozish uchun muhit(joy) hisoblanadi. Bu muhitga, siz tuzgan dastur kodlarini
kompyuter kodlarga o‗tkazib beradigan kompilyator birlashtirilgan bo‗ladi. Har
bir dasturlash turi uchun alohida kompilyator mavjud bolib, ishlatilgan dasturlash
tiliga qarab kompilyator ishga tushadi. Visual Studio dasturini ornatsak, barcha
kompilyatorlar ham avtomat ornatiladi
5
1. Windows Form bilan ishlash
Visual studio 2012 ni ishga tushirganimizda quyidagicha oyna hosil bo`ladi.
Va ko`rsatilgan joy tanlanadi
Tanlaganimizdan keyin quyidagi kabi ko’rinish hosil bo’ladi. Bu oynadagi
Windows Form Application (1 deb belgilangan) tanlanib, OK tugmasi bosilsa bizga
windows Forma ochib beriladi. (2) deb belgilangan qismiga hosil qilayotgan
Windows Formamizning nomi va ilovamiz joylashisi kerak bo’ladigan katalog
6
korsatiladi
OK tugmasini bosganimizda quyidagi ko`rinishda ishchi oynalar hosil bo`ladi.
Bizda birinchi ishchi holatda turganimizda ilova nomi
Form1
nomi bilan saqlanib
turgan bo’ladi.
7
Windows Forma
Forma-
bu ish stolida foyda bo’ladigan grafik element. Forma bir diolog
oynasi yoki oyna MDI bo’lishi mumkin.
Komponenta
-bu IComponent amalga oshiruvchi class.
Boshqarish elementlari.
Misol, tugma yoki belgilash
–
bu grafik bo’lim
komponenti.
Quyidagi rasmlarda Windows formaning boshqarish elementlari va komponentlari
korsatilgan
8
Agar qandayda bir boshqarish elementini tanlasak, u formada paydo bo’ladi.
Bu boshqarish elementlerin va ularning xossalariga qarab o’tamiz .
Biz ishlayotgan oyna aktiv oyna-fokus deb ataladi.Aktiv oyna boshqa barcha oynalar
ustida turadi. Oyna aktiv oynaga aylanadi, foydalanuvchi oynaning xoxlagan yeriga
sichqoncha bilan bosgan vaqtda, qachon oyna fokusda bo’lsa ,foydalanuvchi
tomonidan klaviatura va sichqoncha bilan kiritilgan malumotlar operatsion Sistema
tarafidan shu oynaga qaratiladi.
9
2. Masalaning qo`yilishi
Ushbu kurs ishi talabalar bilimini baxolash uchun test tizimi yaratishga
qaratilgan bo`lib, bu dasturning vazifasi talabalarni baxolash uchun amalga oshirish
hisolanadi. Ushbu dasturiy vositani ishlab chiqishda o‘ziga hos talablar mavjud. Bu
talablar quyida sanab o‘tiladi. Dasturiy vositani ishlab chiqish uchun masalaning
qo‘yilishi haqida yoritib beramiz. Dastur kompleksi quyidagi vazifalarni bajarishi
talab etiladi.
Test materiallarin bloknotga kiritish;
Formda aosiy button, radiobutton, openfilediolog,label elementlaridan
foydalanishbutton, radiobutton, openfilediolog,label elementlaridan foydalanish;
3. Test tizimi haqida umumiy malumot
Bu dastur universitet talabalarini bilim darajasini sinash uchun va talabalarni
baholash uchun yordam beradi. Biz dasturni ochganimizda talabaning familya ism
sharifi kiritilish oyna ochiladi. Talabaning ismi va familyasi kiritilib KIRISH
tugmasini bosgan holda ishlash jarayonimizni davom ettiramiz. Dasturni ishga
tushirganimizda ekranga quyidagi oyna aks etadi.
Bu oynada Talabaning familiyasi va Ismi kiritilib
Kirish
tugmasi bosiladi. Bu yerda
Familiya va Ism Label elementidan foydalanildi.
10
Label
komponentasi haqida malumot.
Label Yozuv (label komponenti) yorliqni ifodalaydi va ko`pincha o`zining Caption
xususiyatiga ega bo`lmagan boshqa boshqaruv elementlarining sarlavasi sifatida
ishlatiladi. Ko`pincha yozuvlarni tasvirlash uchun nishon deb nomlanadigan Label
kompanenti ishlatiladi. U dastur bajarilish vaqti foydalanuvchi tahrirlashi mumkin
bo`lgan oddiy matnni tasvirlash uchun ishlatiladi.
Visual Studio dasturida Label kompanentasini ishlatish uchun Visual Studio 2012
da - Toolbox‖ oynasida Label nomli kompanenta tanlanadi.
(1-rasm)
(2-rasm)
1-rasmda Labe l komponentasini ochish korsatilgan.
Label komponentasining xususiyatlari (2-rasm)da ko’rsatilgan.
11
Windows Form komponentalari haqida malumot.
Label komponentining xususiyatlaridan bir nechtasini korib o’tamiz.
BorderStyle-
bu xususiyat orqali Label komponentasini chegara sohasini
o`zgartirish mumkin.
Chegara sohasining uch xil ko`rinishi mavjud: none, (bir chiziqli)
Text-
xususiyatida Label komponentiga kiritiladigan matn yoziladi
(3-rasm Text xususiyati bilan ishlash)
AutoSize-
Nishon matniga bog`liq ravishda Label kompanenti o`lchamlarini
avtomatik rostlashni boshqarish uchun Boolean turidagi AutoSize xususiyati xizmat
qiladi. Agar xususiyat (odatdagidek) True qiymatga ega bo`lsa, Label
kompanentiCaption xususiyatidagi matnga ko`ra o`lchamlarini o`zgartiradi.
12
.
(4-rasm).AutoSize xususiyati bilan ishlash
TextAlign
— yozilgan matnning Label chegarasi bo`ylab qanday joylashishini
belgilash. Label kompanenti ichida matnni rostlash uchun quyidagi qiymatlarni
qabul qiluvchi TAlignment turidagi Alignment xususiyati qo`llaniladi:
- TopLeft– chap yon bo`ylab rostlash;
- TopCenter – matnni markazlashtirish;
- TopRight – o`ng yon bo`ylab rostlash.
Nishonning shoffof yoki bo`yalganligi Boolean turidagi Transporent xususiyati
belgilaydi. Bo`yoq rangi Color xususiyati yordamida o`rnatiladi. Odatda,
Transporent xususiyati False qiymatiga ega va nishon noshaffof bo`ladi. Shaffof
Label kompanenti nishon rasm ustida joylashtirilganda va tasvirni yopmasligi zarur
bo`lgan hollarda kerak bo`lishi mumkin. Masalan, geagrafik xaritada.
(5-rasm). TextAlign xususyati bilan ishlash
13
Dasturda Familiya va Ism kiritish joyi
Textbox
elementidan foydalanildi.
Textbox
komponentasi haqida malumot.
Bir satrli redaktor matn tasvirlanishi va o`zgartirilishi mumkin bo`lgan
ma`lumot kiritish maydonini ifodalaydi. Visual Studioda bir qancha bir satrli
redaktorlar mavjud bo`lib, ulardan TextBox kompanenti ko`p qo`llaniladi.
TextBox kompanenti klaviaturadan turli simvollarni kiritish va tahrirlashga imkon
beradi. Bunda boshqaruv tugmalaridan foydalanib satr bo`ylab siljish,
va tugmalari yordamida simvollarni o`cherish, matn
(bo`lagini ) qismini belgilash va boshqa amallarni bajarish mumkin. Ta`kidlash
joizki, bir satrli redaktorlar va boshqaruv tugmalariga javob
bermaydi
(6-rasm).Textbox komponenti bilan ishlash
14
TextBox komponentasi xususiyatlari
Textbox komponentida o`ng tomonda joylashgan uchurchak belgisiga
bosilsa(2.3-rasm)da ko`rsatilgan kichik oyna chiqadi.
MultiLine
– bu xususiyat True holatda bo`lsa TextBox komponentini maydoni
rostlashni boshqarish mumkin bo`ladi.
(7-rasm). MultiLine xususiyati orqali maydoni rostlash
Endi dasturimizning asosiy qismiga o’tishda Kirish tugmasi yani
button
komponentidan foydalanamiz.
4.Umumiy dialog oynasi haqida malumot
Barcha Windows dasturlari uchun umumiy bo'lgan ishlatiladigan dialog
oynalari. Faylni saqlash, shriftni tanlash va boshqalar kabi keng tarqalgan vazifalarni
bajaradi. Bu amaliy interfeys uchun standart usulni ta'minlaydi. Misollar quyida
keltirilgan.
FontDialog
ColorDialog
OpenDialog
SaveDialog
Ushbu dialog oynalari operatsion tizim tomonidan amalga oshiriladi, shuning uchun
ularni ushbu operatsion tizimda (Windows) ishlaydigan barcha dasturlarda
bo'lishish mumkin. Umumiy dialog oynasini ishlatish uchun qadamlar Kerakli
15
umumiy dialog oynasini oching. Agar kerak bo'lsa, umumiy dialog oynasining
xususiyatlarini o'rnating.
Muloqot oynasini chaqirish uchun uning ShowDialog () usulini chaqiring.
ShowDialog () DialogResult deb nomlangan ro'yxatlangan turni qaytaradi. Bu
identifikatorlarni belgilaydi, qaysi tugma bosilganligini ko'rsatadi. Masalan,
DialogResult.OK va DialogResult.Cancel ba'zi qiymatlar mos ravishda OK yoki
Bekor tugmasi bosilganligini bildiradi. Dialog oynasini oching OpenFileDialog
ilovada ochiladigan faylni tanlashga imkon beradi.
Masalan, kod quyida keltirilgan.
OpenFileDialog ofd = yangi OpenFileDialog ();
ofd.Title = "Matn faylini ochish" ;
ofd.Filter = "Matn fayllari (* .txt) | * .txt | Barcha fayllar (*. *) | *. *" ;
Bu yerda siz ochmoqchi bo'lgan barcha fayllarni filtrlashingiz mumkin.
DialogResult dr = ofd.ShowDialog ();
if (dr == DialogResult.OK) {
StreamReader sr = yangi StreamReader (ofd.FileName);
txtEx.Text = sr.ReadToEnd ();
sr.Close ();
}
Dialog oynasini saqlash
16
SaveFileDialog oynasi foydalanuvchiga saqlanadigan faylning manzili va nomini
tanlashga imkon berish uchun ishlatiladi.
Masalan, kod quyida keltirilgan.
SaveFileDialog sfdlg = yangi SaveFileDialog ();
sfdlg.Filter = "Matn fayllari (* .txt) | * .txt" ; // Bu erda siz ochmoqchi bo'lgan
barcha fayllarni filtrlashingiz mumkin.
if (sfdlg.ShowDialog () == DialogResult.OK)
{
// Oqimni yozish kodi bu erga o'tadi.
}
Tarkibni matn tahrirlovchisi ilovasida misol uchun StreamWriter klassi kabi tegishli
sinfdan foydalanib faylga saqlash mumkin . Shrift va rangli dialog oynalari
FontDialogBox foydalanuvchiga shrift parametrlarini tanlashga imkon berish uchun
ishlatiladi. ColorDialogBox foydalanuvchiga rang tanlashga imkon berish uchun
ishlatiladi. Masalan, kod quyida keltirilgan.
// Shriftli dialog
FontDialog fdlg = yangi FontDialog ();
fdlg.ShowDialog ();
txtEx.Font = fdlg.Font;
// Rangli dialog
ColorDialog cdlg = yangi ColorDialog ();
cdlg.ShowDialog ();
txtEx.ForeColor = cdlg.color;
17
Shrift Dialogi quyida keltirilgan. Rang Dialogi quyida keltirilgan. Ikkala holatda
ham xususiyatlar va usullar mavjud. Ular tanlangan qiymatlarni olish yoki dialog
oynasi uchun qiymatlarni belgilash uchun ishlatilishi mumkin. Custom dialog oynasi
Umumiy dialog oynalari foydali bo'lsa ham, ular domenga xos dialog oynalarining
talablarini qo'llab-quvvatlamaydi. Dasturchilar o'zlarining dialog oynalarini
yaratishlari kerak. Keyingi bosqichlar Custom Dialog Box-ni yaratish jarayonini
anglatadi. O'zingizning loyihangizga Solution Explorer-da sichqonchaning o'ng
tugmachasini bosish orqali shakl qo'shing, Qo'shish-ni tanlang va keyin Windows
Form-ni bosing. Xususiyatlar oynasida FormBorderStyle xususiyatini FixedDialog-
ga o'zgartiring. Zarur bo'lganda, shaklning ko'rinishini sozlang. Ushbu shaklga
boshqaruv elementlarini qo'shing. Windows formalaridagi C # MessageBox bu matn
va harakat tugmachalari bilan xabarni ko'rsatadi. Biz shuningdek sarlavha, belgi
yoki yordam tugmalari kabi qo'shimcha imkoniyatlarni qo'shish uchun MessageBox
boshqaruvidan foydalanishinmiz mumkinligini o‘rganamiz. Ushbu kur ishida CF va
.NET-dan foydalanib, WinForms ilovasida MessageBox-ni qanday ko'rsatishni bilib
olamiz. Shuningdek, biz xabar namunalarida dinamik ravishda MessageBox-dan
qanday foydalanishni o'rganamiz.
Test savollarini kiritgan bloknotimiz quyidagi rasmda tasvirlangan
18
Button
komponentasi haqida malumot:.
Tugmalar boshqaruv elementlari hisoblanadi va ma`lum funksional vazifalarni
bajarishga buyruq berish uchun ishatiladi. Tugma yuzasida matn va yoki rasm
tasvirlanishi mumkin.
Visual studio standart tugma Button kompanenti yordamida berilgan. Tugma
yuzasidagi bosilganda bajariladigan ish-harakatni tavsiflovchi yozuvga ega bo`lishi
mumkin.
Tugma uchun asosiy hodisa u bosilganda yuzaga keladigan OnClick hodisasi
hisoblanadi. Bunda tugma bajarilayotgan harakatni Visual (ko`rinarli) tasvirlovchi
mos ko`rinishga ega bo`ladi. OnClick hodisasini qayta ishlovchi qism dasturda
joylashgan harakat tugma qo`yib yuborilishini bilanoq bajariladi.
Tugmani quyidagi usullar bilan bosish mumkin:
- sichqonchani qirsillatish bilan ;
19
- Caption xususiyatida berilgan tugmalar majmuini tanlash bilan;
- yoki probel tugmalarini bosish bilan; - tugmasini bosish bilan.
(8-rasm).button komponenti xususiyatlari.
Dasturda Familiya va Ismi kiritilib
Kirish
tugmasi bosilgandan so’ng quyidagi
korinishda asosiy oyna ochiladi
.
20
Test boshlashdan oldin bloknotga test savollari kiritilgan boladi va shu savollarni
toolstrip komponenti yordamida Kompyuter dokument bolimidan biz kiritgan test
yani bloknot txt fayl belgilanib so’ng открыть bosiladi. Dasturimizdagi boshlash
tugmasi bosilib testtimiz boshlanadi.
Agar shu ochish tugmasi ostidagi chiqish tugmasini bossak dasturdan chiqamiz.
21
Asosiy fayl bilan kodimiz quyidagicha
private
void
ochishToolStripMenuItem_Click(
object
sender,
EventArgs
e)
{
openFileDialog1.ShowDialog();
button1.Enabled =
true
;
try
{
s =
new
StreamReader
(openFileDialog1.FileName);
for
(
int
i = 0; i < 10; i++)
{
savol[i] = s.ReadLine();
a[i] = s.ReadLine();
b[i] = s.ReadLine();
c[i] = s.ReadLine();
}
}
catch
{ };
}
private
void
chiqishToolStripMenuItem_Click(
object
sender,
EventArgs
e)
{
Close();
}
private
void
Form1_Load(
object
sender,
EventArgs
e)
{
Form
form2 =
new
Form
();
int
k = 0;
j =
new
StreamReader
(
"Javoblar.txt"
);
while
((str = j.ReadLine()) !=
null
){
if
(k < 10)
{
javoblar[k] = str[str.Length - 1];
k++;
}
}
22
Test ochildi uni quyidagi rasmda korishimiz mumkin.
Testimiz ochildi uni belgilab Keyingisi tugmasini belgilash orqali keying savolga
o’tamiz.Testni belgilash asosan radiobutton komponentidan foydalaniladi.
Radiobutton komponenti haqida qisqacha malumot.
Radiobutton elementi yoki kodi CheckBox elementiga o’xshash .Kalitlar guruhlar
paydo qiladi,va bir kalitning qo’shilishi boshqa hammasining ochishini
anglatadi.Kalitga qoshishli holda ornatish uchun uning Checked xossasi manosi true
belgilash kerak bo’ladi.
Saylash imkonin beruvchi kalitlar guruhin duzish uchun qandayda bir konteynerga
bir necha kalitlarni ornatish kerak.Misoli, GroupBox yoki panel.Boshqa boshqa
konteynerlarda joylashgan kalitlar, boshqa-boshqa guruhlar bilan boylanishadi:
23
Huddi shunday biz kalitlar guruhining bog’lanishin toqtatishimiz mumkin.Buning
uchun Checkedchanged voqeasin qayta ishlash kerak.Berilgan voqeada guruhning
har bir kalti bir qayta ishlovchi bilan bog’liqli bolib, biz shu momentda saylangan
kalitni qabul qila olamiz:
Test savollarini ListBox komponentiga chaqiramiz.ListBox nima aynan shu
komponentaga toxtalib o’tamiz.
ListBox komponenti haqida malumot:
ListBox elementi soda tizim.Bu elementning asosi uning Items xossasi
hisoblanadi.Bunda uning barcha elementlar tizimi yig’indisi saqlanadi.
Tizim elementlari ishlash vaqtida yoki dasturiy yo’l bilan qo’shilish mumkin.Visual
Studio da Properties(свойства) oynasidan Listbox elementi uchun Items xossasin
topishimiz mumkin.Bu xossa ikki marta bosganimizdan keyin dizimga elementlar
qo’shish oynasi paydo bo’ladi.
24
Biz bosh maydonga tizimning har bir elementin har bir qatorga bittadan kirib
chiqamiz.So’ng bizning qo’shgan elementlarimiz tizimda paydo bo’ladi va biz
boshqarishimiz mumkin bo’ladi:
Boshlash
tugmasi bosilgan test ochilish kodini qarab o’tamiz.
private
void
button1_Click(
object
sender,
EventArgs
e)
{
listBox1.Items.Add(savol[i]);
label3.Text = a[i]; label4.Text = b[i];
label5.Text = c[i];
button2.Enabled =
false
;
radioButton1.Visible =
true
; label3.Visible =
true
;
radioButton2.Visible =
true
; label4.Visible =
true
;
radioButton3.Visible =
true
; label5.Visible =
true
;
button1.Enabled =
false
; button2.Enabled =
false
;
radioButton1.Checked =
false
;
radioButton2.Checked =
false
;
radioButton3.Checked =
false
;
}
Boshlash tugmasi yani button1 komponenti orqali kiritildi.Testni keyingi savolga
otkazish uchun Keyingisi tugmasi bosiladi va bu button2 komponenti orqali kirilgan
bo’lib hisoblanadi.
private
void
button2_Click(
object
sender,
EventArgs
e)
{
25
if
(javob == javoblar[i]) { togri++; label6.Text
= togri.ToString(); }
else
{ notogri++; label7.Text =
notogri.ToString(); }
i++;
if
(i == 10)
{
int
summa = togri*100/i;
MessageBox
.Show(FISh+
"\t\t\n\n\t\t\tSizning
natijanggiz:"
+
"\t\t\n\n\t\tTotal question: "
+ i +
"\t\t\n\n\t\t"
+
" 100% lik natijadan "
+
"\t\t\n\n\t\t"
+
"
to'plagan foiz natijangiz: "
+ summa.ToString() +
"%\t\t\n\n"
);
listBox1.Items.Clear();
i = 0;
button2.Enabled =
false
;
radioButton1.Checked =
false
;
radioButton2.Checked =
false
;
radioButton3.Checked =
false
;
label6.Text =
"0"
; label7.Text =
"0"
;
ActiveForm.Close();
}
else
{
listBox1.Items.Clear();
listBox1.Items.Add(savol[i]); label3.Text =
a[i]; label4.Text = b[i]; label5.Text = c[i];
button2.Enabled =
false
;
radioButton1.Checked =
false
;
radioButton2.Checked =
false
;
radioButton3.Checked =
false
;
}
}
26
Xulosa
Ushbu yashayotgan zamonamizni kompyuter va texnologik qurilmalarsiz tasavvur
qila olmaymiz. Kompyuterlar asosini dasturlar tashkil etadi. Bu kurs ishini ishlash
mobaynida biz bunga yana birbora amin bo‘ldik. Ushbu kurs ishini tayyorlash
mobaynida olgan bilimlarimiz yanada mustahkamlandi. Amaliyotda qo‘llab
natijalarni ko‘rildi. Dasturni tuzishda Visual Studiodan foydalanildi. Bu dasturni
Visual Studioning Windows form application kompilyator orqali form yaratib .
ulardan TextBox elementlari matnli malumotlar bilan ishlasa, MenuStrip menular
panelini yaratish uchun xizmat qiladi textbox, button, listbox va label
kompanentalar bilan ishlash o‘rganildi.
O‘ylaymanki qilgan ishlarimiz kelajakda yurtimizda dasturlash texnologiyasi
rivojlanishiga o‘z hissasini qo‘shadi degan umiddaman.
. Dasturlash tillarini besh
avlodga bo’lish qabul qilingan. Birinchi avlodga XX asrning 50-yillarida asos
solingan, birinchi kompyuterlar endigina paydo bo’lgan paytda tuzilgan tillar kiradi.
Bu
“bir satrda bir buyruq”
prinsipi asosida qurilgan birinchi assembler tili edi.
Dasturlash tillari ikkita katta guruhlarga bo’linadi. Quyi va Yuqori darajali
dasturlash tillari. Quyi darajali dasturlash tili ancha murakkab bo’lib ular juda
maxsus sohalarda ishlatiladi va ularning mutaxasisslari ham juda kamdir. Chunki
quyi dasturlash tillari (masalan: assembler) ko’pincha mikroprotsessorlar bilan
ishlashda kerak bo’lishi mumkin.Yuqori darajali dasturlashda mashina tillariga
qaraganda mashinaga moslashgan (yo’naltirilgan) belgili kodlardagi tillar
hisoblanadi. . Amerika, Yevropa, Xitoy, Korea, Yaponiya, Hindiston davlatlarida
dunyo tan olgan ko’plab IT kompaniyalari mavjud. Mening fikrimcha bu davlatlar
IT sohasi bo’yicha bizdan 30-40 yillar oldinda ketishyapti. Chunki yuqorida
takidlaganimdek C dasturlash tillari 1970-yillarda yaratilgan, bizga esa bu XXI asrga
kirib yetib kelmoqda. Shaxsiy fikrimni davom ettirgan holda shuni ayta olamanki
yuqoridagi davlatlarda IT ning rivojlanishiga asosiy sabablardan biri ularda davlat
tili ingliz ekanligi va dasturlash tillarining barchasi ingliz tilida yaratilganligi. Davlat
27
tili ingliz bo’lmaganlari esa ingliz tilini rivojlantirishga judda katta e’tibor
qaratishgan. Men o’zimga yuklatilgan kurs vazifam orqali IT sohisining juda
murakkab, ammo kelajak uchun muhim kasb ekanligini tushunib yetdim. Dasturimni
ishlash jarayonida ko’plab do’stlarim bilan fikr almashishga to’g’ri keldi. Chunki
ko’pchilikning fikr-mulohazalari orqali yaratilgan dastur kamchiliklardan holi
bo’lishi mumkin.
28
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
Виктор Зиборов. Visual C#2010 На примерах-Санкт-Петербург”БХБ-
ПЕТЕРБУРГ”2011
2.
Язык программирования C# 7 и платформы.NET и .NET Сore;
3.
. M.Oripov, M.Muhammadiyev Informatsion texnologiyalar Toshkent 2014.
4.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada rivojlantirishga oid
qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g’risida qarori (2005 y.).
5.
https://www.coursehero.com
6.
https://it-black.ru/rabota-s-bazoj-dannyh-v-ci_sharp
29
Ilovalar
using
System;
using
System.Collections.Generic;
using
System.ComponentModel;
using
System.Data;
using
System.Drawing;
using
System.Linq;
using
System.Text;
using
System.IO;
using
System.Windows.Forms;
namespace
Test_fayl
{
public
Dostları ilə paylaş: |