Microsoft Word neft mehsul emali docx
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
Avtomagistrallar üçün is yola paralel bir zolaq əm Hakim küləklərd Atmosferə atılan çirkli tullantıların xüsusi h burada:
ܶ -nisbi t ݉ – r çirkli madd Nisbi təhlükə əmsalının b Maddənin adı Karbon qazı Kükürd qazı Flor birləşmələri Alüminium oksidl Azot oksidləri Ammonyak His Nikel oksidləri Fenol
Zərərin xüsusi ç Məsələn, konsentrantların yaratdı olunur[ 36-38]: ܼ ൌ ܼ ௌ
ୀଵ burada:
ܼ ௌə.
– i zonada sə Avtomagistrallar üçün isə fəal çirkləmə zonası mərkəzi yolun oxu olmaqla mələ gətirir. Zolağın eni 200m təşkil edir. rdən asılı olaraq qismən sağa və sola meyl ed atılan çirkli tullantıların xüsusi həcmi aşağıdakı düsturla hesablanır: ܯ ௧ ൌ ܶ ∙ ݉ ୀଵ nisbi təhlükə əmsalı; r çirkli maddəsinin illik həcmi ( ݐ ݈݅
⁄ ሻ; msalının bəzi göstəriciləri cədvəl 3.4-də verilmi 16,5 Alüminium oksidləri 16,9 41,1
41,5 5475
rin xüsusi çəkisinin hesablanması texnikası a n, konsentrantların yaratdığı iqtisadi zərər aşağıdakı düstur il ௌə. ܴ
ܼ ௧ ୀଵ ܴ ܼ Əெ
ୀଵ
ܵ ୀଵ
ə hiyyəyə vurulan zərərin xüsusi çəkisi; 70 zi yolun oxu olmaqla kil edir. sola meyl edə bilər. ıdakı düsturla hesablanır: verilmişdir. Cədvəl 3.4 1,0
16,5 980
16,9 41,1
4,6 41,5
5475 170
kisinin hesablanması texnikası aşağıda verilmişdir. ıdakı düstur ilə müəyyən ܼ ௌə.
ଵ ܨ kisi;
71
ܴ – i zonada yaşayan əhalinin sayı; ܼ ௧
ܵ – i zonada k/t və yararlı meşə sahələri; ܼ Əெ
– i zonada ətraf mühitə vurulan zərərin xüsusi çəkisi; ܼ ௌə. – i zonada sənayeyə vurulan zərərinin xüsusi çəkisi; ܨ – i zonada sənayenin əsas fondlarının dəyəri; n – zərəri müəyyənləşdirilmiş zonaların sayı; Göründüyü kimi bu metod iqtisadi zərərin hesablanmasında zonaların çirklənmə səviyyəsini differensiallaşdırmaq külli miqdarda ilkin məlumatların toplanmasını tələb edir. Beleliklə, demək olar ki, indiyə kimi mövcüd olan elmi tədqiqatlar və metodik işlər qaz sənayesində TMM və TRS sahəsində planlaşdırma və proqnozlaşdırma aparılan zaman iqtisadi zərəri xarakterizə edən göstəriciləri nəzərə almağa imkan vermir. Odur ki, iqtisadi zərərin düzgün praqnozlaşdırılması məsələləri zərəri formalaşdıran digər amillərin də nəzərə alınmasını tələb edir. Təbii ehtiyyatların iqtisadi qiymətləndirilməsi yalnız istehsal prosesində, ekoloji qiymətləndirmə isə insanların təbiətə münasibətində təyin oluna bilər. Bununla belə iqtisadi və ekoloji qiymətləndirmə istehsalın xarakteri ilə təyin olunur.
Ətraf mühitin çirklənməsinə nəzarət və onun qarşısının alınması bəşəriyyətin qlobal problemlərindən biridir. Hazırda ətraf mühitin mühafizəsinə dair dünya miqyasında tədbirlər görülür, ətraf mühitin çırklənmə mənbələrini azaltmaq mümkün olsa da, onun tamamilə aradan qaldırılması mümkün deyildir. Təəssüf ki, neft sənayesində xarici təsirdən alınan səmərəlilik əksər hallarda mənfi olur: müxtəlif növ çirklənmələr, tullantılar, təbii resursların məhv edilməsi və.s Burada xarici səmərəliliyi iqtisadi fəaliyyətin neqativ iqtisadi-ekoloji fəaliyyət kimi xarakterizə etmək olar və təsərrüfat subyektləri bu fəaliyyətə diqqət yetirmirlər.
72
73
1. Neft məhsullarının emalı zamanı yaranan tullantı qazları təmizləmək üçün istifadə edilən təmizləyici qurğular müasir tələblərə cavab verə bilmədiyindən həm ekoloji, həmdə böyük iqtisadi zərərin yaranmasına səbəb olur. 2. Neft və neft məhsulları ilə çirklənmiş qrunt və səth sularının “özünütəmizləmə” xüsusiyyətinin bərpa olunması aktual problem olaraq qalır.
3. Neft məhsullarının emalı zamanı tullantı qazların tərkibində olan toksiki maddələrin buxarlarının tam tutulması ekoloji problemlər yaradır. 4. Kombinə edilmiş iri təmizləyici qurğuların tədbiqi atmosferin karbohidrogenlərlə və hidrogen sulfidlə çirklənməsinin qarşısını alar. 5. Ətraf mühitin neft məhsullarının emal zamanı yaranan çirkab sularla çirklənməsinin qarşısını əsaslı şəkildə almaq üçün tullantı suları alınmayan sənye müəssisələr yaradılmalıdır, yaxud neft emalı zavodlarında aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilməlidir: ─ tərkibində neft olan az minerallaşmış tullantı sularını biokimyəvi üsulla təmizləyib sistemə qaytarmaq; ─ yüksək minerallaşmış tullantı sualarını buxara çevirib, kondesləşdirib ya sistemə qaytarmaq, yaxud da başqa texnoloji məqsədlər üçün işlətmək; ─ atmosfer çöküntülərindən və biokimyəvi üsulla təmizlənmiş kommunal yığıntı sularından zavodlarda istifadə etmək; 6. Neft məhsullarının emalı zamnı ətraf mühitin çirklənməsindən dəyən iqtisadi zərərin hesablanması qabaqcıl hesablama üsullarlı ilə aparılmışdır. 7. Neft və neft məhsullarının daşınması zamanı baş verə biləcək qəzaların qarşısını vaxtında almaq və neft itkilərini azaltmaq məqsədilə riyazi modelləşdirmədən istifadə etmək.
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|