Microsoft Word Sadi Gulustan doc
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
28 Kimin ki, sözünə əməl edir şah, O, kərək hər sözdə olsun xeyirxah. Fridunun 12 sarayının tağında yazılmışdır: Lətifə Bu dünya məgər qaldımı bir şaha? Get öz qəlbini bağla bir allaha. Bu dünya, bu mülkə sığınma bir an, O sən tək çoxun məhv edibdir, inan. Nə fərqi gedərkən bu canü, bu tən, Ya töxt üstə öl, ya da torpaqda sən? 2. Hekayət Xorasan hakimlərindən biri yuxuda gördü ki, Mahmud Səbük- təkinin 13 bütün badəni çürüyüb torpağa qarışmış, lakin gözləri hələ də öz hədəqəsində hərlənir və ətrafa baxır. Bütün alimlər bu yuxunu yozmaqda aciz qaldılar. Ancaq orada olan dərvişlərdən biri baş əyib dedi: «Gözləri həsrət çəkir, axı, ölkəsi əldan–ələ keçir». Şer Çox gömüldü yer altına mənəm–mənəm deyənlər Ki, onlardan bu dünyada bircə ad–san qalmadı. Torpaq altda yatanlara bir diqqətlə nəzər sal. Torpaq yedi, sümüyündən belə nişan qalmadı. Yaxşı addır Nuşirəvanı 14 bu dünyada yaşadan. Lakin, köçdü bu dünyadan Nuşirəvan, qalmadı. Ey filankəs, xeyirxah ol, bil həyatı qənimət, Nə qədər ki, deməmişlər filan–filan qalmadı. 3. Hekayət Bir şahzadə haqqında eşitmişəm ki, özü çirkin və qısaboylu, qardaşları isə gözəl və uca idi. Bir dəfə şah ona alçaq nəzərlə baxıb, etinasızlıq göstərdi. Oğlan həssas idi, başa düşdü və dedi: 29 – Ata, ağıllı gödək, axmaq uzundan yaxşıdır. Hər qaməti uca olanın qiyməti baha olmaz. Qoyun kiçik olsa da təmiz, fil böyük olsa da murdardır. Şer Çox alçaq olsa da Tur dağı 15 bişək, Allah dərganında sayılır yüksək. Şer Söylədi bədəncə zəif bir alim, Bir şişman axmağa: «Varmı xəbərin Əgər ərəb atı arıq olsa da, Bir töylə eşşəkdən yaxşıdır, yəqin». Atası güldü, söz dövlət başçılarının ürəyinə yatdı, qardaşlarında isə kin oyatdı. Şer Nə qədər dil açıb dinməmiş insan, Hünəri və eybi qalacaq nihan. Gördüyün hər meşə sanma ki, boşdur, Bəlkə də yatmışdır orada qaplan. 16 Deyirlər ki, həmin günlərdə güclü bir düşmən padşahın ölkəsinə hücum etdi. Hər iki tərəfin qoşunları üz–uzə gəldikdə döyüş meyda- nına birinci atılan haman oğlan oldu. Vuruş çağı kimsə görməmişdir arxamı, Bəlkə torpaq–qan içində görəcəksən döşümü. Hər döyüşən öz başını itirirsə vuruşda, Dönüb qaçan, girə verər saya gəlməz qoşunu. Bunu deyib, özünü düşmən qoşununa vurdu, bir necə pəhlivan öldürdükdən sonra atasının yanına gəldi, baş əydi və dedi: 30 Şer Məni belə zəif hesab edən sən, Demə ancaq boydadır hər iqtidar. Döyüşlərdə incə belli at gərək. Kök öküzün meydanda nə xeyri var?! Nağıl edirlər ki, duşmənin qoşunu son dərəcə çox, hökmdarınkı isə az idi. Buna görə də onun qoşunundan bir hissə döyüşdən qorxub qaçmağa başladı. Bu vaxt haman oğlan nərə çəkib dedi: –Ey, kişisinizsə, çalışın qadın paltarı keyməyin! Süvarilər onun bu sözündən qeyrətə gəlib cəsarətləndilər, qaçanlar da geri döndülər, hamısı birlikdə düşmənə qarşı hücuma keçdi. Padşahın qoşunu həmin gün düşmənə qələbə çaldı. Şah igid oğlunu bağrına basıb öpdü. Sonra şahın ona qarşı məhəbbəti gündən–günə artmağa başladı, nəhayət onu özünə vəliəhd təyin etdi. Qardaşları paxıllıqdan onun xörəyinə zəhər qatdılar. Bacısı eyvandan bunu gördü, dərhal pəncərəni bərk çırpdı. Oğlan işin nə yerdə olduğunu duydu və əlini xörəkdən çəgərək dedi: –Heyifdir, hünərlilər ölə, hünərsizlər onların yerini tuta! Beyt Dünyadan yox olsa gər hüma quşu, Bir kimsə sayəban etməz bayquşu. 17 Ataları bu xəyanətdən xəbərdar olub oğlanlarını yanına ca- ğırtdırdı, onlara lazımi qulaqburması verdikdən sonra, hərəsinə ölkənin uzaq bir hissəsində yer ayırdı. Bununla da aralarındakı fitnə yatdı və ədavət aradan qalxdı, çünki məsəl var deyərlər: «On dərviş bir kilimə yığışar, iki padşah bir ölkəyə sığışmaz» Şer Bir çörək taparsa mömin, düz adam, Yarısın paylayıb, yarısın yeyər. Padişah bir ölkə aldıqda, yenə İkinci ölköni almaq istəyər. 31 4. Hekayət Ərəblərdən bir dəstə quldur dağ başında məskən salıb, karvan yolunu kəsmiş, dağın zirvəsində ən uca yerdə möhkəm bir mövqeyi tutmuşdular. Buna görə şah qoşunları quldurlara bata bilmir, camaat isə onların qorxusundan yata bilmirdi. Quldurların bu hərəkəti bir müddət də davam edərsə, onlara üstün gəlməyin mümkün olmayacağını görən o ətrafın başçıları tədbir üçün bir yerə toplaşdılar. Şer Yeni rişə atan cavan bir çinar, Bir adam əl atsa yerindən çıxar. Lakin kök atarsa o xeyli zaman, Fələk də gələrsə, qoparmaz, inan. Çeşmə tutulsa da kiçik bel ilə, Dolarsa keçilməz böyük fil ilə. Başçılar məsləhətləşib bir nəfəri quldurları pusmağa göndərdilər və hücum üçün fürsət gözləməyə başladılar. Pusquda oturmuş adam tezliklə xəbər gətirdi ki, quldurlar məskənlərini yiyəsiz qoyub, hansı bir tayfa üzərinə isə basqına getmişlər. Bunu eşidən kimi dərhal sınanmış və müharibə görmüş bir dəstə döyüşçü göndərdilər, onlar gedib quldurların məskən saldığı dağın keçidində pusquda dayandılar. Axşamüstü quldurlar çoxlu qənimətlə öz məskənlərinə qayıtdılar, qənimətləri yerbəyer edib, silahlarını açdılar, paltarlarını soyunaraq yatdılar. Onların başının üstünü alan birinci düşmən yuxu oldu. Gecədən xeyli keçdi. Beyt Günəşi bürüdü zil bir qaranlıq, Guya ki, Yunisi udmuşdur balıq. 18 Pusqudakı igidlər dərhal hücum edib quldurların qollarını bir–bir dallarına bağladılar, səhər açılan kimi şahın hüzuruna gətirdilər. Şah Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|