Microsoft Word turkcess ozet kitap docx
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
- Qloballaşma prosesində Azərbaycan təhsil sisteminin optimallaşdırılması və demokratikləşdirilməsi zərurəti
- Açar sözlər
- IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
- Anahtar Kelimeler
106 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Qloballaşma prosesində Azərbaycan təhsil sisteminin optimallaşdırılması və demokratikləşdirilməsi zərurəti Sevinc ƏLİYEVA Sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru, müəllim, Bakı Dövlət Universiteti, Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi, Sosiologiya kafedrası, Azərbaycan Respublikası, BAKI yagut_family@mail.ru Yaqut ƏLİYEVA Sosiologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, Bakı Dövlət Universiteti, Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi, Sosiologiya kafedrası, Azərbaycan Respublikası, BAKI yagut.aliyeva@gmail.com XÜLASƏ XX əsrin 80-ci illərininin sonlarından etibarən Azərbaycan Respublikasında, o cümlədən də təhsil sistemində baş verən dəyişikliklər, təhsilin sosiologiyası sahəsinin vəzifələrinə yeni nöqteyi nəzərdən baxılmasına məcbur edir. Burada əsas vəzifələrdən biri yeni nəzəri-konseptual, təşkilati-idarəetmə modelinin formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsidir. Belə ki, transformasiya və qloballaşma şəraitində ölkəmizin təhsil sistemində tərbiyə və təhsil fəaliyyətinə dair yeni konseptual yanaşma hazırlamaq zərurəti yaranıb və bu prosesinin uğurlu fəaliyyətinin şərti demokratikləşmədir. Təhsilin üstünlüyü iqtisadiyyatda, mədəniyyətdə və əhalinin həyat səviyyəsində daha çox müvəffəqiyyətlərə nail olmuş dövlətlərin sosial siyasətinin xarakterik xüsusiyyətidir. Praktikada yoxlanılmış bu həqiqətə əsaslanaraq təsdiq etmək olar ki, bizim ölkəmiz həyat fəaliyyətinin bütün sahələrinin müvəffəqiyyətli inkişafı üçün müasir təhsil sisteminin təşkilinə maksimum diqqət ayırmalıdır. Bu prioritet məsələnin uğurlu həlli üçün bu kompleks problemin bütün aspektlərini, o cümlədən sosioloji aspektlərini müfəssəl öyrənmək lazımdır; bu isə hər şeydən əvvəl təhsil sistemi ilə cəmiyyətin qarşılıqlı təsirinin tədqiqini, ali təhsilə nisbi müstəqil system kimi kompleks yanaşmanı nəzərdə tutur. Tədqiqatın müxtəlif mərhələlərində elmi idrakın əsas metodlarından müqayisə, analiz və sintez, eləcə də kompleks sistemli analiz metodu istifadə edilmişdir. Əsas mənbələr yerli və xarici alimlərin əsərləri olmuşdur. Tədqiqatın metodologiyası, fikirlərin plüralizminə və sosial proseslərin çoxamilliyinə əsaslanan kifayət qədər metodologiya və texnikanı səciyyələndirir. Beləliklə, təhsilin sosial problemlərini öyrənməyə yönəlmiş sosioloji işlər bir sıra sosial elmlərin uğurla inkişaf etdirilməsi və bütövlükdə cəmiyyətin inkişafı üçün son dərəcə vacibdir. Məqalədə sistemli mövqedən Azərbaycanın təhsil sisteminin islahatında optimal yol və istiqamətləri tapmaq üçün cəhd göstərilmişdir. Alimlərin fikirlərinə əsaslanaraq, belə qənaətə gələ bilərik ki, ictimai həyatın bütün sahələri birbaşa təhsil sisteminin fəaliyyətinin səmərəliliyi dərəcəsi ilə bağlıdır, çünki həyatın bütün sahələrinin subyektləri məhz təhsil sferasında hazırlanır. Təhsilin keyfiyyətindən hazırlanan subyektin keyfiyyəti asılıdır və nəticədə məhz bu subyektin keyfiyyətləri bütün sosial sistemin fəaliyyətinin səmərəliliyini müəyyən edir. Açar sözlər: təhsil sistemi, optimallaşdırma, demokratikləşmə, islahatlar, qloballaşma. 107 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Tarihi Tıp Metinlerinde Anlambilim Ögeleri Mücahit AKKUŞ Hitit Üniversitesi mucahitakkus01@hotmail.com Tarihi metinler, sözcüklerin anlam ve dilbilgisi yönünden günümüze kadar nasıl geldiklerinin en iyi belgeleridir. Bu metinler üzerinde çalışmalar yapmak Türkçenin zenginliğini ortaya koyması bakımından son derece faydalı olacaktır. Her bir metni kendi konu alanı içinde değerlendirip söz varlığı açısından ortaya koymak, sözlükbilim açısından da faydalı olacak bir husustur. Tıp biliminin tarihi yönü incelendiği vakit, çokça eserin yazıldığı görülecektir. Anadolu sahası ele alındığında 14. yüzyılda yazılmaya başladığı tahmin edilen tıp metinlerinin dilini incelemek Türkçe söz varlığı adına büyük faydalar sağlamıştır Metinlerde geçen bitki isimleri, hastalık isimleri, tedavi yöntemleri, tıpla ilgili araç ve gereçler vd. unsurlar tıp tarihinin hangi aşamalardan geçtiğini anlatması bakımından önemlidir. Sözcüklerin tek başlarına kullanımları, başka sözcüklerle kullanılırken oluşan anlam farklılıkları anlam bilime katkı sağlayacak ögelerdir. Yan anlamlar, mecaz anlamlar, anlam değişmeleri ve birçok öge anlambilim konusu içinde değerlendirilir. İşte bu hususları tarihi tıp metinleri içerisinde değerlendirmek de Türkçenin tıp alanında söz varlığına ne derece sahip olduğunu göstermesi bakımından değer arz etmektedir. Hekimlerin Arapça, Farsça ve Latince sözcük karşılığı olarak Türkçe ifadeler kullanmasının tarama ve derleme sözlüklerine de büyük katkılar sağlayacağı bir gerçektir. Bu çalışmada yukarıda bahsedilen hususlar dikkate alınarak tarihi tıp metinleri incelenecektir. 14. yüzyıldan sonra yazılmış ve günümüzde incelenme imkanı bulunan eserler değerlendirilecektir. Bu eserler anlambilimin alt dalları yönünden ele alınacaktır. Türkçe söz varlığına ne derece katkı sağladıkları ortaya konulacaktır. Devam eden yüzyıllarda tıp metinlerinin anlam yönünden ne gibi değişiklik gösterdikleri gözlemlenecektir. Bu çalışma konusunun geniş bir alanı kapsaması sebebiyle incelenen eserler sınırlı sayıda tutulacaktır. Aynı zamanda günümüz halkbilimi ögeleri içinde tarihi tıp metinlerinden hangi izler görülmektedir, bunlar da tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Tarih, tıp, anlambilim, Türkçe, söz varlığı Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|