BAŞLIQ HEADER
SENTYABR SEPTEMBER MİRAS 19
“QƏBƏLƏ QALASI MüHASİRƏDƏ” MİNİAtüRü
MINIATURE “QEBELE CASTLE IN SIEGE”
20 MİRAS SENTYABR SEPTEMBER
ARAŞDIRMA RESEARCH
sanjagbeyi. Asefi took part also in Shamakhi battle in 1578 where
Ottoman army hardly won victory. Moreover, he joined other mili-
tary conflicts. In 1582 Osman pasha sent Asefi there to repair Ga-
bala Castle. Sefevyds army became aware of Asefi’s entering the city
and sieged the city on the spot. Ottoman militaries headed by Asefi
defended the castle for a long term. But there was a quarrel amid the
Ottoman soldiers. So, Sefevyds convinced falsely the Ottoman sol-
deirs of acceptance of Sultan Murad III the reconcile offer of Sefevyds
throne and the end of the war. The Sefevyds army sabred those left
the castle and Asefi became captive therein. He lived capture life in
Alamut Castle of Sefevyds for three years. He was released from Al-
amut Castle with the help of his former friend and mate Gazi Geray.
Rescue story of Asefi starting from Isfahan ended with Ozdemiroglu
Osman pasha, engaged in Tabriz march in Jinis nearby Arzurum in
mid 1585. He took part in Tabriz march, reached Tabriz conquest
which he wished. He was appointed Kefe governor-general provid-
ing that to stay under Tabriz protection with statement written to
Ottoman sultan. Ozdemiroglu Osman pasha passed away on 29
October, 1585 during his defense of Tabriz. Asefi was fired of his
newly-appointed Kefe governor-general position because of influence
of Farhad pasha bearing a grudge to Osman pasha. Asefi was given
position quttab chief twice after 1590. After this position there is
almost no information about Asefi. It is shown he died in 1604 and
buried in Khirqeyi-Sharif Mosque.
Historical poem – Shujaetname (poem on
valour)
“Shujaetname” is only work of Asefi. His close participation in east
battles of Ottoman, non-fire in high positions in state bodies caused
few cite of his name in the sources. However, Asefi trusted in himself
in verse and prose. Gelibolulu Ali, outstanding poet of 16th century
hsitory and literature wrote about Asefi in his “Kunhul-Akhbar”
and Nusretname” works. Asefi trained himself in the fields like re-
ligion, science and literature; showed his being conversant with reli-
gious sciences and Sufism with citations from the creation of Mov-
lana, Hafiz and Sedi, Guran’s aye and hadith. Asefi made his work
fluent by using gradually lyrical, didactic and pastoral stories; used
proverbs, sayings, stories, aye and hadith. “Shujaetname ” is written
as a distich with verse and qazavatname form. 6982-couplet “Shu-
jaetname ” is verse historical work in qazavatname form.
“Shujaetname” has two copies in Turkish libraries. The work No.
TY. 6043 at Istanbul University library starts with some poems;
verse continues with the text; in tote of 289 pages with Naskh script
and miniatures. Another copy of “Shujaetname ”, No. Revan 1301
kept in the Topkapı Palace Museum is written without miniature
and Naskh script. The copy consists of prose poems and verse text
and 318 pages.
As is known from Asefi’s poems, he completed verse part of the poem
in October, 1586 and prose in 1587. The work consists of three
parts: introduction, the theme section and khatima part. The in-
sonra Asəfi Özdəmiroğlu Osman paşa ilə Şirvana gəlmiş,
sancaqbəyi rütbəsi ilə Şirvan vilayətinin təhrir işlərindəki maliyyə
məsələlərinə baxmışdır. Asəfi 1578-ci il osmanlıların çətinliklə
qələbə qazandıqları Şamaxı döyüşündə də iştirak etmişdir. Bu-
nunla yanaşı, digər hərbi toqquşmalara da qatılmışdır. 1582-ci
ildə Osman paşa Asəfini Qəbələ qalasını təmir etmək üçün bura-
ya göndərmişdir. Asəfi şəhərə yenicə daxil olduğu sırada Səfəvi
ordusu bundan xəbər tutmuş və gecikmədən şəhəri mühasirəyə
almışdır. Asəfinin rəhbərlik etdiyi osmanlı əsgərləri qalanı uzun
müddət müdafiə etmişlər. Lakin osmanlı əsgərləri arasına nifaq
düşmüşdür. Belə ki, səfəvilər yalandan Sultan III Muradın Səfəvi
taxtının barışıq təklifini qəbul etdiyinə və artıq müharibənin
bitdiyinə osmanlı əsgərlərini inandırmışlar. Səfəvi qoşunu qa-
ladan çıxanları qılıncdan keçirmiş, Asəfi də əsir düşmüşdür. O,
3 il Səfəvilərin Ələmut qalasında əsir həyatı yaşamışdır. Köhnə
dostu və yoldaşı Qazi Gərayın köməyilə Ələmut qalasından azad
olunmuşdur. Asəfinin İsfahanda başlayan qurtuluş macərası
1585-ci ilin ortalarında Ərzurum yaxınlığındakı Cinisdə Təbriz
yürüşü hazırlığı ilə məşğul olan Özdəmiroğlu Osman paşanın
yanında başa çatmışdır. O, Təbriz yürüşündə iştirak etmiş, çox-
dan arzuladığı Təbrizin fəthinə yetişmişdir. Osmanlı sultanına
yazılan ərz məktubu ilə Təbrizin mühafizəsində qalmaq şərtilə
Kəfə bəylərbəyi təyin edilmişdir. Təbrizin mühafizəsində qaldığı
müddətdə 29 oktyabr 1585-ci ildə Özdəmiroğlu Osman paşa
vəfat etmişdir. Osman paşaya kin bəsləyən Fərhad paşanın təsirilə
Asəfi yenicə təyin olunduğu Kəfə bəylərbəyi vəzifəsindən də azad
edilmişdir. Asəfi 1590-cı ildən sonra iki dəfə rəisül-quttablıq
vəzifəsinə gətirilmişdir. Bu vəzifəsindən sonra Asəfi haqqında
məlumat yox dərəcəsindədir. Onun 1604-cü ildə vəfat etdiyi və
Xirqəyi-Şərif Məscidində dəfn edildiyi göstərilir.
Tarixi mənzumə - Şücaətnamə
Asəfinin yeganə əsəri “Şücaətnamədir”. Onun Osmanlının
şərq yürüşlərində yaxından iştirakı, dövlət orqanlarında yuxarı
vəzifələrə çəkilməməsi adının mənbələrdə az xatırlanmasına
imkan vermişdir. Lakin Asəfi nəzm və nəsrdə özünə inanan
şairdir. Asəfi haqqında XVI əsr tarix və ədəbiyyatının görkəmli
nümayəndələrindən Gelibolulu Əli həm “Künhül-Əxbar”, həm
də “Nüsrətnamə” əsərində bəhs etmişdir. Asəfi dini, elmi və
ədəbi sahədə özünü yetişdirmiş, Mövlanə, Hafiz və Sədidən,
Quran ayəsi və hədislərdən mövzuya uyğun iqtibaslarla dini
elmlərə və təsəvvüfə vaqif olduğunu göstərmişdir. Asəfi yeri
gəldikcə lirik, didaktik və pastoral hekayələrlə əsərini axıcı
eləmiş, atalar sözləri, deyimlər, hekayələr, ayələr və hədislərdən
istifadə etmişdir. “Şücaətnamə” nəzmlə məsnəvi şəklində və
qazavatnamə formasında qələmə alınmışdır. 6982 beytdən
ibarət “Şücaətnamə” qazavatnamə formasında olan mənzum
tarixi əsərdir.
“Şücaətnamənin” Türkiyə kitabxanalarında iki nüsxəsi vardır.
İstanbul Universiteti Kitabxanasındakı TY. 6043 inventar saylı
əsər bir nəsr dibaçə ilə başlayır, nəzm mətnlə davam edir, hərəkəli