5
Hristiyan olan o dönemi, Romalı ve Pagan geçmişten ayırmak için kullanıldı. İçerikleri
sürekli değişse de, ‘modern’ terimi hep, kendini eski’den yeni’ye bir geçişin sonucu
olarak görmek için, antik çağ ile kendisi arasında bir ilişki kuran dönemlerin bilincini
dile getirir.”
4
Dönemleştirme olarak modern kavramının, kendisinden önceki antiklerden ilk
olarak ‘dinsel olarak ayırma’ biçiminde ortaya çıkması ilginçtir; zira aynı şekilde devam
edip günümüze yaklaştıkça bu sefer seküler yaşamın dinsel yaşamdan ayrılması olarak
anlam bulan bir modern kavramıyla karşılaşmaktayız. Eski ve yeni arasında oluşan
karşıtlıkta; olumlu anlamın hep yeni’de kendini bulduğu, yeni’nin eskiye oranla daha
ilerlemiş veya gelişmiş bir içeriğe sahip olduğu, bu yüzden yeni olanın eski(birçok
bakımdan eski olan) karşısında üstün görüldüğü söylenebilir. Şimdi olan ‘yeni’ iken dün
olmuş olanın ‘eski’miş olması, ona negatif bir içerik yükler. Ve her ‘şimdi’ başka bir
deyişle yeni olan yakın bir gelecekte ‘eski’ olana dönüşeceğinden kalıcı bir olumsallık
taşıyan kavram bulmak zordur. Modern, bu şekliyle içinde olduğu ‘an’a gönderme
yaparak sürekli bir ‘an’da, şimdi’de olma haline büründüğü düşünülebilir. Böylece her
‘an’ geçmişe bir üstünlük kurarken, kendisinin geçiciliğini de içinde tutarak bu döngüde
ancak bir sonraki ‘an’a kadar yeni olma halini taşıyabilmektedir. Aynı bağlamda Perry
Anderson:“Modern olan, kendisinden önce gelenden daha yenidir: Devrimci olan da,
yıktığı şeyden daha ileridir –bir durumda ‘gelenek’ diğerinde ‘gericilik’ söz konusudur.
İki kavram arasındaki bağ, her birinin kendine özgü şekilde barındırdığı, ilerleme
yönünde bir hareket getirme iddiasında yatmaktadır.” şeklinde ifade eder.
5
Her ne kadar zamansal bir yönü ağır olsa da modern kavramı, kültürel değişimi
işaret etmede ve toplumsal hayata referans noktaları sağlamaktadır. Eski çağlardan
günümüze yaklaştıkça; insan davranışlarından yaşama alışkanlıklarına, siyasal
yönetimlerden ekonomik etkinliklere kadar birçok şeyin değiştiği, tarihsel vizyonda
açıkça izlenebilir. Bu açıdan ileri olma ve geri olma durumları, zamansal
karşılaştırmada sıkıntıya yol açabileceğine karşın bundan kaçmak da imkânsız
görünmektedir. Yaşadığımız çağ öncekilerine göre ileri sayılmaktadır ya da gelişmiş
sayılmaktadır, buna rağmen Montaigne’in belirttiği gibi “modernler antiklerden daha
4
Jurgen Habermas, “Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje”,
Dostları ilə paylaş: