| 7.2 Temperatur sahəsinin, sürtünmə səthinin orta temperaturunun, temperatur parıltısının təyini
Sürtünmə cütü elementlərinin həcmindəki temperatur sahəsinin və sürtünmə sahəsinin orta temperaturunu tapmaq üçün iki temasda olan 1 və 2 cisimlərin bir ölçülü istilik məsələsinin sadələşdirilmiş madelini nəzərdən kecirək. Baxılan halda sürtünmə prosesindəki istilik ötürməni nəzərdən atırıq. Temperatur parıltısını hesablamaq üçün çıxıntılı yarımfezanın hamar yarımfəza üzrə hərəkət sxeminə baxılır. Adətən temperatur parıltısının mövcudluğu 10-3. . . 10-6 s müddətində olur. Ona görədə hesabat toxunma nöktəsində orta ölçüsü d üçün aparılır.
Vahid temasın sürtünmə yolu LT sürünmə cütü materialların mexaniki xassələrindən, səthin mikrohəndəsəsindən, sürtünmənin fiziki – kimyəvi mexanikası proseslərinin intensivliyindən və friksion təmasdakı yeyilmədən asılıdır. Bu halda sürtünmə yolu aşağıdakı tənliyin həlli ilə dəyerləndirilə bilər:
=
burada 1 = q1 z1 = 0 1 = 0 2 =
0 t t bcn = dr vck zamanı bərabərliyi yerinə yetirilir
ec =
burada – sürtünmə işi; Vyey – yeyilən materialın həcmidir.
= fNL
f-sürtünmə əmsalıdır; N – yüklənmə; L – sürtünmə yoludur.
Enerji sıxlığı yeyilmə intensivliyi ilə aşağıdakı münasibətlə əlaqələnir:
ec =
burada = fPa – məxsusi sürtünmə qüvvəsidir.
Bundan başqa enerjinin elementar sıxlığı anlayışından da istifadə olunur. Elementar sıxlıq ece sürtünmə qevvəsi işinin deformasiya olunan həcmə nisbəti ilə müəyyənləşdirilir. O hala baxılır ki, yeyilmə hissəciyinin ayrılması üçün bir təsir kifayət etmir.
Möhkəmliyin energetik hipotezinə uyğun olaraq enerjinin toplanması, toplanma həcçi deyilən həcmdə baş verir. Enerji öz böhran qiymətinə çatdıqda materialda ya plastik axın inkişaf edir, ya da çat əmələ gəlir[1,4,5,10,11].
Dostları ilə paylaş: | 
