Neft va gaz qazib olish texnologiyasi va texnikasi fanidan

14.2.Ishlatuvchi quvurlarda tutish ishlarini olib borish.
Tutish ishlari bir muncha ko’prok mexnat talab kiluvchi ish. Sababsiz
falokat sodir bo’lmaydi. Quduqning ishlash rejimiga rioya kilmaslik va proflaktik
tadbirlarni o’z vaktida o’tkazmaslik avariya holatlarining sodir bo’lishiga sabab
bo’ladi. Avriyani bartaraf etish bilan kon yoki tubdan tav’mirlash ishlari
korxonalari shugullanadi. Kon uncha murakkab bo’lmagan ishlarni amalga
oshiradi: nasos shtangasini , kanatni, jelonkani va ayrim hollarda quvurni tutish
ishlarini amalga oshiradi.
Tutuvchi instrumentlar tuzilishi va turi bo’yicha turli xildir. Quvurni tutish
uchun quvur tutgichlar, overshotlar, kolokol, metchiqlar qo’llaniladi; shtangani
tutish uchun- shlinslar, oveshotlar, kryuchkalar qo’llaniladi; boshqa narsalarni
tutish uchun- urochka, kryuchk, ershlar, shtronlar, magnit frezerlar va boshqalar

---

qo’llaniladi.
Tutuvchi instrumentlar quduqka burg’ilash yoki nasos kompressor
quvurlari bilan tushuriladi. Ayrim instrumentlar shtangani yoki cho’qurlik nasosini
tutish uchun nasos shtangalar yordamida tushiriladi.
Quduqka tutuvchi instrument tushirilishdan oldin, ishlatuvchi quvurlar
tizmasini holatini va quduqka qolgan narsaning boshini bilish maqsadida pechat
tushiriladi. Pechat orqali quduqka yotgan narsani holati o’rganilib, shunga qarab
tutuvchi instrument tanlanadi.
Quvurni tutish uchun qo’llaniladigan asosiy instrument bu- quvur tutkich
hisoblanadi. Ular ichki quvur tutgichlar ya’ni tushgan quvur ichki qismidan tutish
uchun, tashqi quvur tutkichlar quvurini tashqi tomondan muftasidan tutish uchun
mo’ljallangan bo’ladi.YUqori qismi singan yoki muftasi olinib ketgan nasos –
kompressor quvurini tutish uchun tutgich kalokollardan foydalaniladi.
14.3.Quduqni tugatish
.
Quduqni tugatish deganda texnik yoki geologik sabablarga ko’ra
quduqlarni burg’ilash yoki ishlatish uchun yaroksiz quduqlarni tugatish tushiniladi.
Burg’ilash ishlari tugallanmagan quyidagi quduqlar tugatiladi: 1) murakkab
avariyaga uchragan va avariyani bartaraf etish mumkin emasligi texnik
isbotlangan, shu bilan birgalikda boshqa maqsadda, haydovchi yoki kuzatuvchi
quduq sifatida qo’llash mumkin bo’lmagan quduqni. 2) Quduq ochkan gorizontda
neft’gazga to’yingan qatlam yo’k quduqlarda.
Ishlovchi quduqlar quyidagi sabablarga ko’ra tugatiladi: 1) Avariyani
bartaraf etishning texnik imkoniyati yo’k quduqlarni; 2) Quduq maxsuloti chekka
suvlar bilan 100% suvlangan va boshqa suvlanmagan qismga o’tish imkoniyati
yo’k quduqlarni.