Nəsirova Aytən Vaqif qızının “Separatizm və şovinist millətçiliyin beynəlxalq münasibətlərə təsiri”
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
49
sevmək bir-birindən çətin, edilməsi demək olar ki qeyri-mümkün şeylərdir. O zaman millətini sevmək dedikdə görünən asanlığın, təbiiliyin nə qədər müvəqqəti olduğu meydana çıxar” 83 .
mənsublarını, bunların hər birini, heç bir mövzuda və heç bir ayrı - seçkilik etmədən sevmək məcburiyyətindədir, sevməlidir. Ancaq adamın mənsubu olduğu millətin hər bir fərdini, heç bir ayrı - seçkilik etmədən ayrı-ayrı və tək-tək sevməsi belə yetməz. Bu sevgisinin də səmimi-içdən və gerçək-xalis olması da lazımdır ... Ölkəci hərəkatın böyük mütəfəkkiri rəhmətlik S.Əhməd Arvasi bunu belə izah edir: “"Sevgi" söz deyil, özünü iş və hərəkətlə müəyyən edən bir davranışlar bütünüdür. Sevən insanın "sevgisi", danışmasam da bəlli olur. Siz, heç, bir-birini can ü könüldən sevən iki insanın bir-birinə baxışını, bir-birlərinə qarşı rəftarlarını və hərəkətlərini incələdiniz mi? Bir "ana" ilə "balası" arasındakı "sevgi bağı" nə qədər ovsunlayıcıdır”.
Biz insanlar "sevgi" sözünü çox asan və pulsuz cinsindən istifadə edirik. "Yalancı sevgilər" ilə həm özümüzü, həm başqalarını aldadarıq. Məsələn, şiddətli bir qışda, yolların qarla bağlandığı iztirab dolu günlərdə, tədarük etdiyi qida maddələrinə artım edən və ya əl altından od bahasına satan karaborsacının "millət sevgisindən", "xalq sevgisindən" söz etməsi nə qədər iyrənc bir yalandır. Yenə "qonşusu ac ikən, tıxa - basa yeyən" kimsənin "qonşularımızı və insanları sevirəm" deməsi nə qədər boş bir sözdür 84 .
gölləri dinamitləyər", "prospekt və küçələri zibilxana halına gətirir" sonra çox rahatca bizə "vətənpərvərlik dərsi" verir. Digər tərəfdən adam Türklüyə və İslama aid nə qədər dəyər varsa küfr edər, mədəniyyət və mədəniyyətimizi aid nə qədər dəyər varsa kiçik hesab edər, sonra qalxar "ulusallıktan" və "milli sevgilərdən" söz edər. Adam sabah - axşam, dinimlə müqəddəslərimlə lağlağı edər, həyasızca bir neşriyyat ilə
83
84
Female Chauvinist Pigs: Women and the Rise of Raunch Culture, Ariel Levy, 2006 50
vicdanlarımızı yaralar, sonra qalxar bizə "din və vicdan azadlığının müqəddəsliyi" ətrafında nitq çəkər. Tariximi sevdiyini söyləyər, tariximi yerin dibinə batırar, millətimi sevdiyini söyləyər, onu xor və alçaq görər, vətənimi sevdiyini söyləyər, onu ya şəxsən məhv edər, yaxud məhv etməyə cəhd göstərir. Adam dövlətimizi sevdiyini söyləyər, lakin ona vergi verməmək üçün nə mümkünsə edər. O qədər nümunə var ki, saymaqla bitməz. Ölkəçi hərəkatın ilk ideoloqlarından mərhum Necmətdin Hacıeminoğlu millətini sevmək mövzusunu belə izah edir: 85
Millətçiliyi təsvir edərkən "milləti və ona aid bütün dəyərləri şüurlu olaraq sevmək" ifadəsi istifadə edilmişdi. Diqqət edilsə burada "sevmək" hərəkətinə "şüurlu olaraq" şərti kəsilmişdir. Çünki şüurlu olmayan sevginin heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Hər canlı instinktinin təsiri ilə mənsub olduğu icma və ya qrupu, təbii bir şəkildə sevər. İnsanlar da bir tərəfdən instinktləri, bir tərəfdən də vərdişləri səbəbiylə öz millətlərini sevərlər. Lakin bu "təbii sevgi" milliyyətçiliyin tərifindəki "şüurlu olaraq sevmək şərtinə girməz. İkisi arasında mahiyyət fərqi vardır. Siyasi mənadakı millətçiliyin şərtlərindən biri olan vətənpərvərlik üçün də vəziyyət belədir. Necə ki "vətənpərvər" sifətinə layiq görülmüş bir kimsənin vətəninə qarşı duyduğu sevgi ilə hər hansı bir insanın, sırf doğulub böyüdüyü yer olduğu üçün, məmləkətini sevmək arasında da yenə belə bir mahiyyət fərqi vardır. Məsələn, minlərlə günahsız Türkü öldürdükləri üçün ölkəmizdən sürülən Ermənilərlə, istiklal savaşında işğal qüvvələri ilə əməkdaşlıq etdikləri üçün Türkiyənin hüdudu xaricinə qaçan rumların Türkiyəyə qarşı duyduqları həsrət və sevgiyə heç bir zaman vətənpərvərlik deyilməz. Bu quru və eqoist bir duyğudan ibarətdir. Əsas olan milləti və milli dəyərləri şüurla sevməkdir. Qorumaq - millətçiliyin ikinci ünsürüdür. Ancaq əsla unudulmamalıdır ki, bu ikinci olma halı yalnız ifadə asanlığını təmin etməküçün deyilməkdədir, yoxsa qorumaq, yüksəltmək və ucaltmaq eyni anda olmalıdır. Başa dönsək millətini sevən adam millətini və milliyyət ünsürlərini qorumalıdır. Əks təqdirdə qoruyacaq millət də, milliyyət ünsürləri də qalmaz. Qaldı ki, həqiqətən sevən adam bunu onsuz da
85
Aktürk, Şener. “Etnik Kategori ve Milliyetçilik: Tek-etnili, Çok-etnili ve Gayri-Etnik Rejimler”, Doğu Batı, Cilt 9, No. 38, Ağustos-Ekim 2006, ss. 23-53
51
edər. Adam sırf milləti ilə milliyyət ünsürlərini deyil, sevdiyi hər şeyi təbii olaraq qoruyar 86 . Beynəlxalq mübarizə hər zaman çox mərhəmətsiz olmuşdur, amma dövrümüzdə bu yaxşıca çərçivədən çıxmışdır. Artıq millətlər yalnız bir-birlərini keçmək və ya məğlub etmək üçün deyil, sanki yox etmək üçün çalışmaqdadırlar. Üstəlik inkişaf edən texnologiya nə təəssüf ki, buna imkan təmin edə biləcək bir səviyyəyə çatmışdır. Bu görə millətini sevən adamın, milləti ilə bərabər zamanlı olaraq milliyyət ünsürlərini qoruması daha da mənalı bir hala gəlmişdir 87 .
qalarkən bu gün artıq bunlara mədəniyyət imperializmi ilə siyasi imperializm də əlavə edilmişdir. Hətta buna demokratiya və insan hüquqları imperializmi deyə yeni və lakin qorunması heç də asan olmadığı üçün çox daha təhlükəli bir imperializm şəklini də əlavə edənlər vardır. Adam sevdiyi milləti ilə milliyyət ünsürlərini hər cür - hərbi, iqtisadi, mədəni, siyasi və demokratiya və insan hüquqları hücumlarına qarşı qorumalıdır. Bu ancaq adamın çox təchizatlı və şüurlu olması ilə təmin edilə bilər. Elə isə adam özünü çox yaxşı yetişdirmək məcburiyyətindədir. Bu isə yalnız milləti ilə milliyyət ünsürlərini və millətinə düşmən və ya düşmən millətləri tanımaq üçün çox oxumaq, araşdırmaq və xüsusilə ola biləcək qədər təşkilatlı olmaqla mümkündür. Çünki millətlərə qarşı edilən bu fikri yaxud həm fikri həm də hərəkətli hücumlar təşkilatlı olan bəzi qüvvələr tərəfindən həyata keçirilir. Hətta bir çoxu dövlətlər tərəfindən təşkil edilib,idarə edilməkdədir 88 . Adamın milləti
ilə milliyyət ünsürlərini qoruması adamın özünü hazırlamasından sonra, milləti ilə milliyyət ünsürlərini gücləndirməsi ilə mümkündür.
86
Əhməd Şahidov “XXI əsrin ideal tələbəsi ifrat dini və şovinist ideyalardan uzaq olmalıdır” 12.05.2012 87 Beland, Daniel ve André Lecours, “Sub-state nationalism and the welfare state: Nations and Nationalism, 12 (1), 2006, ss. 77-96
88 Beran, Harry. “A democratic theory of political self-determination for a new world order”, Percy Lehning (der.) (1998), Theories of Secession (London: Routledge, 1998), ss. 32-59
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|