Nobel mükafatina layiq göRÜLMÜŞ GÖRKƏmli kimyaçilar a. N. Hümbətova
Yüklə 215,39 Kb. Pdf görüntüsü
|
Kimya məktəbdə
67 (1890- 1967) anadan olmuş, Qeyrovski Yaroslav 1922- ci ildə Praqa Universitetində professor vəzifəsində çalışmış, 1950- 1967- ci illərdə Praqa Dövlət Polyaroqrafiya İnstitutunun direktoru olmuşdur. Polyaroqrafik analiz metodlarının yaradılması və inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə 1959- cu ildə alimə Nobel mükafatı verilmişdir. Praqa Dövlət Polyaroqrafiya İnstitutuna 1964- cü ildə Y.Qeyrovskinin adı verilmişdir. Qrand- Vallidə (Kolorado ştatı) (1908- 1980) anadan olmuş, amrika fiziki- kimyaçısı, Libbi Uillard Frank 1931- ci ildə Berlindəki Kaliforniya Universitetini bitirmiş, 1933- cü ildə elmlər doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1933- 1940- cı illərdə həmin Universitetdə, 1940- 1945- ci illərdə Nyu- Yorkdakı Kolumbiya Universitetində professor işləmişdir. Karbon- 14 izotopunun arxeologiya, geologiya, geofizika və elmin digər sahələrində, yaşın təyinində istifadə olunması üçün tətbiqi metodlarını işləyib hazırladığına görə 1960- cı ildə alim Nobel mükafatı almışdır. Amerika biokimyaçısı,Sent- Polda (Minnesot ştatı) (1911) anadan olmuş, Kelvin Melvin 1931- ci ildə Miçiqan Dağ- Mədən və 1935- ci ildə Minneapolisdəki Minnesot Universitetini bitirmişdir.1947- ci ildə professor elmi adını almışdır. Karbon 4- oksidin bitkilər tərəfindən mənimsənilməsinin öyrənilməsi sahəsində mühüm tədqiqatlarına görə 1961- ci ildə alim Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Komptonda (Berkşir) anadan olmuş (1917), ingilis biokimyaçısı, 1939- cu ildə Kembric Universitetini bitirmiş, Kendryu Con Kondern 1946- cı ildə həmin Universitetdə işləmişdir. Qlobulyar zülalların quruluşunun öyrənilməsi sahəsində mühüm işlərinə görə 1962- ci ildə alim M.Perutsla birlikdə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. İngilis biokimyaçısı, Vyanada(1914) anadan olmuş, 1932- 1936- cı illərdə Vyana Universitetində təhsil almış, Peruts Maks Ferdinand 1936- cı ildən Kembric Universitetində işləmişdir. Qlobulyar zülalların quruluşunun öyrənilməsi sahəsində həyata keçirdikləri mühüm tədqiqat işlərinə görə 1962- ci ildə alimə C.Kendryu ilə birlikdə Nobel mükafatı verilmişdir. Xelzedə (Kassel yaxınlığında) (1898- 1973) anadan olmuş, alman kimyaçısı Tsiqler Karl Valdemar 1920- ci ildə Marburq Universitetini bitirmişdir.1927- 1936- cı illərdə Heydelberq Universitetində professor vəzifəsində çalışmışdır. Sadə doymamış karbohidrogenlərin katalitik polimerləşdirilməsi ilə üzvi makromalekullu birləşmələrin sintezi ilə əlaqədar fundamental metodların kəşfi və inkişaf etdirilməsi sahəsində xidmətlərinə görə 1963- cü ildə alimə C.Natta ilə birlikdə Nobel mükafatı verilmişdir. İtalyan kimyaçısı, İmperiyada (1903- 1979) anadan olmuş, 1924- cü ildə Milan Politexnik İnstitutunu bitirmiş, Natta Culio 1925- 1933- cü illərdə həmin 1(49)2015
68 İnstitutda işləmiş, 1927- ci ildə professor elmi adı almışdır. Sadə doymamış karbohidrogenlərin katalitik polimerləşdirilməsi ilə makromalekullu üzvi birləşmələrin sintezi sahəsində fundamental metodların kəşfi və inkişaf etdirilməsi ilə əlaqədar mühüm xidmətlərinə görə 1963- cü ildə alim K.Tsiqlerlə birlikdə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Misirdə (1910) anadan olmuş, İngilis kimyaçısı və biokimyaçısı, 1932- ci ildə Oksford Universitetini bitirmiş, Kroufut- Xoçkin Doroti həmin ildən Kembric Universitetində işləmişdir. Vitamin B- 12- nin və digər mühüm biokimyəvi obyektlərin rentgen- quruluş analizlə təyini ilə əlaqədar həyata keçirdiyi mühüm tədqiqatlarına görə 1964- cü ildə alim Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. 1936- cı ildə Massaçusets Texnologiya İnstitutunu bitirmiş, amerika üzvi kimyaçısı, Bostonda (1917- 1979) anadan olmuş, Vudvord Robert Berns 1937- ci ildən Harvard Universitetində işləmiş, 1950- ci ildə professor elmi adı almışdır. Üzvi sintez sahəsində görkəmli nailiyyətlərinə və mühüm elmi xidmətlərinə görə R.Vudvord 1965- ci ildə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Nyuberiportda (Massaçusets ştatı) (1896- 1986) anadan olmuş, amerika fiziki- kimyaçısı, Malliken Robert Sanderson 1917- ci ildə Kembricdə Massaçusets və Çikaqo Universitetlərini bitirmişdir. 1921- ci ildə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1921- 1923- cü illərdə Çikaqo, 1923- 1925- ci illərdə Harvard, 1926- 1928- ci illərdə Nyu- York Universitetlərində işləmişdir. Malekulyar orbitallar metodunun köməyilə kimyəvi rabitələrin və malekulların elektron quruluşunun öyrənilməsi sahəsində fundamental işlərinə görə alim 1966- cı ildə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Alman fiziki- kimyaçısı, Bokumda (1927) anadan olmuş, 1951- ci ildə Gettingen Universitetini bitirmiş, Eygen Manfred 1951- 1953- cü illərdə həmin Universitetdə işləmişdir. Çox qısa impulslarla malekulyar tarazlığın yerdəyişməsini həyata keçirməklə ultrasürətli kimyəvi reaksiyaların öyrənilməsi sahəsində mühüm tədqiqatlara görə alim 1967- ci ildə R.Norris və C.Porterlə birlikdə Nobel mükafatı almışdır. Steynfortda (Yorkşir) (1920) anadan olmuş, ingilis fiziki- kimyaçısı, 1938- 1941- ci illərdə Lids və Kembric Universitetlərində təhsil almış, Porter Corc 1945- 1954- cü illərdə Kembric, 1955- 1963- cü illərdə Şeffild Universitetlərində işləmiş,1963- cü ildə professor elmi adı almışdır. Ultrasürətli kimyəvi reaksiyaların öyrənilməsi sahəsində həyata keçirdikləri mühüm tədqiqatlara görə alim 1967- ci ildə R.Norriş və M.Eygenlə birlikdə Nobel mükafatı almışdır. İngilis fiziki- kimyaçısı, Kembricdə(1897- 1972) anadan olmuş, 1925- ci ildə Kembric Universitetini bitirmiş və həmin Universitetdə işləmiş, Norriş Ronald Corc 1937- ci ildə professor, 1965- ci ildə isə fəxri professor adına layiq görülmüşdür. Ultrasürətli kimyəvi reaksiyaların öyrənilməsi üzrə həyata keçirdikləri tədqiqatlara görə 1967- ci ildə alim C.Porter və M.Eygenlə birlikdə
Yüklə 215,39 Kb. Dostları ilə paylaş:
|