O. S. Rayimjonova M. G. Tillaboyev sh. U. Ergashev

;
x
x
x
x
y
1
0
1
0
0
+
=

=
1
0
1
0
1
x
x
x
x
y
+
=

=
; 
1
0
1
0
2
x
x
x
x
y
+
=

=
; 
1
0
1
0
3
x
x
x
x
y
+
=

=
. 
Olingan ifodalarni «VA-EMAS» VAda «YOKI-EMAS» elementlar bazisida qurish 
mumkin. 

---

50 
2.4.1-rasm
. 
«VA-EMAS» VAda «YOKI- EMAS » elementlar bazisida qurilgan 
deshifrator 
&
Y14
&
Y15
&
Y13
&
Y16
&
Y10
&
Y11
&
Y9
&
Y12
&
Y6
&
Y7
&
Y5
&
Y8
&
Y2
&
Y3
&
Y1
&
Y4
&
&
&
&
&
&
&
&
X
2
X
1
X
1
X
2
X
4
X
4
X
3
X
3
 
2.4.2-rasm. Ko`p pog`onali deshifrator 
2.4.3-rasm.
Deshifratorning shartli belgilanishi. 
Multipleksor
deb chiqishiga maxlumotlarning axborot kirishidan birini 
ulovchi, boshqaruv qayta ulagichini xosil qiluvchi kombinatsion sxemaga aytiladi. 
Ulanuvchi kirishning tartib raqami, manzilni kursatuvchi kirishlarga berilayotgan 
mantiliq satxlar kombinatsiyasi bilan aniqlanadi. Axborot va manzilni ko‘rsatuvchi 
kirishlardan tashqari, Multipleksor sxemalari ruxsat kirishlariga eta. Ularga aktiv 
satx, berilganda Multipleksor aktiv xolatga, passiv satx, berilsa, Multipleksor passiv 
xolatga o‘tadi. Axborot va manzilni kursatuvchi kirishlar xolatlaridan qatxiy nazar 
chiqishdagi signal uzgarmas qoladi.
 

---

51 
Multipleksor
- boshqarish signallari (y
1
, y
2
)ga mos ravishda kirish 
signallari (x
1
, x
2
, x
3
, x
4
) dan birini chiqish (F)ga ulash uchun xizmat qiladi (18.1-
rasm). 
2.4.4-rasm. Multipleksor. a) prinsipial sxema, b) sxematik belgisi, v) ishlashi 
 
Axborot kirishlari soni 
n 
va manzilni kursatuvchi kirishlar soni 
m 
ga mos 
ravishda Multipleksorlar tuliq va tuliq emas bulishi mumkin. Agar 
n=2
m 
shart 
bajarilsa Multipleksor 
to’liq,
agar bu shart bajarilmasa, yahni 
n<2
m 
bo‘lsa 
Multipleksor 
to‘liq emas
deyiladi.
 
Multipleksorda axborot kirishlari soni odatda 2, 4, 8 yoki 16 buladi. 18.2 - 
rasmda invers ruxsat kirishi Ye va tutri chikishga ega bo’lgan 4x1 Multipleksor 
tasvirlangan. U KR555KSH2 Multipleksor mikrosxemasining yarmini tashkil etadi.
 
 
2.4.5- rasm. 4x1 Multipleksor shartli belgisi.
 
 
Bunday Multipleksor chiqish funktsiyasi uchun ifoda quyidagicha yoziladi: 
 
U = 
X
0
- (L 
A
1
)+ 
X
1 • U