Oliy matematika, statistika va ekonometrika

Statistik tafakkur
ma’lumotlar va xulosalarni tanqidiy baholash uchun o’z ichiga oqilona fikrlash va statistika 
fanini qo’llashni oladi. Ma’lumotlarning bosh to’plamida farqlar borligi fikrlash jarayoni uchun asos hisoblanadi. 
Tanqidiy fikrlashda statistikaning roli to’g’risida bor qadar tassavurga ega bo’lish uchun ba’zi bir 
yanglishliklarga yoki xatolik so’rovlarga olib keladigan ikkita misolni keltiramiz. 
NAZORAT SAVOLLARI 
1.
Tanqidiy fikrlash va statistikaning etikadagi ahamiyati nimadan iborat ?
2.
Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishini tushuntirib bering ? 
3.
Statistika fan sifatida qachon tashkil topgan ? 
4.
Statistikaning asosiy unsurlarini tushuntirib bering ? 
5.
O’zbekistonda statistika faoliyati qanday bosqichlarni bosib o’tgan ? 
6.
Statistik fanining asosiy usullarini sanab o’ting ? 

---

11 
Tayanch so’z va iboralar:
statistik ko’rsatkich, nisbiy miqdor, mutloq miqdor, shartli natura o’lchov, natural 
o’lchov, qiymat o’lchov, shartli natura koeffitsenti, dinamika nisbiy miqdori, intensiv nisbiy miqdor, arifmetik o’rtacha, 
garmonik o’rtacha, xronologik o’rtacha, moda, mediana, shartli moment usuli. 
1. Markaziy tendentsiya ko’rsatkichlari va tasnifi
*
 
Biz ma’lumotlar qatori haqida so’z yuritganimizda, yo tanlanma to’plamni yoki bosh to’plamni nazarda tutamiz. 
Agar maqsad statistik xulosa qilish bo’lsa, bosh to’plamning mos ko’rsatkichlari to’g’risida xulosa qilish uchun biz 
darxol tanlanma to’plamning raqamli tasvirlash usullaridan foydalanishni istaymiz. Ko’rib turganingizdek, sonli 
ma’lumotlar qatorini tasvirlash mumkin bo’lgan ko’plab raqamli usullar mavjud. Ushbu meodlarning ko’pchiliigi 
quyidagi ikkita ma’lumotlar xususiyatini o’lchaydi: