|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 12- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliSodiqov Muhammadqodir Abdumutalib o\'g\'liO‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
12-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
19.10.2022
1031
qiladi va faqat har bir xavf vektori uchun ishonchli ma'lumotlar manbalari bilan
mumkin.
Sun'iy intellekt (AI) mutaxassislarga turli xil muammolarni hal qilishda yordam
beradi, ularning ba'zilari kiberxavfsizlik bilan bog'liq. Sun'iy intellekt (AI) va
mashinani o'rganish (ML) korxonalarga xakerlar bilan kurashishda va o'z tarmoqlari,
tizimlari va ma'lumotlari xavfsizligini avtomatlashtirilgan tahdidlarni aniqlash,
dasturiy ta'minot bilan ishlaydigan oddiy usullardan ko'ra tahdidlarga tezroq javob
berish va hokazolar orqali yordam berishi mumkin. Professionallar AIga asoslangan
kiberxavfsizlik yechimlaridan foydalangan holda kiberxavfsizlikdan foydalanish orqali
hal qilish qiyin bo'lgan turli muammolarni hal qilishlari mumkin bo'ladi. Turli
texnologiyalar o'z-o'zini o'rganadigan kompyuterlarni muntazam ravishda tashkilot
tizimlaridan ma'lumotlarni to'plashni, ushbu ma'lumotlarni baholashni va tizim
himoyasi va potentsial hujumlar haqida ko'proq ma'lumot olish uchun tegishli
signallar bo'ylab naqshlarni izlashni o'rgatadi.
Sun‘iy Intellekt hayotimizga jadallik bilan kirib kelar ekan uning inson
hayotiga ta‘sir qilishida muayyan qoidalar majmuiga ehtiyoj seziladi. Bu borada bir
qator davlatlar hususan Xitoy, AQSh va Yevropa Ittifoqi umumiy mexanizmlar
ishlab chiqishga ulgurdi. Ekspertlarning ta‘kidlashicha bular orasida dunyoga eng
keng ta‘sir qilishi kutilayotgan Yevropadagi Sun‘iy Intellektni huquqiy tartibga
solish mexanizmlari eng istiqbolli bo‘lishi bilan bir qatorda Yevropa Ittifoqiga kata
mas‘uliyat yuklaydi.
123
Shuningdek, bu sohada qilinajak har qanday ilmiy kashfiyotlar umuminsoniy
qadriyatlarni asrab uni yanada mustahkamlash uchun xizmat qilishi maqsadida olib
borilishiga va bu orqali insonlarning yashash sharoitlarini yanada yaxshilash orqali
umumiy manfaatlarga erishish yo‘lini tutishiga xizmat qilishi lozim. Bu borada
O‘zbekistonda ham ushbu sohaning naqadar ahamiyati kech bo‘lsa ham anglab
yetilgan holda bir qator boshlang‘ich qadamlarni bosib ulgurdi xususan O‘zbekistonda
―Sun‘iy Intellekt texnologiyalarini jadal joriy etish uchun shart-sharoitlar yaratish
to‘g‘risida qabul qilingan president qarorida ham ushbu sohada ilg‘or yangiliklarni
mamlakatimizda keng qo llash, raqamli ma‘lumotlardan samarali foydalanish
imkoniyatini va ularning yuqori sifatini ta‘minlash, ushbu sohada malakali kadrlar
tayyorlash uchun qulay shart-sharoitlar yaratish maqsadida amalga oshirilishi
lozim bo‘lgan qator amaliy chora-tadbirlar dasturi tasdiqlandi. Ammo bu jarayon
faqatgina ilk harakatlar bo‘lib bu jarayonning maksimal tezlikda rivojlanishida kata
ma‘lumotlar bazasi (big data) yuqori ahamiyat kasb etadi. Bundan tashqari tartibga
soluvchi normalarni to‘g‘ri qo‘llay biladigan kadrlar ham o‘z o‘rnida muhim.
Umumiy xulosa qilib aytganda, bugungi juda ham tez harakatlanayotgan
raqamli dunyoda, avvalo, shaxsning, shuningdek, ma’lumotlarning xavfsizligi amalga
oshirilayotgan chora-tadbirlarning ko‘lami hamda ta’sir darajasiga har
jihatdan bog‘liqdir. Yuqorida qayd etilganidek va tahlil qilinganidek,
123
https://hashdork.com/uz/artificial-intelligence-in-cybersecurity/
|
|
|