38
Elə olur ki, danışıqlar düyünə düşür. Onda
problemə əks tərəfdən nəzər yetidin. Lakin öz
məqsədinizi (əmtəəni satmaq) nəzərdən qaçırmayın.
Əsas məqsədi güdərək, xırdalıqlarda güzəştə də getmək
olar.(ödəniş haqqının gecikdirilməsi forması).
Danışıqlardan sonra onların məzmununu yazılı
surətdə təsdiq etmək məqsədə uyğundur, məsələn
protokol tərtib etmək və ya müqavilə bağlamaq.
Danışıqların müvəffəqiyyətlə və ya nəticəsiz başa
çatmasından asılı olmayaraq, onun yekunları firmada
müzakirə və təhlil olunmalıdır.
Danışıqların nəticələrini təhlil etmək üçün
aşağıdakı mövqelərdən istifadə etmək lazımdır.
1.
Məqsədə nail olmaq
2.
Mövcud nəticələrə nail olmağın səbəbləri,
gələcək üçün nəticələr çıxarılması
3.
Danışıqlara hazırlıq
4.
Partnyora qarşı
istiqamətlənmə
5.
Danışıqlar nəticəsində fəaliyyət sərbəstliyi
6.
Arqumentlərin səmərəliliyi (göstərdiyin hansı
arqumentlər inandırıcı olub
7.
Çatışmamazlıqlar. Qarşıya qoyulmuş
məqsədlərə
nail olunmadığı üçün hansı tədbirlər görülməlidir.
8.
Gələcəkdə məsələlərin müvəffəqiyyətlə həll
edilməsi üçün təkliflər verilməsi.
3.
Marketinq – bazar münasibətlərinin inkişafının
qanunauyğun
nəticəsidir.
Bazar
münasibətləri
prinsiplərinin Azərbaycan təcrübəsinə yeridilməsi 1990-
cı illərin əvvələrindən başlayan əmtəə - pul
münasibətlərinin inkişafı ilə müşahidə olunur.
41
sahələrinin və qeyri-istehsal sferasına xidmət göstərən
təminedici bir sistem kimi mahiyyətindən irəli gəlir.
Xidmət kommersiyası xidmət sferasının bir sahəsi kimi
infrastrukturun ən vacib elementlərindən biri olmaqla
onun tərkibinə daxildir. Bu zaman əhaliyə göstərilən
xidmətlər sosial infrastrukturunun yerinə yetirdiyi
məsələlərin tərkibinə daxildir.
İkincisi,
müştərilərə
göstərilən
xidmətlərin
müxtəlifliyi
onların dərindən sistemləşdirilməsini,
təsnifləşdirilməsini və tipləşdirilməsini tələb edir. Bu
tələb, onların sahəvi və məqsədli istiqamətlənməsindən,
tarifləşdirmənin
şərtlərindən,
qiymətyaranmadan,
gəlirlilikdən və digər əlamətlərdən irəli gəlir. Dünya
nəzəriyyəsi və təcrübəsində bu məsələlərin həllinə
müxtəlif yanaşma və variantlar mövcuddur. Bu cür
təsnifləşdirmənin variantlarından biri aşağıdakılardan
ibarətdir:
-
İstehsal
və qeyri - istehsal xidmətlər;
-
satışdan əvvəl və satışdan sonra xidmətlər;
-
nəqliyyat və ekspedisiya – anbar
xidmətləri;
-
logistik xidmətləri;
-
informasiya-kommersiya xidmətləri;
-
marketinq
xidmətləri və proqnozlar;
-
reklam xidmətləri ;
-
kassa-hesablaşma və digər
bank xidmətləri;
-
diller, broker və distribütor xidmətləri;