Qumli joylarda yo'llarni loyihalash tayyorladi: Sayimov Komiljon tekshirdi
Yüklə 2 Mb. Pdf görüntüsü
|
| TOG'LI JOYLARDA
YO'LLARNI LOYIHALASH. Tog‘ yonbag‘rida yo‘l poyini qurishda ish olib borish texnologiyasini uning konstruktiv xususiyatlari va joyning grunt-gidrologik sharoiti belgilaydi. Qurilish uchun o‘yma yoki yarim o‘ymalar eng yaroqliysi hisoblanadi. Tikka va baland qiyaliklarda qiyalikdan va tog‘ yonbag‘ri yuzasidan tushayotgan gruntni ushlash uchun yuqori berma yoki tayanch devorli berma quriladi. Qiyalikning yuqori qismi yoki yonbag‘ri kerakli darajada turg‘un bo‘lmasa, yuqorigi tirgak yoki qoplovchi devor qurish kerak. Yuqori, shuningdek, pastki tirgak devorlar ayrim seksiya holida yilning eng quruq davrida, ya'ni gruntlar turg‘unligi buzilishining oldini oluvchi tadbirlar qo‘llab quriladi Konstruktiv yechimlarning tez-tez o‘zgarishi, shuningdek, to‘xtovsiz grunt-geologiya sharoitining o‘zgarishi, gruntlarni zichlash qiyinli qurilish texnologiyasini qiyinlashtiradi, yuqori kvalifikatsiyali ishchi, eng zamonaviy texnika va bajariladigan ishlarning eng sifatli nazoratini talab qiladi. Tog‘ yonbag‘rida yo‘l poyini qurish. Yo‘l poyini qurish o‘z ichiga trassani tiklash, yo‘lovchilar yo‘lakchasini qurish, ishchi proezdni ta'minlash va yo‘l poyining to‘liq ko‘ndalang kesimini qurish kabilarni oladi. Yo‘lovchilar yo‘lakchasini qurish qurilayotgan yo‘l poyining yuqori balandlik sathi, yuqori qismi va loyihaviy kesim atrofida amalga oshiriladi. Ayrim hollarda qoyatog‘ jinsari, jarliklar va boshqa o‘tish qiyin bo‘lgan joylar bo‘lgani uchun yo‘lovchilar yo‘lakchasini loyihaviy kesimdan, ko‘pincha, tog‘ yonbag‘ri yuqorisidan tashqariga chiqariladi. Ishchi proezdni, ko‘pincha, yo‘lovchilar yo‘lakchasini buldozer yordamida 3,5 - 4,0 mga kengaytirib amalga oshiriladi, bu o‘tuvchi transportlar va yo‘l mashinalarining ishi bir yerga to’plangan joyga borishni ta'minlaydi. Buldozerning ish unumdorligini oshirish, ishlatiladigan pichoqning vertikal qirquvchi cheti bir tomonlama yemirilib ketmasligi uchun tishlar bilan kuchaytiriladi. Agar kavlanayotgan gruntda toshli qo‘shimchalar bo‘lsa, buldozer pichog‘ining gorizontal qirquvchi cheti ham tish bilan himoyalanadi. Bunday qo‘shimchalar ko‘p bo‘lsa, gruntni bo‘shatish (bo‘shatgich yoki portlatuvchi modda yordamida) bilan buldozerning ish unumdorligi sezilarli oshiriladi. Ishchi o‘tuvchi tokcha suvni vaqtinchalik o‘tkazgichlar bilan jihozlanadi; agar imkoni bo‘lsa, loyiha kengligining yarmiga bo‘lsa ham, doimiy suv o‘tkazuvchi inshootlar qilinadi. Ishchi proezd ta'minlagandan so‘ng, ko‘prik, quvur, tirgovich devorlar qurish va talab qilingan sutkali hajmdagi yer ishlarini bajarishga kirishiladi, ya'ni ishlab chiqarish loyihasiga mos ravishda kuchlarni eng maqsadli joylashtirish uchun sharoit yaratiladi. Hamma narsani joyida ushlab turish uchun bosim ostida ishlov beriladigan taxtalardan foydalanib shaklni o'rnatish yaxshi fikr bo'lishi mumkin. Barcha chiqindilarni tozalang va joyni silliq siljiting. Siz peyzaj mato qatlamini qo'llashingiz yoki shunchaki maydonni tark etishingiz mumkin. Bu sizning tanlovingiz. Chuqurlikka qarab, qazilgan maydonni yarim shag'al, yarim qum bilan to'ldiring, tekislang va tamping qiling. Rasmiy dizayn yaratish yoki tabiiy va norasmiy ko'rinish uchun ularni tartibsiz joylashtirish uchun ½ dan 1 dyuymgacha (1,5 dan 2,5 sm gacha) qoldirib, bayroq toshlarini qumga yaxshilab joylashtiring. Yurishning har bir uchida eng katta toshlarni joylashtiring, alohida qismlarni bir-biriga joylashtirib, tor, notekis bo'g'inlarni yarating. Toshlar orasidagi masofani tirbandlik eng kichik bo'lgan joy qilib oling va ularni yo'lning chetlariga qarab kengaytiring. |