143
Tarixdə bu gün
NARKОMANİYAYA VƏ NARKОBİZNЕSƏ
QARŞI BЕYNƏLXALQ MÜBARİZƏ GÜNÜ
İYUN
Bu gün bəşəriyyəti düşündürən və ra-
hatsız edən ən ağrılı problemlərdən biri də
cəmiyyətin ciddi bəlasına, xalqın, millətin
təhlükə mənbəyinə çevrilən narkomaniya
və geniş anlamda narkotizmdir.
Narkomanlığın tarixi çox qədimdir.
Hələ eramızdan əvvəl narkotik tərkibli
vasitələr haqqında məlumatlara yunan,
roma, ərəb alim və həkimlərinin əsərlərində
rast gəlinir. Ümumiyyətlə, tiryəkli prepa-
ratlar Orta əsrlərdə təbabətdə geniş yayıl-
mış, tiryəkdən hazırlanan dərmanlardan
ruhi xəstələri sakitləşdirmək, əzabları
azaltmaq, spazma və sarsıntıları götürmək,
pozulmuş əsəb-sinir sistemini bərpa etmək
kimi müalicə işlərində istifadə olunub.
Son illər respublikamızda narkotik
vasitələrə və bihuşedici maddələrə qarşı
mübarizə xeyli güclənmiş, bu sahəyə ca-
vabdeh olan dövlət orqanları ilə yanaşı,
ictimai təşkilatlar da fəallığı xeyli artır-
mışlar. Rəsmi statistikaya görə son beş
ildə Azərbaycanda narkomanların sayı 10
dəfə artıb. Son məlumatlara əsasən res-
publikada narkomanların rəsmi sayı 22
min nəfərdən artıqdır. Azərbaycanda daha
geniş istifadə olunan narkotiklər tiryək,
heroin, çətənə, həşiş, ekstazi, kokain və
LSD-dir.
Azərbaycan Respublikası mühüm tran-
zit məntəqəsidir, xüsusən Əfqanıstandan
Rusiya və Avropaya heroin nəqlində
Azərbaycan Respublikasında narkotik
maddələrin daxili istehlakı artmaqda da-
vam edir. Ölkəmizdə tələbələr narkoman-
ların üçdə birindən çoxunu 30-35% təşkil
edir. Heroin istifadəçilərinin əksəriyyəti
64,6% iri şəhərlərdə Bakı, Sumqayıt,
Gəncə və Lənkəranda cəmlənib.
Narkomanlıq cəmiyyətin özəyi olan
ailəni dağıdır, qeyri stabil şəraitin yaranma-
sına səbəb olur. Narkomaniya təhlükəsinə
qarşı mübarizəni gücləndirmək məqsədilə
Azərbaycan Respublikasının Preziden-
ti 26 avqust 1996-cı ildə “Narkomaniya
və narkotika dövriyyəsinə qarşı tədbirlər
haqqında” Fərman vermişdir. 1999-cu
ildə Azərbaycan Respublikasının Milli
Məclisi tərəfindən “Narkotik vasitələr psi-
xotron maddələrin qanunsuz dövriyyəsi
haqqında” qanun qəbul etmişdir.
Bu fərman əsasında ölkəmizdə 2000-ci
ilədək narkomanlığın yayılmasına, narko-
tik vasitələrin və psixotrop maddələrin qa-
nunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə üzrə
Ümummilli Proqram hazırlanmış, Narko-
manlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz
Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət
Komissiyası yaradılmış, 18 iyun 1999-
cu ildə isə Milli Məclis tərəfindən “Nar-
kotik vasitələrin, psixotrop maddələrin
qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qa-
nunu qəbul olunmuşdur. Bu Qanunun
başlıca əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki,
Azərbaycanda narkotik tərkibli bitkilərin
kultivasiyası, narkotik vasitələrin və psi-
xotrop maddələrin istehsalı, dərman pre-
paratlarının və xammalın hazırlanması
qanunla qadağan edilmişdir.
Narkomanlıq cinayətkarlığı, zorakılığı
və korrupsiyanı yaradır, QİÇS-in sürətlə
artmasına təkan verir, sosial-iqtisadi inki-
şafı səngidir, ailə və icmaları dağıdır, so-
sial partlayışlara sürükləyir.
Ə d ə b i y y a t
Cəfərov, R. Azərbaycan və
hüquqi islahatlar [Mətn]:
məqalələr və çıxışlar toplusu
/Ramiz Cəfərov .- Bakı ,
2005.- 208 s.
Narkomaniya IV/QİÇS
[Mətn] /Sağlam İnkişaf və
Maarifləndirmə İctimai
Birliyi; Azərb. Resp. Gənclər
və İdman Nazirliyi; tərt. ed.
İ.Əsədli; layihənin rəhbəri:
A. Xəlilov.- Bakı : Müəllim ,
2009.- 39 s.
İ n t e r n e t d ə
www.narkomaniya.narod.ru
www.az.wikipedia.org
26