Reja: Kirish

Kop ho jayralilar (Mesozoa) Orthonectida va dicyemida tiplariumumiy tavsiflari filogentyuasi

Reja:

Kirish

1. Ko p ho jayralilar (Mesozoa)

2. Ko p hujayralilar kelib chigishi va evolyutsiyasi

3. G’ovakian tiga-lilars (Porousifera) tip

4. G’ovaktanlilar (Porifera) tuzilishi.

5. G’ovakianlilar (Porifera) jinsiy ko’rish va rivojlanish.

6. G ‘ovaktanlilar (Porifera) xilma-xilligi.

7. Plastinkasimonlar (Placozoa) tipiga umumiy tavsif.

Hulosa

Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish Butuilar ayrim jinstf va germofradit bo’lib gametalari mezogleyuda yetishadi megogleyadagi ho’jayralardan tuxum ho’jayrasi hosil bo’ladi. Boshqa hayvonlarda shunday ho’jaygalardan spermatazoid yetishadi va suv orqali unga bulut kirib borish va uug ‘ beradi Bunda ba’zan “selfing” (Uz-Ulini urugnantirish) hodisasi ham mavjud. Odiy bulutlar sintining bir qismidan biri bodyaga, bay buluti kabi oilalarining uchlari ko’l va turli havzalarda mavjud. Bu bulutlurning 3-4 turi O’rta Osiyo (Bikhogo oblasti, Farg’ona vodiysiyning ba’zi ko’l va havzalarida mavjud. Bulutlarming igtisodiy ahamiyati uncha kata emas. O’na dengiz buluiz havzasida tarqutlar “skelet , O’rta dengiz bo ‘yi xalqlariniog’ xo’jaligida ma’lum ahamiyatiga ega. Bodyagalar oilasiga mansub bulutlar xalq medisinasida mahsulot. 2. Shishasimon bulutlar 3. Oddiy bulutlar Ohakli bulutlar sinfiga mansub bulutlarning hamma turlari sayoz dengizlarda yashaydi. , birmuncha yiring (150 sm gacha).Namma turlari keng dengiz v okeanlarning kattaliklarda joylashgan. Mezogleya qismi yaxshi yuzasi, Leykon tipida ushbu bulutlarning skeleti kremniy oksedidan iborat bo’lib, juda xilma-xil murakkab shakllarda bo’ladi. Oddiy bulutlar sinfining eng ko’p tarqalgan bo’lib, ba’zi turlari chuchuk suv havzalarida yashaydi. Hamma turlarileykon tipida yordam, xilma-shukida va har xil katta-kichiklikda bo’ladi. Bular o’rtasida aynigsa kremniy organik skelethilar turkumi har qanday holatda ega. Spongin skelen bulutlarning skeleti murakkab “to’g’ilgan” elastik qayishg’oq spongin tuzatishdan; ba’zilari birmuncha yiring, yumatog’roq yoki “noto’g’ri” (havodagi rarcha bulutgao’xshash) shakllarda bo’ladi. Kopchiligi O’rta dengiz va Egey dengizida tarqalean. Ma’lum xo’jalik korxona ega. Bodyaga, baykal buluti kabi oilalarning tez ko’1 va turli havzalarda mavjud. Bulaming skeleti ignacha va tanachalari kremniy oksididan ishlab bo’lib, spongin tayyor bilan tutashgan. Ushbu bulutlarning 3-4 turi O’rta Osiyo (Vihogo oblasti, Farg’ona vodiysi) ning ba’zi ko’1 va havzalarida topilgan. Bulutlaming iqtisodiy ahamiyati uncha katta enas. O’rta dengiz havzasi targalgan va spongin skelcti bulutlar O’ra dengiz bo’yi xalglarining xo’jaligida ma’lum oyoq ega. Bodyagalar “hattot buluti” nomi bilan yuritilib, oilasiga mansub bulutlar xalg meditsinasida havola. Havza va ko’llarda yashaydigan ushbu bulutlar suvni mikroblardan tozalanishida yordam beradi.Kop ho’jayralilar (Metazoa). Metazoa – bu ko’p ho’jayrali organizmlar bo’lib hayvonlar terminini ham shulardan olingan. Oldin Pratozoa ham Metazoa ham hayvonlar deb yuritilib, Metazoa (ikkilamchi hayvonlar) deb atalishi (Pratozoa-birlamchi) bir ho’jayralilardan keyin paydo bo’lgan va kelib chig’angan degan ma’poni bildiradi. Bundan hozirgi vaqtda ko’p ho’jayrali hayvonlar latincha- Animalia deb ham tayyorlanadi. Pratozoa – evolyutsiyasidan ma’lumki bir ho’jayrali eukariot organizmlar ayrim holatiarda ko’p ho’jayrali koloniyalar (volvokslar) hosil qilgan. Bu hozirgi hozirgi ko’p ho’jayrali o’simliklar va hayvonlar evolyutsiyasi uchun dastlabki qadam edi. Bir ho’jayrali eukariot organizmlar koloniyasining paydo bo’lishi hayvonot olami evolyutsiyasi eshigini ochdi. Har xil har xil manbalarda, hisoblarda 31 ta taksonga (tip) tegishli 1 mindan 30 milliongacha turi haqida ma’lumotlar mavjud. Metazoa larni bunday muvoffaqiyat bilan rivojlanishi va taraggiy etishiga nimalar sabab bo’ldi. 1. Metazoa-ko’p ho’jayrali, harakatchan geteratrof eukariot organizmlar. 2.Ular gavdasi aniq qutblashgan -gavda tugaydigan oldindan va ketingi qismlardan ajratiladi. 3. Bu gavdaning’ oxiridan oxiriga qarab markaziy o’qo’kazish mumkin bu o’qning yo’nalishi organizmning harakat yo’nalishi “lokomotor o’q” bilan mos tushgan. 4. Protozoa – lardan eng katta fargi, ular ko’zga ko’rinadigan organizmlardir. Bulardan tashqari ko’p ho’jayrali hayvonlarda turli funksiya va vositalarmi jangga ixtisoslashgan tizimlarning turli muhitda yashash uchun juda katta o’yinchoqlarni beradi.Bular: 1. Ho’jayra -gavdasi turli xil vazifalami shamolga ixtisoslashgan ho’jayralardan kasalliklar. 2. To’qima- 2 xil epitel va biriktiruvchi to’g’ri keladi. Epitelial to’qima ham epiteliy, eridermis, kutikula kabi tiplarga bo’linadi. Epitelial ho’jayralarda kuch xivchin va kipriklar birikkan bo’ladi. Biriktiruvchi to’qima bular ho’jayralari bir-biriga jips biriknmagan bo’lib g’ovak joyi bo’ladi. Orasida xo’jayralararo chiqarish bo’ladi. 3. Skelet – funksiyasi organizmni himoya qilish va tayanch, muskullar harakatini yengillashtirish bo “lib, 2 ta ekzoskelet va endoskeletdan iborat bo’ladi. Bundan tashqari ko’p ho’jayralilarning ko’paylisha riva. (selfing). Gonohorizm. Vegetativ, kurtaklanish. , partenogenez, gametogenez ko’payish. ) p hujayrali hayvonlarning evolyusion taraqiyot jarayonida bir ho’jayrali hayvonlarning koloniya bo’lib yashovchi formalaridan chiqqan. Alilar chiqishi va evolyutsiyasida hozirgi vaqtda bir nechta nazariyalar mavjud. Ulardan asosan 2 tasi: 1. Kolonial nazariya – E. Gekkel (1874), I. Imechnikov (1886); Evolyusion taraqqiyoti jarayonida bir ho’jayralilar qatori oddiydan murakkabga qarab takomil borishi ham morfoanotomik tuzilishga ko’ra (ko’pr yadrolilik, harakat orgenellalari, mionemalar gisqaruvchi vokuolalar va boshqalar), ham fiziologik tuzatish (yadrolar o’rasidagi vazifalarni taqsimlash, ho’jayralarning protoplazmasiningra. Tabaqalanishi va boshqa) kuriladi. Ba’zi bir ho’jayralilarda,masalan: Volvox va Myxosporidialarda, hatto ko’p ho’jayralitik ko’rinishlari kuzatiladi. (Vol ‘vokslar koloniyishsida somatik va jinssiy ho’jayralar mavjud). 1. Mechnikov nazariyasi (1886) ga ko’ra entoderma, eng tuban metazoa da blastulaning blastosil bo’lganligiga otilib chig’angan ho’jayralardan paydo bo’lgan. Ya’ni ikki qavatlilik stadiyasi eng avvalo invaginasiya emas, balki immigrasiyyua (qaynab chiqish) yo’li bilan. Mechnikov o’z nazariyasini “Fagosetella” dcb atadi (blastoselga chiqqan ho’jayralarmi Mechinkov fiagositoblasilar deb atagan). Lekin jayra ichida ovgatning hazm bo’lishi fagositoz deyiladi. Metazoaning paydo bo’lgan eng oldingi avlodlarida ikki qavatning bo’lishi bilan ulardagi ho’jaoutalar evolyusiya har xil yo’nalishlar bo’yicha mutaxasislashib borgan. Masalan: tashgi tomondagi ho’jayralar harakat qilish. Sezish, ta’sirlanish vositalarini, ichki tomondagi ho’jayralar esa ovqatni hazmt qilish va jinsiy hayotni harakatga diflerensiyallashgan. 2. Sintsitial nazariya- I. Xodji (1943) va boshka olimlar nazariyalari, Ko p ho’jayralilar ko’r yadroli lekin bir plazmodiyli, kiprikli sodda hayvonlarga (tufelka) o’xshash bir ho’jibiqiqiqiqiqiqikibiqibiqibiqib va ​​xojayralar ixisoslashuvi; evolyusiya jarayonida ruzilishni murakkablashuvi va xokozalar. Lering Xodja (Yuposlav zoologi) Metazoalar eng yuqori darajadagi oddiy hayvonlaming ko’p yadroli infuzoriyalardan kelib chig’anadi. Masalan: tufelka (protaplaz ekto va entodan iborat, ikki xil yadro bor, teriga murakkab (mionema, trixosist)), qisqaruv “tegi” bor, konyusiya yo’li orqali ko ‘p ho chiqriqlarga eillarmoosh nazariyasini tasdiqlamaydi. A. A. Zahvatkin (1949) pasariyasiga ko’ra ko’p ho’jaygalilar koloniya bo lib yashovchi bir ho jayralilarning jinssiz bo’lishidan paydo bo’lgan Metazoaning kelib chiqishi gastreya va fagosetella bilan bo’lgan hisobliq emas. Yuqoridagi gastreya va fagosetella Metaoaning erkin holda yashovchi lichinkalari bo’lib, ular fagat tuming geografik targalishini ta’ sifatida deb hisoblaydi.Metazoa Zaxvatkinning fikricha o’trog holdagi koloniyali organizmlar hozirgi zamon bulutlari va gidroid poliplariga o’xshash. Ayni paytda ko’r ho’jayraliarning kelib chiqadi bo’yicha Gekkel’va Mechnikov nazariyalari eng ishonchli ta’limot bo’lib gol. Bu sohadag balslar hali oxiriga etgani yo’q. G’k’tanlilar -tuz va embrion rivojlanishi bilan boshga ko’p zoalardan keskin farg ovaklagan eng yangi ho’l va sodda ko’jayrali hayvonlar. Ularning qudimgi qazzilma avlodlari Paleozoy erasi (Kembriy davri) dan oldingi qavatlardan ham ma’lum. G’ovaktanlilar ko’p ho’jayralilarming sodda va o’ziga xos avlodi- “shoxchasi” bo’lganligidan u holda boshqa formalar rivojlanmagan G’ovaktanlilar (Porifera) tipga ititiu tavsif. G’ovaktan (Porifera) (Bulutlar) nihoyatda soddalar, ko’p ho’jayrali o’troq hayvonlar bo’lib ko’p dengizlarda va okeanlarda, ba’zilari ko’Imak suvlarda, kekozlarda, ko’p ho’jayrali p. Ho’jayrali kabi ularda ham ho’jayralar ayrim vazifalarni jamlash moslashgansuda, mazkur ho’jayrali kabi ularda ham ho’jayralar to ‘ ‘ lar bo’lmagan darajaga ko’tarila. G’ovakianlilar (Rorifera) tanasining tashkilot va qisman ichki satgi yapaloq qoplovchi epiteliya harakteridagi ho’jayralardan kasalliklari bo’lib markaziy bo’shliq yoki ozig’lanish hopachalari deb atalauvchi xivchinli yo’qoladi. Bular ozig zarrachalarini ushlab olish va hazm qilishda xizmat qiladi. Bulularda shakldagi mineral yoki organik modda (spongin) turli xil skelet borligi harakterlidir. Ular mezgogleya qavatida yetishadi. G’ovaktanlitar (Rorifera) ning tanadagi minglarcha teshikchalar orgali ichki-paragastral qismiga o’tuvchi suv energiya zaralari va kislorod keltirgach, foydalanilgan mark. Jinsiy bo’linish yoki kurtaklanish yo’li bilan ko’payadi. Umuman bulutlarning tana shakli nihoyatda xilma-xil bo’lib, sharsimon, qadahsimon, ko’zachasimon va boshqa xillalarda bo’ladi.Plastinkasimonlar (Placozoa) tipiga umumiy tavsif. 1883 yilda Avstraliyadagi dengiz akvariumlaridan birida kichkinagina ko ‘p ho’jayrali mavjudot topiladi. Bu organizmni trixoplaks (Trichoplax) deb atashadi. Undan buyon bunday organizmlar bir necha bor dengizlardan topilgan va akvariumlarda ko’paytirilgan. Trixoplaks yassi, yapoloq gavdasining diametri 2-3 mm, balandligi esa 25 mk. Gavdasining yugori (dorsal) nazorati yassi epitelial ho’jaugalar bilan nazorat. Ostki (ventral) boshqaruv (substrat) qapishgan bo’hb, u mikrovorsinkali kiprikli ho’jauralardan maxsus bo’ladi. Mikrovorsinkalar bilan oziqlansa, kiprikli ho’jayralar “vazifani belgilash. Trixoplaks substratga sirpanib harakatlanadi. Dorsal va ventral qatlamlar oralig’idagi bo’shliqni biriktiruvchi to’qima ishg’ol qilgan. Trixoplaks harakati, gavdasi shakli amyobani eslatsada, uning gavdasi o’zgarmaydi. Trixoplaksni doimiy bosh va ketingi qismlari mavjud emas. Qaysi bir harakat harakat qilsa o’ tomosha boshi chiqadi. Bu gilamcha ustida harakatlanayotgan komp’ter sichgonchasini eslatadi.

Xulosa Oriqlanish vaqtida urixoplaks orqa tomon markazi yuqoriga ko'tarilib, qorin omoni markazi ichkariga bukiladi. yulgavdasi "yopig cho'ntak" shakliga tradi. Cho'ntak ichida qolgan ozig zarchalari vorsinkali ho'jauralar olingan ozlashtiriladi. Bu oddiy difluziyani eslatadi. Trixoplaks asosan jinssiz yo'l bilan kurtaklanib ko'payadi. Dorsal tomonida bir nechta kichkina-kichkina xivehinli kurtakchalar hosil bo'adi va ular gavdadan ajralgandan so'ng suvda erkin suzib yurib yaxshi suv tubiga tushadi. Trixoplaks jinsiy yo'1 bilan ko'payadi degan qarashlar ham bor, chunki alohida holatda (akvariumda kuzatilgan) ventral tonmondagi to' yig'ilishdan mahsulotga o'ralgan tuxum ho'jayralkin hosil bo'lgan va undan xariveli lvinki chunki ayrim o'lchovlarda (akvariumda kuzatilgan) yurib, so'ngra suv tubiga tushgan. Spermatozoidlar qanday hosil bo'lishi noma'lum qolmogda.

Foydalanilgan Adabiyotlar:,

1.G. G. Abrikosov va boshqalar. “Zoologbva” 1-2jill. T: 196,

2 K.F.Natali “Umurtqasiz hayvonlar zoologiyasi”. T: 1966. 3.S.P. Naimov. “Umrtqali hayvonlar zoologiyasi” 1995 y. 4.Mavlonov haqida.Sh.Xurramov “Umirgasizlar zoologiyasi” T.1988 y.

5. E.I.Lukin «Zoologiya» Moskva 1989 yil