Sarkoidozlu hastalarin izleminde inflamatuar belirteçleriN Önemi

olup   çoğunlukla   hareket   kısıtlanması   mevcuttur.   Löfgren   sendromunda   prognoz   iyidir   ve 

genellikle 2 yıl içinde spontan remisyon olur. 

Heertfordt sendromu; anterior üveit, parotis bezi tutulumu, fasial sinir paralizisi ve 

ateş olarak bilinen akut tablodan oluşur.

2. Subakut sarkoidoz; iki yıldan daha kısa süren akciğer hastalığı belirtileri ya da

semptomlarından oluşur.

3. Kronik sarkoidoz; iki yıldan daha fazla süren akciğer hastalığı bulguları ya da

semptomlarından oluşur. Sinsi başlangıçlıdır. Organ tutulumuna bağlı semptomlar, sıklıkla da 

akciğer tutulumuna bağlı dispne, öksürük ön planda iken, konstitüsyonel semptomlar akut 

forma göre daha nadirdir. 

Kronik sarkoidozda fibrokistik tutulum ve akciğer dışı tutulum yaygındır. Relaplar 

sıktır, iyileşme daha azdır ve uzun zaman alır. Akciğer fonksiyonlarında çok fazla miktarda 

kayıp oluşturabilir ve alveolar yapıyı bozar. (15, 28).

Tedavi   kararı   vermeden   önce   spontan   remisyon   olasılığı   göz   önünde 

bulundurulmalıdır. Ciddi semptomatik veya progresif pulmoner sarkoidoz seyrinde, posterior 

üveit/topikal   tedaviye   cevap   vermeyen   anterior   üveit,   nörosarkoidoz,   kardiyak   tutulum, 

persistan   hiperkalsemi,   renal   ve   hepatik   disfonksiyon,   pitiüter   tutulum, 

splenomegali/hipersplenizm bulgularının varlığında tedavi verilmelidir (22).

Tedavide   prednizolon   çok   önemlidir.   Her   ne   kadar   hastalığın   uzun   süreli   seyrini 

değiştirmede ve total etkinlik konusunda tartışmalar bulunsa da organ disfonksiyonunu geri 

çevirme ve semptomatik rahatlamayı sağlama konusundaki faydası tartışmasızdır (28).

12

---

MATERYAL METOT

A. Hasta Populasyonu:

1- Hasta Özellikleri:

Çalışmamıza Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma 

Hastanesi Göğüs 3 Kliniği’nde sarkoidoz tanısı ile takip edilmekte olan 210 olgudan Mayıs 

2007 – Ekim 2007 tarihleri arasında kontrole gelen 48 olgu alınmıştır. Olguların demografik 

özellikleri, solunum fonksiyon test sonuçları, tanı yöntemleri, tedavi görüp görmedikleri ve 

hastalıklarının   başlangıcından   günümüze   kadar   geçen   süre   içinde   varsa   hastalıklarında 

meydana   gelen   tekrarlamalar   kaydedildi.   Kontrol   grubu   olarak   sağlıklı,   sigara   içmeyen 

bireyler çalışmaya alındı.

Çalışma   için   hastalardan   yazılı   onay   ve   İstanbul   Göztepe   Eğitim   Araştırma 

Hastanesi’nden etik kurul kararı alındı.

2- Aktif ve İnaktif Hastalığın Tanımı:

Klinik olarak;

1. Eritema nodosum varlığı

2. Artrit

3. Egzersiz dispnesi

4. Yeni ortaya çıkan ekstrapulmoner organ tutulumu

Pulmoner fonksiyonlar açısından;

1. 3 ay ara ile yapılan solunum fonksiyon testlerinde FEV1, FVC değerleri arasında en az 

%15

2. DLCO değerleri arasında en az %10 fark olması

Radyolojik olarak;

1. Yeni bir lenf nodunun ortaya çıkması

2. Var olan lenf nodunun hacminin iki katına çıkması veya gerilemesi

3. Yani gelişen diffüz interstisyel ve/veya alveolar tip radyolojik patern

Yukarıdakilerden en az bir tanesi varsa hasta aktif olarak değerlendirilir.(22, 29)

3- Dispne Tanımı:

Hastaların dispne dereceleri İngiliz Tıbbi Araştırma Konseyi (MRC) Dispne Ölçeği ile 

değerlendirildi (30). Bu ölçek Tablo 4’te verilmiştir.

13

---

Tablo 4: MRC Dispne Ölçeği

0. Derece Nefes darlığı yok

1. Derece Ağır egzersizle nefes darlığı 

2. Derece Düz zeminde hızlı yürürken veya hafif yokuş çıkarken nefes darlığı 

3. Derece Aynı yaştakilere göre daha yavaş yürüme ile veya düz zeminde yürürken nefes 

almak için durmak zorunda kalacak şekilde nefes darlığı 

4. Derece Yaklaşık 100 m yürüyünce nefes almak için durmak veya düz zeminde birkaç 

dakika yürüyünce durmak zorunda kalacak şekilde nefes darlığı

5. Derece Evden çıkamayacak kadar nefes darlığı çekmek veya giyinmek gibi aktiviteler 

sırasında nefes darlığı

4- Tanı:

Sarkoidoz tanısında, uygun klinik ve radyolojik bulguların yanı sıra bir veya daha çok 

organdan alınan biyopsilerde,   histopatolojik olarak nonkazeöz granülomların gösterilmesi, 

tüberküloz ve mantar yönünden yapılan incelemelerin (direkt bakı,  kültür) negatif kalması ve 

diğer   granülomatöz   hastalıkların   dışlanması   esas   alındı.     Histolojik   tanı   için   biyopsi 

alınmasına   izin   vermeyen   ve/veya   Löfgren   sendromlu   olgularda   klinik   ve   radyolojik 

uyumluluk   ve   diğer   hastalıkların   dışlanmasının   yanı   sıra   galyum   sintigrafisindeki 

uyumluluklar ve takiplerinde sarkoidoz dışı bir hastalık saptanmaması dikkate alındı. Tüm 

olgulara   fiberoptik   bronkoskopi   yapıldı.   Bazı   olgularda   olanaksızlıklar   nedeniyle 

bronkoalveoler lavaj uygulanamadı. Transbronşiyal biyopsi sonucu tanı konamayan olgulara 

histopatolojik tanı için cilt, tükrük bezi, periferik lenf bezi, skalen lenf bezi biyopsileri veya 

mediastinoskopi yapıldı. Akciğer dışı organ tutulumu açısından tüm olgulara ekokardiyografi, 

batın ultrasonu, cilt ve göz muayeneleri yapıldı. Radyolojik sınıflama Siltzbach sınıflamasına 

göre   yapıldı.   Akciğer   grafisinde   parankim   tutulumunun   belirgin   olmadığı   veya   karar 

verilemeyen hastalarda yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi de çektirildi.

5- Tedavi:

 Asemptomatik evre I olgular; akciğer dışı tutulum olmadıkça tedavi edilmedi.  Evre II 

ve III olgular hafif veya orta derecede semptomlu ise yakın izlem yapılarak spontan remisyon 

olasılığı göz önüne alındı.   Semptomatik, solunum fonksiyon testi bozuk, radyolojik olarak 

yaygın   infiltrasyonu   olan   olgular   tedavi   edildi.   Kortikosteroid   tedavi   endikasyonu   olan 

akciğer dışı organ tutulumlu olgularda da tedavi başlandı. Tedavi planı hastaların tanı aldıkları 

yıllara  bağlı olarak  değişmişti. 1999 yılı  öncesi belirgin bir protokol olmayıp,  30–40 mg 

14

---