Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
564 – Markizin kağız korlayanlardan zəhləsi gedir – bunu xəbərdarlıq kimi baĢa düĢün. Onun nifrət etdiyi tək Ģey – budur. Siz latıncanı, yunan dilini gözəl bilə bilərsiniz, hansıları ki, doğrudan da bilirsiniz, misirlilərin, farsların tarixini yaxĢı öyrənə bilərsiniz, o sizə hörmət edər və himayədarlığını əsirgəməz. Amma Allah eləməsin ki, fransızca bircə sətir ciddi, ali dəyərlər barədə nəsə yazasınız – buna sizin kübar cəmiyyətdəki yeriniz imkan vermir – o sizə yaramaz mirzə kimi baxar və nifrət eləyər. Məgər əyanın evində yaĢayan biri olaraq, siz hersoqa de Kastrinin d'Alambera və Russo barədə dediyi məĢhur ifadəni bilmirsiniz: hər Ģey barədə fikirləri var, amma ciblərində min eküləri yoxdu. – Hə, məsələ aydındı, – Jülyen düĢündü, – seminariyada olduğu kimi! Bir dəfə necə olmuĢdusa, oğlan adi Ģeylər barədə səkkiz-on sətirlik bir Ģey yazmıĢdı. Bu onu adam eləyən hərbiçi loğmana təĢəkkürnaməydi. “Axı mən o dəftəri otağımda gizlətmiĢəm!” – oğlan dəhĢətlə düĢündü. Amma tez özünə gəlib, otağına qaçdı, www.vivo-book.com
565 əlyazmanı yandırıb, qonaq otağına qayıtdı. Bayaqdan burada kirimək bilməyən avaralar çıxıb getmiĢdilər. Təkcə yaxaları ordenlərlə dolu olan hörmətli adamlar qalmıĢdı. Qonaqların qəfil otağa gətirdikləri böyük, üstü artıq dolu masa arxasında bir neçə olduqca hörmətli, olduqca ləyaqətli, olduqca kübar, hərəsi otuz-otuz beĢ yaĢlarında qadınlar oturmuĢdular. MarĢala de Fervakın bər-bəzəkdən alıĢıb-yanan arvadı otağa girib, gecikdiyinə görə üzr istədi. Artıq gecəyarısıydı. Fervakın arvadı markizanın yanında oturdu. Jülyen bərk həyəcanlandı – qadının gözləri ona xanım Renalı xatırlatdı. Madmazel de La-Mollun dəstəsi hələ dağılıĢmamıĢdı. Ġndi o və dostları bədbəxt qrafo de Talerlə məzələnirdilər. De Taler xalqlarla müharibə aparan krallara sələmə pul verməklə bitib-tükənmək bilməyən sərvət
qazanan yəhudinin yeganə oğluydu. Yəhudi təzəlikcə oğluna ildə yüz min ekülük gəlir qoyub, dünyasını dəyiĢmiĢdi. Belə bir qeyri-adi vəziyyətdə insan ya doğrudan sadəlövh, ya da dəmir iradə sahibi olmalıdı. Bədbəxtlikdən
www.vivo-book.com
566 qraf olduqca sadəlövh idi, amma ona yaltaqlananların axmaq məsləhətləriylə özünü çox Ģıltaq aparırdı. Cənab de Kelyus deyirdi ki, qrafı inandırıblar ki, madmazel de La-Molla elçi düĢsün – bu arada yaxınlarda hersoq titulu və ildə yüz min livr gəlir əldə etməyə hazırlaĢan markiz de Kruazenuanın da qızda gözü vardı. – Belə sadəlövh arzularla yaĢadığına görə onu qınamayın, – Norber canıyananlıqla dedi. Bədbəxt qraf de Taler, əslində, məhz elə arzulamaq bacarığının olmamasından əziyyət çəkirdi. Bu xüsusiyyətinə görə o doğrudan da kral taxt-tacına layiq idi. Qraf hamıyla məsləhətləĢir, amma heç kimin məsləhətinə əməl etmək üçün özündə güc tapmırdı. – Onun üzünə baxmaq kifayətdi ki, adam gülməkdən ölsün, – madmazel de La-Moll dedi. Bu, narahatlıq və məyusluğun qəribə qarıĢığıydı – bu qarıĢığa diqqətlə baxanda, Fransanın ən varlı, sir-sifətdən pis olmayan və otuz altı yaĢını haqlamayan adamına xas olan vaciblik, hakimlik və qətilik tutmalarını da görmək olurdu.
www.vivo-book.com
567 – Utancaq əclaf! – cənab Kruazenua özlüyündə onu belə adlandırdı. Qraf de Kelyus, Norber və iki-üç nəfər bığlı cavan oğlan onu məsxərəyə qoydu və təbii ki, o bunu baĢa düĢmədi – saat bir tamam olanda axır ki, onu da yola saldılar. – Doğrudanmı, sizin məĢhur ərəb atlarınız bu havada sizi qapı ağzında gözləyirlər? – Norber soruĢdu. – Yox, indi məni gözləyən atlar bir az ucuzvaridir, – cənab Taler dedi. – Atlardan birini, sol tərəfə qoĢulanı beĢ min franka almıĢam, sağ tərəfə qoĢulansa cəmi yüz luidora baĢa gəlib. Amma onu ancaq gecələr qoĢmaq olur, çünki yeriĢi elə sola qoĢulan atın yeriĢi kimidi. Norberin iradını eĢidən qraf düĢünmüĢdü ki, özü kimi ləyaqətli adam atlara qarĢı həssas olmalı və onları yağıĢın altında saxlamamalıdır. O, zaldan çıxdı, arxasınca baxan gənclərsə uğunmaqlarını saxlaya bilməyib, pilləkənə çıxdılar. – Budur, – Jülyen pilləkəndə gülüĢən gənclərin səsinə qulaq asaraq fikirləĢdi, – bu gün özümə oxĢayan varlı bir www.vivo-book.com
568 adam gördüm. Mən ilə iyirmi luidor da qazana bilmirəm, amma o saatda iyirmi luidor qazansa da hamı ona gülür. Belə Ģeylər adamı paxıllıqdan çəkindirir.
V HƏSSASLIQ VƏ TƏKƏBBÜRLÜ SAXTAKARLIQ
ki, təzə havası olan istənilən fikrə kobudluq kimi baxırlar. Söhbətdə təzə fikir işlədən adamın vay halına!
Ev iĢləri müdiri Jülyenə ilin üçüncü rüblüyünün maaĢını gətirəndə onun bu evdəki vəziyyəti beləydi. Cənab de La-Moll özünün Normandiyadakı və Bretandakı torpaqlarını idarə etməyi ona tapĢırmıĢdı. Jülyen tez-tez
Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|