www.vivo-book.com
630
– Hə, bəzi adamların gözündə belə olub, – Jülyen
Altamirayla söhbət edəndən bəri parlayan gözlərini qaldırıb
qıza baxdı, onun üzündə çox da gizlədə bilmədiyi nifrət
ifadəsi vardı. – Amma alimənsəb adamların bədbəxtliyindən
o, Merin Senada vəkil idi! BaĢqa cür desək, madmazel, – o
zəhərli-zəhərli əlavə elədi, – o özü burada gördüyüm bəzi
perlər kimi öz karyerasını baĢladıb. Amma Ģübhəsiz ki,
qadınların gözündə onun dəhĢətli bir çatıĢmazlığı olub –
Danton eybəcər idi!
Oğlan axırıncı sözlərini çox tez və qeyri-adi dərəcədə
qəribə və nəzakətsiz tərzdə dedi.
Jülyen ona hörmət və qürurla təzim edərək dayandı. Bu
duruĢuyla sanki“mənə ona görə maaĢ verirlər ki, sizə cavab
verim və mən həyatımı bu pulla təmin edirəm”, – demək
istəyirdi.
O, qızın üzünə baxmadı, Matildasa özünün gözəl
gözlərini iri açaraq, kəniz kimi Jülyenin qarĢısında
dayanmıĢdı. Bir müddət susaraq belə dayanandan sonra,
oğlan sahibindən əmr gözləyən qul kimi qıza baxdı. Və
www.vivo-book.com
631
gözləri Matildanın nəsə qəribə bir ifadəylə düz ona baxan
gözləriylə toqquĢsa da, tezcə qızdan aralandı.
– O necə də yaraĢıqlıdı! – Matilda axır ki, özünə
gələrək düĢündü. – Amma ədəbsiz Ģeylərə necə dözür! Heç
özünü düĢĢünmür. Yox, o Kelyus, ya da Kruazenuaya heç
oxĢamır. Bu Soreldə nəsə mənim ziyafətlərdə özünü
Napoleon kimi aparan atama oxĢar bir Ģey var.
Qız Danton məsələsini tamam unutmuĢdu.
“Yox, mən doğrudan da bu axĢam darıxıram”.
Matilda qardaĢının qolundan yapıĢaraq, onun
narazılığına baxmayaraq, ziyafət salonunu dolaĢdı. Qız ölüm
hökmünə layiq görülmüĢ qrafla Jülyenin nədən danıĢdığını
bilmək istəyirdi.
Ziyafət salonunda az qala izdiham vardı. Axır ki, qraf
Altamira əlində məcməyi olan xidmətçiyə yaxınlaĢıb
dondurma götürmək istədiyi anda, qız onlara çata bildi. Qraf
yanpörtü dayanıb, Jülyenlə söhbət eləməkdə davam edirdi.
Qəfildən qraf onun əliylə eyni anda məcməyiyə uzanan qolu
gördü. Qolçaqların qəribə tikiliĢi, deyəsən, diqqətini cəlb
elədi, qanrılıb bu qolun sahibini görmək istədi. Elə həmin
www.vivo-book.com
632
anda da baxıĢları nifrətini güclə gizlədə bilən sadəlövh və
alicanəb gözlərlə toqquĢdu.
– Bu adamı görürsünüz? – o, sakitcə Jülyenə dedi. – Bu
knyaz Araçellidir, o səfirdi ***. Bu səhər o mənim ölkəmə
təhvil verilməyimi tələb edib. Bunun üçün sizin xarici iĢlər
nazirinə, cənab de Nervala müraciət eləyib. Baxın, odur o,
vist oynayır. Cənab de Nerval məni ölkəmə təhvil verməyə
razıdır, çünki min səkkiz yüz on altıncı ildə biz sizə iki-üç
siyasi qaçaq təhvil vermiĢik. Əgər məni kralımıza təhvil
versələr, o iyirmi dörd saat ərzində məni asdıracaq. Məni
həbs edənlərsə yəqin ki, bu gözəl bığlı cənablardan biri
olacaq.
– Əclaflar! – Jülyen az qala hündürdən qıĢqırdı.
Matilda bu söhbətin bir sözünü də qaçırmadı. Onun
bütün darıxmaq hissi keçib getmiĢdi.
– Onlar elə də əclaf deyillər, – qraf Altamira etiraz
elədi. – Mən ona görə özümdən danıĢdım ki, sizin yaxĢı
təsəvvürünüz olsun. Hər beĢ dəqiqədən bir özünün Qızıl
Runa ordeninə tamaĢa edən knyaz Araçelliyə baxın. O bu
oyuncağı öz sinəsində görəndə sevindiyindən özünə gələ
www.vivo-book.com
633
bilmir. Bu məzlum subyekt anaxronizm kimi bir Ģeydir. Yüz
il əvvəl Qızıl Runa ordeni böyük Ģərəf idi, amma həmin
dövrlərdə o bu ordeni almağı ağlına da gətirə bilməzdi. Bu
günsə, belə adlı-sanlı adamların arasında bu ordenlə qürur
duymaq üçün Araçelli olmaq lazımdır. O bu ordenə görə
Ģəhərləri yerləyeksan eləməyə hazırdı.
– Bəlkə bu ordeni elə belə Ģeylərin bahasına əldə
eləyib? – Jülyen acı-acı soruĢdu.
– Yox, lap belə də deyil, – Altamira soyuq-soyuq dedi.
– Ola bilər ki, o öz vətənində liberal kim tanınan otuz nəfər
mülkədarı çaya atdırsın.
– Qaniçən! – Jülyen bir də az qala qıĢqırdı.
Madmazel de La-Moll onların yanında dayanıb, böyük
maraqla bu söhbətə qulaq asırdı, qızın gözəl saçları az qala
oğlanın çiyninə dəyirdi.
– Siz hələ çox gəncsiniz! – Altamira dedi. – Sizə
demiĢdim, Provansda mənim bir ərli bacım var. O elə indi
də pis deyil, mehribandı, xeyirxahdı, öz borcunu bilən
nümunəvi ailə anasıdı, özü də qətiyyən riyakar deyil.
www.vivo-book.com
634
“Bu nə demək istəyir?” – madmazel de La-Moll
düĢündü.
– O xoĢbəxt yaĢayır, – qraf Altamira sözünə davam
elədi, – min səkkiz yüz on beĢinci ildə də beləcə yaxĢı
yaĢayırdı. Həmin vaxt mən onun Antib yaxınlığındakı
mülkündə gizlənirdim. O, marĢal Neyin edam edildiyini
biləndə, sevindiyindən az qaldı rəqs eləsin.
– Siz nə danıĢırsınız? – heyrətlənmiĢ Jülyen az qala
qıĢqırdı.
– Öz partiyana ürəkdən bağlı olmaq bax, budur. On
doqquzuncu əsrdə bütün ehtiraslar saxtadır. Buna görə də
Fransada insanlar belə darıxır. Heç bir qəddarlıq hissi
duymadan qəddar hərəkətlər eləyirlər.
– Lap pis! – Jülyen dedi, – Əgər bir cinayət edirsənsə,
onu həvəslə eləməlisən: yoxsa həmin iĢin heç bir yaxĢı tərəfi
olmaz. Əgər onlara zərrə qədər haqq qazandırmaq
mümkündürsə, o da ancaq buna görə ola bilər.
Madmazel de La-Moll bu hərəkətin öz ləyaqətinə
yaraĢıb-yaraĢmadığını düĢünmədən irəli gəldi və az qala
Jülyenlə
Altamiranın arasında dayandı.
Dostları ilə paylaş: |