www.vivo-book.com
976
Jülyen xanım Renalın arxasında, onun üç addımlığında
dayandı. Oğlana elə gəldi ki, qadın həddən artıq
canfəĢanlıqla dua eləyir. Onu çılğınlıqla sevən bu qadını
görəndə Jülyenin əli titrədi və hiss elədi ki, niyyətindəki iĢi
baĢa çatdırmağa əli gəlməyəcək. O öz-özünə:
– Bacarmayacağam, bacarmayacağam! – deyirdi.
Ayin vaxtı xidmətdə duran kilsə xidmətçisi zəngi
vurdu. Xanım de Renal Ģalının qatları arasında tamam itən
baĢını aĢağı saldı. Jülyenin daha Ģübhəsi qalmamıĢdı – bu, o
idi. O atəĢ açdı, güllə yayındı, o bir də atəĢ açdı – xanım de
Renal yıxıldı.
XXXVI
XOġAGƏLMƏZ XIRDALIQLAR
www.vivo-book.com
977
Elə bilməyin ki, darqursaqlıq eləmiĢəm, mən öz
qisasımı aldım. Mən ölümə layiqəm və özüm öz ayağımla
gəlmiĢəm. Ruhumun xilas olması üçün mənə dua eləyin.
ġiller
Jülyen tərpənmədən dayanmıĢdı – o heç nə görmürdü.
O bir az özünə gələndə, adamların kilsədən qaçdıqlarını
gördü – rahib mehrabı buraxıb qaçırdı. Jülyen qıĢqıraraq
qaçan qadınların arxasınca aramla addımladı. Qadınlardan
biri onu bərk itələdi, Jülyen yıxıldı. Ġzdihamın yerə yıxdığı
masa onun ayağının üstünə düĢdü, ayağa qalxanda oğlan
boynundan kiminsə yapıĢdığını hiss elədi. Bu – əyni formalı
jandarm idi. Jülyen mexaniki olaraq, balaca tapançalarına əl
atsa da, digər jandarm oğlanın biləyindən yapıĢdı.
Onu həbsxanaya apardılar. Nəsə bir otağa salıb,
qollarına qandal vurdular və tək qoyub, getdilər. Qapı
çırpıldı, qıfıldakı açar iki dəfə buruldu. Hər Ģey o qədər tez
baĢ verdi ki, Jülyen demək olar, heç nə hiss eləmədi.
Özünə gələndə, Jülyen bərkdən dedi:
www.vivo-book.com
978
– Hə, bu da axırı. Deməli, ya iki həftədən sonra
boynumu gilyotinin üstünə qoyuram, ya da o vaxta qədər
özümü öldürürəm.
O bundan baĢqa heç nə düĢünə bilmirdi. Oğlana elə
gəlirdi ki, kimsə onun baĢını əllərinin arasına alıb, var
gücüylə sıxır. O qanrılıb baxdı ki, görsün, arxadan onu tutub
saxlayan varmı? Bir neçə dəqiqədən sonra Jülyen ölü kimi
yuxuya getdi.
Xanım de Renal ölümcül yaralanmıĢdı. Birinci güllə
onun Ģlyapasını yalayıb keçmiĢdi, o, baĢını çevirməyə güclə
macal tapmıĢdı ki, ikinci güllə açılmıĢdı. Güllə onun çiyninə
dəymiĢdi. Qəribədir ki, çiyin sümüyünü sındırıb keçən güllə
sonra da kilsənin qotik dirəyinə dəyərək, ondan iri bir parça
qoparmıĢdı.
Uzun çəkən əzablı sarğıdan sonra cərrah xanım de
Renala:
– Mən sizin həyatınıza öz həyatım kimi cavabdehəm! –
deyəndə, qadın bərk məyus olmuĢdu.
O artıq uzun müddət idi ki, ölməyi ürəkdən arzulayırdı.
Ġndiki mənəvi atanın diktəsilə cənab de La-Molla yazdığı
www.vivo-book.com
979
məktub, onsuz da ağır dərddən üzülmüĢ bu qəlbə vurulan
axırıncı zərbə olmuĢdu. Həmin dərd – Jülyendən ayrılmaq
və vicdan əzabından ibarət idi. Onun indiki mənəvi atası,
Dijondan təzəcə gəlmiĢ, ləyaqət mücəssəməsi olan cavan
rahib bu məsələdə yanılmırdı.
Xanım Renal öz-özünə deyirdi:
“Axı belə, baĢqasının əliylə ölmək günah deyil. Belə
ölümə sevinsəm, bəlkə də Tanrı məni bağıĢlayar”.
O öz-özünə:
“Hələ Jülyenin əliylə ölməyin necə böyük həzz
olduğunu demirəm!” – söyləməyə də cəsarət eləmirdi.
Cərrah və baĢına yığıĢan rəfiqələri gedər-getməz, xanım
Renal qulluqçusu Elizanı yanına çağırdı və dəhĢətli dərəcədə
qızara-qızara:
– O həbsxana nəzarətçisi çox qəddar adamdı. Mənə
yarınacağını düĢünərək, Jülyenlə çox pis davranacaq. Bu
fikir mənə əzab verir. Olar ki, siz həmin nəzarətçinin yanına
gedib, bu zərfi öz adınızdan ona verəsiniz? Burada bir neçə
luidor var. Deyin ki, dinimiz dustaqla qəddar davranmağı
www.vivo-book.com
980
qadağan edir. Ən əsası budu ki, nəzarətçi onunla yumĢaq
davranmağına görə pul aldığını Jülyenə deməsin.
Veryer həbsxanasının rəisinin Jülyenlə humanist
davranıĢının səbəbi bu idi. Bu adam – bir vaxtlar cənab
Aperin gəliĢindən bərk qorxuya düĢən həmin qanun
keĢikçisi cənab Nuaru idi.
Həbsxanaya müstəntiq gəldi.
– Mən məqsədyönlü Ģəkildə adam öldürmüĢəm, –
Jülyen dedi. – Silah dükanından tapança almıĢam, satıcıdan
tapançanı doldurmağı xahiĢ eləmiĢəm. Min üç yüz qırx
ikinci maddəyə görə mən ölüm cəzasına məhkum olmalıyam
və indi o cəzanın icrasını gözləyirəm.
Belə açıq etiraf parabeyin müstəntiqə çatmadı – o,
Jülyenə müxtəlif suallar yağdırmağa, onu çaĢdırmağa
çalıĢdı.
Jülyen gülümsədi:
– Məgər görmürsünüz ki, mən günahı elə aĢkar
boynuma alıram ki, bundan yaxĢısını arzulamaq mümkün
deyil. BoĢ verin, cənab, ovunuz əlinizdən çıxmayacaq. Siz
www.vivo-book.com
981
məni ittiham eləmək zövqünü yaĢayacaqsınız. Məni tək
buraxın.
Sonra Jülyen düĢündü:
“Mən bu darıxdırıcı öhdəliyi də yerinə yetirməliyəm.
Madmazel de La-Molla məktub yazmaq lazımdır”.
O, qıza bunları yazdı:
“Mən öz qisasımı aldım. Bədbəxtlikdən, adım qəzetlərə
düĢəcək və mən bu dünyadan ad-sansız köçüb gedə
bilməyəcəyəm. Buna görə məni bağıĢlayın. Ġki aydan sonra
mən öləcəyəm. Mənim qisasım da sizdən ayrı qalmağın
dərdi qədər dəhĢətliydi. Bu dəqiqədən etibarən mən sizin
adınızı yazmağı və dilimə gətirməyi özümə qadağan
eləyirəm. Mənim barəmdə heç vaxt heç kimə bircə kəlmə də
deməyin: hətta oğluma da. Sizin susmağınız mənim ruhuma
göstərə biləcəyiniz yeganə hörmət əlaməti ola bilər. Əksər
insanlar məni, sadəcə, qatil hesab edəcəklər. Bu son
dəqiqələrdə icazə verin həqiqəti deyim: siz də məni yaddan
çıxaracaqsınız. Heç vaxt heç kimin yanında açıb-
ağartmayacağınız bu dəhĢətli hadisə sizin təhlükələrə olan
qeyri-adi və ifrat sevginizi silib aparacaq. Siz orta əsrlərin
Dostları ilə paylaş: |