www.vivo-book.com
494
– Cənab, siz yəqin ki, Parisə gedən poçt arabasını
gözləyirsiniz, – oğlanın bir Ģey etmək üçün girdiyi
mehmanxana sahibi ondan soruĢdu.
– Bu gün alınmasa, – sabah gedərəm, mən tələsmirəm,
– Jülyen dedi.
O, mümkün qədər laqeyd görünmək istəyirdi; elə bu
vaxt poçt faytonu gəlib çıxdı. Fatyonda iki boĢ yer vardı.
– Ġlahi! Bu sənsən, dostum Falkoz?! – Jülyenin
arxasınca faytona minən yolçu dedi.
– Mən də elə bilirdim ki, sən Lion tərəflərdə məskən
salmısan? – Falkoz dedi, – Ronanın sahilindəki gözəl
vadilərdən birində...
– Məskən salmaq haaa! Ordan qaçıram.
– Nə danıĢırsan?! Sən – Sen-Jiro, qaçırsan? Belə
müqəddəs üzü olan adam da cinayətkar ola bilər?! – Falkoz
gülərək dedi.
– Sənə and içə bilərəm ki, mənim görkəmim hələ
bundan da yaxĢıydı. Mən əyalətdəki bu dəhĢətli həyatdan
qaçıram. Sən bilirsən, mən meĢələrin yaĢıl sərinliyini və
kənd həyatını sevirəm. Bu lənətə gəlmiĢ romantikaya görə
www.vivo-book.com
495
sən məni nə qədər danlamısan! Mən bu lənətə gəlmiĢ
siyasətlə heç vaxt maraqlanmamıĢam, amma məni
buralardan qaçaq salan da elə siyasətdi.
– Sən hansı partiyadansan?
– Belə baxanda heç birindən – məni məhv eləyən də elə
bu oldu. Mənim bütün siyasətim musiqini, rəsmləri
sevməyimdi. Mənim üçün yaxĢı kitab – əsl hadisədir.
Tezliklə qırx dörd yaĢım tamam olacaq. Nə qədər ömrüm
qalıb ki? On beĢ, iyirmi – ən yaxĢı halda otuz il. Bu qədər!
FikirləĢirəm ki, otuz ildən sonra nazirlər daha bacarıqlı
olacaq, əlbəttə, onlar da indikilər kimi namuslu, seçmə
adamlar olacaqlar. Ġngiltərə tarixi bizim gələcəyimizi mənə
güzgü kimi göstərdi. HəmiĢə öz səlahiyyətlərini
geniĢləndirmək istəyən bir kral tapılacaq, deputat kürsüsü,
Ģöhrət və Mirabonun altına yığdığı sərvət – yüzminlərlə
franklar əyalət varlılarını yaĢamağa qoymayacaq: bunların
hamısı liberal olub xalqı sevmək adlanır. Per, ya da
kameryunker olmaq yanğısı həmiĢə ultraroyalçıların əl-
qolunu bağlayacaq. Hamı hakimiyyət sükanının yanında yer
almağa çalıĢacaq – çünki buna görə adama yaxĢı pul
www.vivo-book.com
496
verirlər. Yəni doğrudanmı orada belə sadə səyyaha bir
balaca yer tapılmayacaq?
– Axı nə olub? DanıĢ görüm, sənə nə olub? Sənin
əhlikefliyini nəzərə alsaq, deməli, o nədisə çox ciddi Ģeydi:
nədi, bəlkə əyalətdəki axırıncı seçkilərdən sonra səni
qovublar?
– Mənim bədbəxtliklərim çoxdan baĢlayıb. Dörd il
əvvəl, hələ qırx yaĢım olanda, beĢ yüz min frankım vardı,
indi qırx dörd yaĢım var və deyəsən, sərvətim əlli min frank
azalacaq – Rona çayı üstündəki Monfleri qəsrimi satmaqla
mən bu qədər ziyana düĢəcəm... Ora gözəl yerdi... Parisdə
olanda on doqquzuncu əsrin sivilizasiyası deyilən Ģeyin hər
gün bizi oynamağa məcbur elədiyi oyunlar məni
bezdirmiĢdi. Mən könül rahatlığı və sadəlik istəyirdim –
odur ki, Rona çayı yaxınlığındakı dağlarda yerləĢən bir qəsr
aldım. Elə gözəl yerdi ki, təsvirə gəlməz – dünyada ikinci
belə gözəl yer tapa bilməzsən.
Kilsə rahibi və xırda əyalət əyanları – qonĢularım il
uzunu mənim böyür-baĢımda fırlanırlar, mən də onları
nahara qonaq edərək öz hekayətimi nağıl eləyirəm: Mən
www.vivo-book.com
497
Parisdən bura ona görə gəlmiĢəm ki, bir də ömrü boyu
siyasət barədə bircə kəlmə də eĢitməyim. Görürsünüz də,
Allahın bircə qəzetinə də abunə yazılmamıĢam. Poçt
xidmətçisi mənə nə qədər az məktub gətirirsə, o qədər çox
məmnun oluram.
Amma sən demə kilsə rahibinin baĢqa məqsədləri
varmıĢ: tezliklə mənim qarĢıma min dənə kobud tələb
qoymağa baĢladılar. Mən də kasıbların rifahı naminə ildə
iki-üç yüz frank ayırmağı düĢünürdüm Amma yox. Məndən
hansısa tanrı yolunun xeyri naminə, Müqəddəs Yusif
cəmiyyətlərinə və baĢqa belə Ģeylərə pul tələb edirlər. Mən
imtina eləyəndə min cürə narazılıqla qarĢılaĢıram. Mən də
axmaq kimi bunu ürəyimə salıram. Daha əvvəlkitək səhərlər
evdən çıxıb bizim dağların gözəlliyindən zövq ala bilmirəm
– mənim xəyalpərvər əhvalımı korlamaq üçün mütləq nəsə
bir murdar Ģey tapılar və insanların qəzəbini xatırladardı.
Məsələn, deyək ki, insanlar dua oxuya-oxuya xaç
gəzdirir – mən bu musiqidən ötrü ölürəm (axı bu yunan
musiqisidi) – amma xaç aparanlar mənim torpaqlarımın
www.vivo-book.com
498
yanından keçəndə xeyir-dua vermirlər, çünki bizim rahib
onlara bu yerlərdə natəmiz ruhun gəziĢdiyini deyib.
YaĢlı bir kənd arvadının inəyi ölür. O da deyir ki, inəyi
mənim
kimi
parisli
filosofun
– allahsız adamın
torpaqlarından axan çaydan su içdiyinə görə ölüb – aradan
bircə həftə keçmir ki, hovuzumdakı balıqların hamısı qarnı
yuxarı üzür – onları xam əhənglə zəhərləmiĢdilər. Beləliklə,
mənim ovqatımı zəhərləmək üçün min cür hoqqa tapılır.
Əyalət məhkəməsinin hakimi ədalətli adam idi – amma öz
yerini itirməkdən qorxduğu üçün məni həmiĢə haqsız
çıxarırdı – odur ki, kənd həyatı mənim üçün əsl cəhənnəmə
çevrildi.
Ġnsanlar kilsə rahibinin – yerli yezuit cəmiyyətinin
rəhbərinin məndən üz döndərdiyini biləndə buralardakı
liberalların baĢçısı – istefada olan kapitan da məni
dəstəkləməkdən boyun qaçırdı, il uzunu mənim çörəyimlə
dolanan daĢyonandan tutmuĢ axırda mənə kələk gəlməyə
çalıĢan faytonçuya qədər.
Sonda, heç olmasa xırda bir dəstək qazanmaq və
məhkəmə
çəkiĢmələrindən
bəzilərini
udmaq
üçün
Dostları ilə paylaş: |