Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İSLAM DİNİNİN VƏ ŞİƏ MƏZHƏBİNİN ƏSASLARI
- BİRİNCİ ƏSAS: ALLAH TƏKDİR
- Birinci dəlil
- İkinci dəlil
- ALLAH-TAALANIN SİFƏTLƏRİ
14 İSLAM DİNİNİN VƏ ŞİƏ MƏZHƏBİNİN ƏSASLARI
Müqəddəs İslam dininin üç əsas sütunu vardır: 1. Tövhid (Allah təkdir). 2. Nübüvvət (Peyğəmbərlik). 3. Məad (ölümdən sonra dirilmək). Bu üç əsli və əqidəni bütün müsəlmanlar qəbul edirlər. Bunlara üsulid-din deyilir. Amma İmamiyyə məzhəbinin bunlardan əlavə iki əsl əqidəsi də vardır. 1. Ədl (Allah ədalətlidir). 2. İmamət (on iki imamın imamlığı). Deməli, dinin və şiə məzhəbinin beş əsas prinsipi (üsulid-dini) var.
BİRİNCİ ƏSAS: ALLAH TƏKDİR Bu bəhsdə məqsəd, bütün varlıq aləminin xaliqinin Allah olması və Onun tək olub, şəriki olmamasıdır. Bu bütün İlahi dinlərin əsasıdır. Əgər bəzi dinlərdə bunun əksini görürüksə, o sonradan yalnış fikirli insanlar tərəfindən yaranmışdır. Bu əslin iki əsası vardır: 1. Bu dünyanın Allahı var, onu yaradıb və idarə edir. 2. Allah yeganədir, şəriki və oxşarı yoxdur.
Allahı və dünyanın yaradanının olmasını tanımaq üçün ən gözəl yol, varlığa və Allahın qüdrətinə baxmaq lazımdır. Onlara baxmaqla insan başa düşür bunların qüdrətli və hikmətli yaradanı vardır. Allah-taala Qurani-kərimdə belə buyurur:
İzahlı şəriət hökmləri 15
و ّض ْ ر َ ْ لْا
َ و ّتا
َ وا َ م َّ سلا ّق ْ ل َ خ ّىف َّ ن ّإ ّف َ لا ّت ْ خا
ا ّل
ْي َّ ل َّ هنلا َ و ٍتا َ ي َ لا ّرا ّ ه لْ با َب
ْ ل َ ْ لْا ّىل ْ و Həqiqətən, göylərin və yerin yaradılmasında, gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsində (bir-birinin ardınca gəlib-getməsində) ağıl sahibləri üçün (Allahın varlığını, qüdrətini, kamalını və əzəmətini sübut edən açıq) dəlillər vardır. 1
Hər bir düşüncəli insan gözəl başa düşür ki, bu geniş dünya, dənizlər, okeyanlar ulduzlar, ay, günəş, planetlər, təəccüb doğuran heyvanlar, ağaclar, növbə-növ bitkilər öz-özünə yaranmayıb və bunları yaradan vardır. Bunları yaradana Allah deyirik.
Allah təkdir və şəriki yoxdur. Burada iki dəlil qeyd edirik: 1- Aləmdəki nizam-intizam; əgər varlığın yaradılışında bir neçə tanrı fərz olunub hər birisi digərindən ehtiyacsız təsəvvür olunsaydı sözsüz ki, onların məqsədləri və iradələri bəzi yerlərdə bir-birinin ziddinə olardı. Bununlada kainatın nizam-intizamı pozular, yer və göylərdə fitnə-fəsad olardı. Bu barədə Allah-taala Qurani-kərimdə buyurur:
ْ
َ ل
َ ن َ اك
ّهلا َءا َ م ّهي ّف
ة
ُ َّ للها َّ لا ّإ ا َ ت َ د َ س َ ف َ ل ْب
ُ س َ ف
َ نا َ ح ّ َّ للها
هب َ ر
ّش ْ ر َ ع ْ لا
ا َّ م َ ع
َ نو ُ ف ّص َ ي “ Əgər (yerdə və göydə) Allahdan başqa tanrılar olsa idi, onların ikisi də (müvazinətdən çıxıb) fəsada uğrayardı. Ərşin sahibi olan Allah (müşriklərin Ona) aid etdikləri sifətlərdən tamamilə uzaqdır! ”. 2
Bu dəlilin geniş şəkildə izahı vardır və etiqadi kitablarda qeyd olunmuşdur.
1 Ali İmran surəsi, ayə 190. 2 Ənbiya surəsi, ayə 22. 16 İSLAM DİNİNİN VƏ ŞİƏ MƏZHƏBİNİN ƏSASLARI
2- Ən gözəl və sadə dəlil həzrət Əlinin (ələyhis-səlam) imam Həsənə
(ələyhis-səlam) vəsiyyətidir. O həzrət belə buyurur: راثآ تیأرلو هلسر کتتلْ کیرش کبرل ناک ول هنا ینب ای ملعاو امک دحاو هلا هنکلو هتافصو هلاعفا تفرعلو هناطلسو هکلم هسفن فصو
gələrdi onun mülk və qüdrətinin əlamətlərini görərdin, feillərini və sifətlərini tanıyardın. Amma O özünü vəsf etdiyi kimi tək və şəriksiz olan Allahdır. 1
ALLAH-TAALANIN SİFƏTLƏRİ Allah-taalanın sifətləri iki hissədən ibarətdir: 1-Subutiyyə sifətləri (Sifati subutiyyə); 2-Səlbiyyə sifətləri (Sifati səlbiyyə); SUBUTİYYƏ SİFƏTLƏRİ Subutiyyə sifətləri (Sifati subutiyyə) də öz növbəsində iki hissəyə bölünür:
Zati sifətlər; Allah-taala bu sifətlərlə vəsf olunur və bu sifətlər Allah-taalanın zatının özüdür və onun vücudundan ayrılmırlar. Onların hamısının mənşəyi beş sifətdir: Qüdrət; Elm;
Həyat; Əzəli olması; Əbədi olması;
1 Nəhcul-bəlağə, 31-ci məktub. Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|