Uluslararasi

Uluslararası Geçmişten Günümüze Sinop’ta Türk-İslam Kültürü Sempozyumu / 5-7 Ekim 2018 
 
 
 
181 
 
 
 
ANADOLU MOTİFLERİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME:  
HELESA VE ÇEMÇEGELİN 
 
Gültekin ERDAL 
* 
Kelime ERDAL 
**
 
 
Öz 
Türk kültürü zengin motiflerle doludur. Bu zenginliğin oluşturduğu ritüellerin temelinde, genel-
likle bereket ve yardımlaşma güdüleri vardır. Türk kültüründen çıkmış bir ritüelde eğlence anla-
yışı, alışık olmadığımız ve pek görülmeyen bir durumdur. Türk ritüellerine bakıldığında hemen 
hiçbirinde rahat yaşam, zengin olma, çalışmadan kazanma gibi bireysel arzulara rastlanmaz. Yar-
dımlaşma, paylaşma, mutlu olma, birlikte yaşama, üretme, emeğinin karşılığını bekleme gibi sos-
yal beklentiler, Türk ritüellerinin ana temalarıdır. Bu araştırmada, Sinop’ta, Ramazan ayının 15. 
Günü kutlanan Helesa geleneği ile Anadolu’da yaygın olan Çemçegelin ritüelleri kıyaslanmıştır. 
Bu iki kültür değerinin çıkış noktaları, amaçları, inanışları, birliktelik duyguları gibi halk kültü-
rüne yansıyan değerleri tespit edilmiştir. Her ikisinde de söylenen tekerlemeler, maniler veya ben-
zeri birliktelik söylencelerinin  kültürümüzdeki yeri  ve önemi araştırılmıştır. Helesa ve Çemçe-
gelin inanış ve değerlerinin Anadolu motiflerini nasıl yakalayabildiği, nasıl birliktelik yaratabil-
diği ve nesilden nesile neden var olabildiği araştırılmıştır.  
Anahtar Kelimeler: Helesa, Çemçegelin, Kültür, Anadolu, Bereket. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                             
*
   Öğr. Gör., Bursa Uludağ Üniversitesi, gultekinrdal@uludağ.edu.tr 
**
  Doç. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, [e-mail] 

---

International Symposium on Turkish-Islamic Culture in Sinop From Past to Present / 5-7 October 2018 
 
 
182 
 
 
 
A Comparatıve Analysis on Anatolian Motifs: Helesa And Çemçegelin 
 
Absract 
Turkish culture is filled with rich motifs. On the basis of the rituals of this richness, there is usually 
the  motive of fertility and help. An understanding of  entertainment in a ritual that has emerged 
from Turkish culture is a situation that we are not accustomed to and are not often seen. When we 
look at Turkish rituals, we can not find individual and egoistic desires such as comfortable life, 
richness, earning without working. Social expectations, such as helping, being happy, living to-
gether, producing, waiting for the opposite, are the main themes of Turkish rituals.With this article 
Helesa, who was celebrated in Sinop on the 15th day of Ramadan, was compared with the most 
known  Çemçegelin  rituals  in  Anatolia.  Values  reflected  in  popular  culture  such  as  exit  points, 
goals, beliefs, feelings of unity have been determined. In both of them, the place and prospect of 
the cultures, manners or similar synagogues which are said in the culture are investigated. Altho-
ugh the Helesa ritual is known only in Sinop, it has been researched how Anatolian motifs can be 
caught, how they can coexist and why there are generations. 
Keywords: Helesa, Çemçegelin, Culture, Anatolia, Blessing. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

Uluslararası Geçmişten Günümüze Sinop’ta Türk-İslam Kültürü Sempozyumu / 5-7 Ekim 2018 
 
 
 
183 
 
 
 
SİNOP YEREL BASININDA RAMAZAN AYININ İNCELENMESİ 
 
Özgür KIRAN 
* 
 
Öz 
İletişim teknolojilerindeki hızlı değişime bağlı olarak bilginin serbest dolaşımı da kolaylaşmıştır. 
Geçmişte olduğu gibi günümüzde de medyanın en önemli sorumluluklarından birisi topluma sağ-
lıklı bir enformasyon akışını sağlamasıdır. Yerel basının işlediği konular büyük oranda bulunduğu 
yerel çevreyle ilgilidir. Yerel gazetelerde genel olarak bölge haberleri ve toplumsal yaşamı ilgi-
lendiren konular detaylı şekilde işlenmektedir. Yerel basının temel işlevi, tüm medyanın olduğu 
gibi,  haberleri kamuoyuna iletmektir. Yerel basın  yaygın basına  malzeme sağlar, uyarıcı  görev 
yapar. Halkla iç içe yaşadığı için bölgede gelişen olaylara çok daha yakındır, bölgeyi ve halkı iyi 
tanır. Bu çalışmada Sinop il merkezinde basılı olarak yayın yapan yerel gazetelerin 2018 yılı Ra-
mazan ayı içerisinde (16 Mayıs-15 Haziran 2018 tarihleri arasında) haber içerikleri incelenerek 
geleneksel/kültürel ve milli/manevi konulara ait yer verdikleri haberlerin betimsel bir değerlen-
dirmesi yapılmıştır. Sinop il merkezinde basılı yayın yapan beş adet gazete vardır. Bunlar; Haber 
57, Sinop Pusulası, Bizimkaradeniz, Vitrin Haber ve Sinop Flash Haber gazeteleridir. Sinop yerel 
basınında 2018 yılı Ramazan ayı içerisinde geleneksel/kültürel ve milli/manevi konulara dair ol-
dukça geniş sayılabilecek oranda habere rastlanmıştır. Bu haberler içerisinde en fazla yer verilen 
haber konusu, yardımseverlik, birlik ve beraberlik duygularının üst düzeyde yaşandığı ve hisse-
dildiği durumlardan birisi olan iftar yemekleri organizasyonlarıdır. Devamında dini bilgilerden 
oluşan haber sayfaları gelirken bunları, milli bayramlarımızdan birisi  olan 19 Mayıs Atatürk’ü 
Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ile ilgili haberler takip etmektedir. Bu anlamda Sinop yerel ba-
sınının gerek Sinop yöre halkının gerekse ülke halkının milli, manevi, geleneksel ve kültürel de-
ğerlerini kapsayan haberleri Ramazan ayında oldukça yüksek oranda işlediği belirtilebilir. 
Anahtar Kelimeler: Sinop, Yerel Basın, Gazete, Ramazan. 
 
 
 
 
                                                             
*
   Dr. Öğr. Üyesi, Sinop Üniversitesi, [e-mail] 
 

---