V. Q. QƏDĠrov
Yüklə 218,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
94 olunaraq sahə üzrə izlənilmiĢ, plana köçürülmüĢ və tədqiqat sahə- sinin qravimetrik məlumatlar əsasında qırılma və pazlaĢmalarını əks etdirən tektonik sxemi tərtib edilmiĢdir (Ģəkil 4.17). ġəkil 4.16. Ağırlıq qüvvəsi sahəsinin kəskin dəyiĢmələrinin seysmik məlumatlarla müəyyənləĢdirilmiĢ qırılma və pazlaĢma zonaları ilə müqayısəsi (Bəndovan sahəsi) 1- müĢahidə olunmuĢ Δg; 2 - seysmik ÜDN profillərində müəyyənləĢdirilmiĢ pazlaĢma (P) və qırılmalar (Q); 95 Göstərilən 10 seysmik profil üzrə 35 nöqtədə müəyyənləĢdi- rilmiĢ qırılma və pazlaĢmadan 28-i ağırlıq qüvvəsi sahəsinin hori- zontal qradiyentlərinin kəskin dəyiĢdiyi zonalarla tamamilə üst-üstə ġəkil 4.17. Qravimetrik məlumatlar əsasında Bəndovan sahəsində qırılma və pazlaĢma zonalarını əks etdirən tektonik sxem 1- qravimetrik məlumatlara görə qırılma və pazlaĢma xətləri; 2 - ağırlıq qüvvəsinin ən intensiv minimumlar zonası; 3 - mürəkkəb seysmik məlumatlar zonası; 4 - qravimetrik profillər; 5 - seysmik profillər və onların üzərində müəyyənləĢdirilmiĢ qırılma və pazlaĢma yerləri; 6 - axtarıĢ-kəĢfiyyat quyuları. 96 düĢür. Seysmik və qravimetrik məlumatlarla müəyyənləĢdirilmiĢ qırılma və pazlaĢma 2 nöqtədə 150 m, 2 nöqtədə 250 m, 2 nöq- tədə 300-400 m, 1 nöqtədə isə 600 m sürüĢmə ilə müĢahidə olunur (Ģəkil 4.17). Qeyd etmək lazımdır ki, sonuncu nöqtə 040206 saylı ÜDN profilinin 42-ci piketinə uyğun gəlir. Həmin nöqtədə 4 saylı qravimetrik profilin 38-39-cu piketlərində qradiyentin dəyiĢməsi görünür. Lakin, 33-35-ci piketlərdə qradiyentin dəyiĢməsi daha bö- yük olduğundan qravimetrik məlumatlarla qırılma (və ya pazlaĢma) kimi göstərilən 2-2 xətti buradan keçirilmiĢdir (Ģəkil 4.17). 4-4 və 5-5 qırılma xətləri arasındakı qravitasiya minimumları zonasından cənub-qərbdə, strukturun cənub-qərb qanadında təx- minən Ģmq-cĢ istiqamətində, mürəkkəb formalı üç pazlaĢma xətti (1-1, 2-2, 3-3) qeyd edilmiĢdir. Ağırlıq qüvvəsi sahəsində pilləvari (kəskin) dəyiĢmələrlə müĢayiət olunan bu zonaların məhz paz- laĢmalarla əlaqədar olması fikri seysmik profillərə istinad edilərək əldə edilmiĢdir. Bu pazlaĢmalar Ağcagil çöküntülərinin alt hori- zontlarının Məhsuldar Qatın səthinə doğru qalınlıqlarının azalaraq yoxa çıxması ilə əlaqədardır və müxtəlif dərinlikləri əhatə edir. Belə ki, 3–3 pazlaĢma xətti 2300-2500 m, 2-2 xətti 2600-3000 m dərinliyi əhatə edir. 1-1 xətti isə daha böyük dərinlikdə yerləĢən pazlaĢmanı əks etdirir (bax: Ģəkil 4.17; 4.18). 4.18-ci Ģəkildə Bəndovan strukturunun cənub-qərb qanadından və təxminən 34 saylı quyunun üzərindən keçən 7-06 saylı qravi- metrik və 040306 saylı seysmik ÜDN profillərinin müqayisəsi ve- rilmiĢdir. 34 saylı quyu rayonunda seysmik kəsiliĢdə Ağcagil və Məhsuldar Qat çöküntülərində qeyd olunan qırılma qravitasiya sahəsində kəskin qradiyent dəyiĢməsi ilə qravimetrik profilin 60- 63-cü piketləri arasında müĢahidə olunur. Belə ki, 60-63-cü piketlər arasında ağırlıq qüvvəsinin horizontal qradiyenti -0.56 mQal/km olduğu halda, 63-cü piketdən sonra 1 mQal/km -dən çox dəyiĢərək 63-75-ci piketlərdə 0,6 mQal/km-ə çatmıĢdır. 97 ġəkil 4.18. Seysmo-qravimetrik profil (Bəndovan sahəsi, qravimetrik pr.7-06 və seysmik ÜDN pr.040306) 1 - müĢahidə olunmuĢ Δg; 2 - regional fon; 3- Məhsuldar Qat və Ağcagil çöküntülərinin səthi; 4 - Ağcagil çöküntülərinin aĢağılarındakı pazlaĢmalar; 5- qırılmalar; 6 - axtarıĢ-kəĢfiyyat quyusu; 7 – seysmik dinamik dərinlik kəsiliĢi. 98 Seysmik profilin 62-63-cü piketlərində qeyd olunan pazlaĢ- ma üzərində ağırlıq qüvvəsi sahəsində horizontal qradiyentin dəyiĢ- məsi 2 mQal/km təĢkil edir. Qravimetrik profilin 50-52-ci piket- ləri arasında qradiyent -1,5 mQal/km olduğu halda, 52-60-cı pike- tlər arasında 0,5 mQal/km olmuĢdur. Seysmik profilin 47-48-ci piketlərində qeyd olunan pazlaĢma üzərində isə horizontal qradi- yentin dəyiĢməsi 1,15 mQal/km-ə çatır. Belə ki, qravimetrik profilin 30-37-ci piketləri arasında qradiyent -0,9 mQal/km, 34- 37-ci piketləri arasında 0,5 mQal/km olmuĢdur. Qeyd etmək lazımdır ki, əvvəlki illərdə Kür-Qabırrı çaylara- rası sahədə, Yevlax-Ağcabədi çökəkliyində, Sabirabad-Kürdəmir qravitasiya maksimumu zonasının Ģərq hissəsində aparılmıĢ qra- vimetrik tədqiqatlarla aĢkar edilmiĢ ağırlıq qüvvəsinin kəskin dəyiĢən qradiyentli hissələri qırılmalar kimi göstərilmiĢdir 1 . Ağırlıq qüvvəsi sahəsində belə kəskin dəyiĢmələrin karbohidro- genlərlə dolmuĢ pazlaĢmalarla əlaqədar olması fikri isə daha sonralar söylənilmiĢdir 13 . Beləliklə, faktiki materiallar pazlaĢ- maların da qırılmalar kimi qravitasiya sahəsində kəskin, pilləvari dəyiĢmələr yaratdığını göstərir. Yüklə 218,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|