Virtual-mədəni turizm

www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
Aydın Xan Əbilov     Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
194 
194 
aradan  qalxacaq.  Doğrudan  da  informasiya-
kommunikasiya 
texnologiyalarının, 
kompyuter, 
İnternet 
və 
sosial 
şəbəkələrin 
 
çağdaş  
ədəbiyyatımızın  inkişafında  rolu  чох  böyükdür. 
Baxmayaraq    ki,  bunların  özlərinin  arasında  kifayət 
qədər  fərqlər  var.  Ədəbiyyat  dünənin  və  sabahın 
sənəti olmaqla yanaşı, həm də İnternet dövrünün - bu 
günün  estetik  sahəsidir.  Günümüzdə  texniki  inqilab 
varsa,  İKT  həyatın  bütün  sahələrini  əhatələmişdirsə 
bu  açıqdan-açığa  tərəqqiyə,  inkişafa  səbəbdirsə, 
ədəbiyyat  necə  və  niyə  ondan  kənarda  qalmalıdır?! 
Bir halda ki, Azərbaycan Respublikası, cəmi 24 illik 
müstəqillik  tarixi  olmasına  baxmayaraq,  artıq  İKT 
sahəsində  nüfuz  sahibi  olan  ölkələr  sırasında  seçilir 
və milli peykə malik azsaylı dövlətlərdən biridir, niyə 
də 
söz 
sənətinin 
inkişafında 
ən 
yeni 
texnologiyalardan 
yararlanmayаq?! 
Yeni 
texnologiyaların,  kompyuter,  İnternet  və  sosial 
şəbəkələrin  nəinki  ədəbiyyatın    inkişafında  rolu 
əhəmiyyətlidir, həm də həyatımızın bütün sahələrinin 

---

www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
 Aydın Xan Əbilov        Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
195 
195 
195 
zənginləşməsində,  proseslərin  sürətlənməsində  rolu 
əvəzedilməzdir. Кimlərsə bunlardan səmərəli istifadə 
edə  bilmir,  əksinə,  bolluca  vaxt  itkisinə  yol  verirsə, 
bu  başqa  problemdir  və  qoy  elələri  özlərindən 
küssünlər, İKT-dən yox... 
-  Dünya  və  çağdaş  milli  söz  sənətimiz  forma 
dəyişikliyinə,  fərqli  estetik  texnologiyaya,  texniki 
yeniliklərə hazırdırmı? 
- 
Dünyanın  texnoloji  mədəniyyətə  müxtəlif 
səviyyələrdə  sahibliyini  görürük.  İKT-nin  ayrı-ayrı 
ölkələrdə  fərqli  durumdaдыр.  Xaricdə  söz  sənətinin 
yeni  texnologiyalara  hazırlıq  səviyyəsinin  də  xüsusi 
təsirləriни  görürürk.  Çox  az  ölkədə  müasir 
texnologiya pik nöqtədədir və ədəbi-mədəni əlaqələri 
fantastik  səviyyədə  asanlaşdırıb.  Bunun  bizə  birbaşa 
aidiyyəti  yoxdur,  amma  dolayısı  ilə  təsiri  var.  Bizə 
lazımdır  ki,  ictimai-mədəni  düşüncəmiz,  milli  söz 
sənətimiz  forma  dəyişikliklərinə,  fərqli  estetik 
texnologiyalara,  kreativ-texniki  yeniliklərə  hazır 
olsun, durmadan öz səviyyəsini artırsın. Hələliksə biz 

---

www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
Aydın Xan Əbilov     Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
196 
196 
bunu  müşahidə  eləmirik:  milli  söz  sənətimiz  bu 
sahədə yüksək vərdişlərə yiyələnməyib. Nəticədə isə 
nə  görürük?  Milli  ədəbi-mədəni  düşüncəmiz  sürətlə 
üzərinə  gələn  texnoloji  inqilabın  qarşısında  sanki 
sarsılır, hətta bacardıqlarını belə şaşırır, yaxud da zəif 
bildiyi  texnika  ilə  işləyərək,    əvvəlki  süрətini, 
işgüzarlığını itirir. Ədəbiyyatımız texniki yeniliklərə, 
fərqli  estetik  vərdişlərə    uyğunlaşmalıdır.  Buna 
münbit  zəmin  də  var.  İnternet  istifadəçisinin  say 
göstəricisinə  görə  Azərbaycan  MDB  və  Orta  Asiya 
ölkələri içərisində lider yerlərdən birini tutur.  Dünya 
İqtisadi 
Formununun 
hesabatında 
ölkəmiz 
―şəbəkələşmə  hazırlığı  indeksi‖nə  görə    dünyanın 
144  ölkəsi  arasında  56-cı  yerdədir.  Bu  gün  kosmik 
dövlətlər 
sırasındayıq, 
ölkəmizdə 
İnternet 
istifadəçilərinin  sayı  yetmiş  faizdən  çoxdur  və  onlar 
sürətlə artır. 
-  İnternet    ədəbiyyatı  dedikdə,  nəyi  nəzərdə 
tutursуz:  virtual,  elektron,  yaxud  şəbəkə  söz 
sənətini? 

---

www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
 Aydın Xan Əbilov        Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
197 
197 
197 
-  Sualınıza  birbaşa  cavab  vermək  bir  qədər  çətindir: 
bu  anlayışlar  humanitar  elmlərə  yaxın  zamanlarda 
daxil  olduğuna  görə  onların  dəqiq  izahını  vermək  
məsuliyyət  tələb  edir.  Virtual,  elektron  fəaliyyət  və 
əlaqələr  barədə  чох  danışmaq  olar.  Şəbəkə 
ədəbiyyatına isə ciddi ədəbiyyat kimi baxa bilmяrəm. 
Şəbəkə  ədəbiyyatını  ―mini  ədəbiyyat‖  adlandırmaq  
olar.  Fikir  vermisizsə,  sosial  şəbəkədə  bir  bənddən 
artıq  şeir  yerləşdirən  müəllif  санки  adam  ―itələyir‖. 
Çünki 
orada 
ciddi 
ədəbiyyat 
―alınmır‖. 
Ədəbiyyatımızın 
―sosiallaşmasında 
– 
şəbəkələşməsində‖ hələlik  müəyyən problemlər var. 
Baxmayaraq  ki,  Azərbaycan  MDB  məkanında 
―elektron hökumət‖ layihəsi üzərində işlərin səmərəli 
aparıldığı  dördüncü  ölkə  sayılır.  Bu  gün  dünyada 
çoxəsrlik  zəngin  tarixi  ənənəyə,  uğurlu  siyasi  və 
iqtisadi  inkişafa,  müxtəlif  xalqların  ümumi 
yaşayışınа  tolerant  mühitə  sahib  olan  Azərbaycan 
üçün  müasir  texnologiyalardan  yetərincə  istifadə 
qaçılmazdır.  2013-cü  ildə  ilk  telekommunikasiya 

---