Xo’jalik yurtuvchi subyektlarning baho siyosati

Demak, bahoning asosi sifatida maydonga chiqadigan ijtimoiy zaruriy xarajatlar va qiymat murakkab jarayon natijasida vujudga keladi, o'zlariga turli-tuman sharoitlar va ta’sirlarning ta’sirini sinab ko'radi. Shunga mos ravishda bahoning modeli ham oddiy yoki bir xil bo'lishi mumkin emas. Tovariar har doim qiymat va iste’mol qiymatining o'zaro yaxlitligidan iborat. Tovarning iste’mol qiymatini tovam ing qandaydir bir ehtiyojni qondirish qobiliyati sifatida xarakterlash qabul qilingan. Bozor sharoitida ishlab chiqarish sotib oluvchilarning talablarini qondirish maqsadida iste’mol va buning natijasida tovar ishlab chiqaruvchi tomonidan foydani olinishi uchun amalga oshiriladi. Demak, past iste’mol qiymatiga ega bo'lgan tovariar past qiymatga ega bo'ladi va aksincha, yuqori darajadagi iste’mol qiymati qiymatning ham yuqori darajada bo'lishini ta’minlaydi.

• Demak, bahoning asosi sifatida maydonga chiqadigan ijtimoiy zaruriy xarajatlar va qiymat murakkab jarayon natijasida vujudga keladi, o'zlariga turli-tuman sharoitlar va ta’sirlarning ta’sirini sinab ko'radi. Shunga mos ravishda bahoning modeli ham oddiy yoki bir xil bo'lishi mumkin emas. Tovariar har doim qiymat va iste’mol qiymatining o'zaro yaxlitligidan iborat. Tovarning iste’mol qiymatini tovam ing qandaydir bir ehtiyojni qondirish qobiliyati sifatida xarakterlash qabul qilingan. Bozor sharoitida ishlab chiqarish sotib oluvchilarning talablarini qondirish maqsadida iste’mol va buning natijasida tovar ishlab chiqaruvchi tomonidan foydani olinishi uchun amalga oshiriladi. Demak, past iste’mol qiymatiga ega bo'lgan tovariar past qiymatga ega bo'ladi va aksincha, yuqori darajadagi iste’mol qiymati qiymatning ham yuqori darajada bo'lishini ta’minlaydi.

Shuning uchun ham bahoni aniqlashda faqat tegishli ne’matni ishlab chiqarish xarajatlarini inobatga olib qolmasdan, balki tovarning sifati orqali nam oyon bo'ladigan iste’m ol qiym atini, uning foydaliligini ham hisobga olm oq lozim . Bundan baho bozor mexanizmining pulda ifodalangan muhim elementidir, degan xulosa kelib chiqadi. Baho yordamida mol yetkazib beruvchi va iste’molchi foydalanayotgan resurslaming hajmi ifodalanadi, ular bir resurs bilan ta’minlanadi, bir vaqtning o'zida ikkinchi resursni oladi, buning natijasida resurslaming foydaliligi oshadi. Shunday qilib, baho kerakli mahsulot yoki xizmatga ega bo'lish uchun kishi berishi lozim bo'lgan resurslaming miqdoridir. Bahoning ijtimoiy zaruriy mehnat xarajatlariga yaqinlashishini ta’minlovchi modeli ana shundan iborat. Yuqorida bayon qilingan holatlarga asoslanib vujudga keltirilgan baho o'ziga tegishli bo'lgan funksiyalami bozor iqtisodiyotida yaxshi bajaradi.

• Shuning uchun ham bahoni aniqlashda faqat tegishli ne’matni ishlab chiqarish xarajatlarini inobatga olib qolmasdan, balki tovarning sifati orqali nam oyon bo'ladigan iste’m ol qiym atini, uning foydaliligini ham hisobga olm oq lozim . Bundan baho bozor mexanizmining pulda ifodalangan muhim elementidir, degan xulosa kelib chiqadi. Baho yordamida mol yetkazib beruvchi va iste’molchi foydalanayotgan resurslaming hajmi ifodalanadi, ular bir resurs bilan ta’minlanadi, bir vaqtning o'zida ikkinchi resursni oladi, buning natijasida resurslaming foydaliligi oshadi. Shunday qilib, baho kerakli mahsulot yoki xizmatga ega bo'lish uchun kishi berishi lozim bo'lgan resurslaming miqdoridir. Bahoning ijtimoiy zaruriy mehnat xarajatlariga yaqinlashishini ta’minlovchi modeli ana shundan iborat. Yuqorida bayon qilingan holatlarga asoslanib vujudga keltirilgan baho o'ziga tegishli bo'lgan funksiyalami bozor iqtisodiyotida yaxshi bajaradi.