Gistologiya, stitologiya va

Gistologiyada qo‘llaniladigan asosiy tadqiqot usullari
Gistologiyada qo‘llanadigan tadqikot usullari bir necha xil. 
U lar maxsus qo‘llanmalarda batafsil keltirilgan. Zamonaviy 
tadqiqot usullari tirik va fiksatsiya qilingan tuzilmalarni o rganish
16

---

imkonini 
beradi. 
Gistologik 
preparatlar juda 
yupqa 
(5 
mikrometrdan 50 mikrometrgacha), tiniq va yorug‘Iik nurini 
yaxshi o ‘tkazishi kerak. Gistologik preparat sifatida a'zolarning 
yupqa kesmalari yoki total (butun) preparat (miyaning yumshoq 
pardasi), surtma (qon yoki suyak ko'migi surtmasi) qo‘Ilanilishi 
mumkin. Gistologik preparatlami o'rganishning asosiy usuli uni 
mikroskop ostida ko‘rishdir. Zamonaviy mikroskoplar hujayra va 
to ‘qimalarning nozik tuzilishlarini o ‘rganish imkonini beradi. 
Preparatlar ko‘pincha yorug‘lik mikroskopi ostida ko‘riladi (1.3- 
rasm). Elektron mikroskop keng qoMIanilayotgan hozirgi davrda 
ham yorug‘lik mikroskopiyasi o ‘z ahamiyatini hecham yo‘qotgani 
yo‘q.
Optik sistemalarning eng mayda zarrachalarini ko‘rsatish (hal 
qilish) qobiliyatini oshirish va preparatlami aniq qo‘rish uchun 
oddiv mikroskoplar takomillashtirildi va yangi mikroskoplar ixtiro 
qilindi.
1.3-rasm. Yorug'lik mikroskopi Mikmed-5.
Hozirgi davrda oddiy yorug‘Iik mikroskopidan tashqari quyida- 
gi mikroskoplar va ularda ko‘rish usullari mavjud.
Qorong'i maydonli mikroskopda ko'rish.
Bu mikroskop oddiy 
mikroskop bo‘lib, ko‘rish maydoni markaziga nur tushirmaydigan 
maxsus qorong‘i kondensor bilan ta ’minlangan. O b’ekt qiya

---

tushayotgan nur bilan yoritiladi. Bu mikroskop m ik hujayra 
tuzilmalarmi, bo^alm ag an 
tirik hujayralarni, bakteriyalami 
kuzatishga imkon beradi.