Globalizastiya?
Yüklə 24,26 Kb.
|
| Prezidenti I. Karimov murakkab siyosiy va ilmiy ijod va bunyodkorlik faoliyatining tadrijiy juni xisoblangan «O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» asarida shunday deb yozadi: a . «Men mamlakatimiz XXI asrda jaxon iqtisodi, madaniyati va siyosatida munosib o’rin egallash tarixiy imkoniyagaga ega ekanligiga shponchim komil. Biz o’zimiz, eng muximi-farzandlarimiz vanabiralarimizga jaxondaxamkorlik qilshpimkoniyatlarini yaratmoqdamiz. O’zbekistonni, uning salohiyatini chuqurroq tushunib etishni isgagan barcha biz bipan xamkorlik qilish istiqbollaridan beg’araz manfaat ko’rishini istaymiz. b . «Men mamlakatimiz XXI asrda jaxon iqtisodi, madaniyati va siyosatida munosib o’rin egallash tarixiy imkoniyagaga ega ekanligiga shponchim komil. c. Biz o’zimiz, eng muximi-farzandlarimiz vanabiralarimizga jaxondaxamkorlik qilshpimkoniyatlarini yaratmoqdamiz. d . O’zbekistonni, uning salohiyatini chuqurroq tushunib etishni isgagan barcha biz bipan xamkorlik qilish istiqbollaridan beg’araz manfaat ko’rishini istaymiz. Globalizastiya? bu jamiyat taraqqiyotining agrar (birinchi to’lqin) va sanoat (ikkinchi to’lqin) bosqichlari o’rnini egallagan uchinchi to’lqin stivilizastiyasidir (D. Bell, E. Toffler, S. Xantington). Insoniyatning XXI asrga va o’z tarixiy taraqqiyotining yangi ming yilligiga qadam qo’yishi ijtimoiy bilshstda qisqa va qamrovli qipib «globalizastiya» deb nomlangan Jamiyat xayotining barcha sohalari Davolovchi vrachning birinchi vazifasi kasal organizmga zarar etkazmaslik bo’lsa, ijodkor shaxs, olimning birinchi vazifasi …… atrof-muhitga zarar etkazmaslik bo’lishi kerak. global taraqqiyot fan-texnika taraqqiyot biotexnologik inqilob Axborotning soni tushunchasiga fanda…….. deb ta’rif berilgan «Xabarda aytilgan hodisaning extimolligi darajasiga teskari proporstional kattalik» «axborot jamiyatining vujudga kelipshi» «antropo-stentrizmdan voz kechish» «butun ijtimoiy ishlab chiqarish » 5. Axborot umumilmiy tushunchasi dunyoning moddiy birligining muhim jihatini- hodisalarning axborotga boyligini namoyon etadi. a. axborotni uzatish, saqlash va qayta ishlash b. axborotni uzatish c. axborotni saqlash d. axborotni qayta ishlash 6 Axborot tushunchasida ikki jihatni tafovut etish kerak: a. birinchidan, axborot tyuimnyup1 tashkil toshshsh mezoni bo’lib xizmat qiladi; ikkinchidan, axborot ikkijarayon-xabarning ma’nosi, mazmunini uzatyup va qabul qilishning o’zaro nisbatidir. b. birinchidan, axborot tyuimnyup1; ikkinchidan tashkil toshshsh mezoni bo’lib xizmat qiladi; c. birinchidan axborot ikkijarayon-xabarning ma’nosi; ikkinchidan, axborot ikkijarayon-xabarning ma’nosi, mazmunini uzatyup va qabul qilishning o’zaro nisbatidir. d. birinchidan, axborot mazmunini uzatyup; ikkinchidan, mazmunini uzatyup va qabul qilishning o’zaro nisbatidir. 7. Falsafada va fan epistemologiyasida semantik jihat bu- a. axborotning mazmuni, ma’nosi, ahamiyati; b. amaliyotda axborotning qimmati; c. axborotni belgilar tizimyada ifodalash; d. axborot aloqasi; 8. Falsafada va fan epistemologiyasida aksiologik jihat bu- a. amaliyotda, ilmiy bilishda va ijodda kelgusida foydalanish uchun axborotning qimmati; b. axborotning mazmuni, ma’nosi, ahamiyati; c. muayyan axborotni ma’lum belgilar tizimyada ifodalash; d. axborot aloqasi; 9 Falsafada va fan epistemologiyasida semiotik jixat bu- a. muayyan axborotni ma’lum belgilar tizimyada ifodalash; b. amaliyotda axborotning qimmati; c. axborotni belgilar tizimyada ifodalash; d. axborot aloqasi; 10Polshalik axborotshunos olim Marian Mazur Shennon nazariyasi asosida ahamiyatli, mazmunli axborotning……..turlariniajratib berdi: a. Notrivial axborot; Trivial axborot; Ayniy axborot; Teng ahamiyatli axborot; Teskari axborot; Natijali axborot; Operastion axborot; Teskari operastion axborot; Asosiy axborot; Teskari asosiy axborot; Assostiastion axborot. b. Notrivial axborot; Trivial axborot; Ayniy axborot; Teng ahamiyatli axborot; Teskari axborot; Natijali axborot. c. Notrivial axborot; Asosiy axborot; Teskari asosiy axborot; Assostiastion axborot. d. Notrivial axborot; Trivial axborot; Ayniy axborot; Teng ahamiyatli axborot; Teskari axborot; Natijali axborot; Operastion axborot; Teskari operastion axborot; Asosiy axborot; Assostiastion axborot. 11 Falsafada va fan epistemologiyasida nazariy aks ettirish jihati bu- a. aks ettirish jarayonlarida (masalan, «sun’iy intellekt» tizimlarida yoki kompyuterning operativ xotirasida) axborotning roli; b. axborot bilish vositasi sifatida; c. axborot aloqasi; d. . amaliyotda axborotning qimmati; 12 Falsafada va fan epistemologiyasida gnoseologik jihat bu- a. axborot bilish vositasi sifatida; b. axborot aloqasi; c. axborotning mazmuni d. ma’nosi, ahamiyati; 13 Falsafada va fan epistemologiyasida jismoniy jihat bu- a. axborot tarqatish moddiy vositalari (papirus, qog’oz, kitob, disketa, vinchester va h.k.). b. axborot bilish vositasi sifatida; c. muayyan axborotni ma’lum belgilar tizimyada ifodalash; d. axborotning mazmuni, ma’nosi, ahamiyati; 14T. Stouner……….deb ^ayd etgan edi a. «Moddiylashtirilgan mexnat bo’lgan asbob-uskuna va mashinalar shu bilan bir vaqtda modstiylashtirilgan axborot hamdir» b. «Moddiylashtirilgan mexnat asbob-uskuna va mashinalar modstiylashtirilgan axborotdir», c. «Moddiylashtirilgan asbob-uskuna va mashinalar bir vaqtda modstiylashtirilgan axborot hamdir», d. «Moddiylashtirilgan mexnat bo’lgan asbob-uskuna va mashinalar modstiylashtirilgandir», 15Ilmiy bilishda prognoz qilish -….. a. o’rganilayotgan ob’ektning rivojlanish istiqbollarini maxsus o’rganuvchi ilmiy bashorat Shakli prognoz bilan bog’liq. b. sostiologiya, poligologiya, iqtisod nazariyasida progaoz fundamental negizini tashkil etadi. c. rejalashgirshst, dasgurlashtirish, loyihalashtirishni o’z ichiga oladi. d. sanoat, qishloq xo’jaligi, infratuzilma, yonilg’i-energetika kompleksi va hokazolarni. 16«Prognoz» tushunchasi a. grekcha «prognosis» atamasidan kelib chiqqan bo’lib, bashorat qilish, biror narsani oldindan ko’ra bilish degan ma’noni bildiradi b. lotincha «prognosis» atamasidan kelib chiqqan bo’lib, bashorat qilish, degan ma’noni bildiradi c. yunoncha «prognosis» atamasidan kelib chiqqan bo’lib, bashorat qilish, degan ma’noni bildiradi d. grekcha «prognosis» atamasidan kelib chiqqan bo’lib yaratish degan ma’noni bildiradi 17E.Rezerford atomning yadrolar va ular atrofida aylanuvchi elektronlardan iborat tuzilishi modelini yaratdi. O’z modeli asosida u qaysi yilda yangi elementar zarra - neytronning mavjudligini bashorat qildi. a. 1920 b. 1910 c. 1912 d. 1900 18. 2002 yilning sentyabrida Janubiy Afrikaning Yoxannesburg shahrida BMT homiyligida sayeramizdagi ekologik ahvolni ………yilga prognoz qilish bo’yicha barcha davlatlarning sammiti bo’lib o’tdi. a. yaqin 10 yilga b.5 yilga c.15 yilga d. 20yilga 19. Nechinchi yili Janubiy Afrikaning Yoxannesburg shahrida BMT homiyligida sayeramizdagi ekologik ahvolni yaqin 10 yilga prognoz qilish bo’yicha barcha davlatlarning sammiti bo’lib o’tdi. a.2002 b.2001 c.2000 d.1998 20 Ilmiy bashorat a. O’tmish yoki bugungi kunning voqea-hodisalari haqidagi ma’lumotlardan iborat oddiy bilimlardan farqli o’laroq, ilmiy bashorat kelajaqda sodir bo’lishi yoki kashf etilishi mumkin bo’lgan narsalar xaqidagi axborotni ifoda etadi. b. ilmiy bashorat kelajaqda sodir bo’lishi yoki kashf etilishi mumkin bo’lgan narsalar xaqidagi axborotni ifoda etadi. c. O’tmish yoki bugungi kunning voqea-hodisalari haqidagi ma’lumotlardan iborat d. sog’lom fikrga ega bo’lish 21 Ilmiy bashorat a. Kundalik xayogiy tajribaga, sog’lom fikrga, har xil xodisalarni oddiy kuzatishga yoki diniy e’tiqodga asosyaangan diniy bashoratlar va empirik farazlar-dan farqli o’laroq, ilmiy bashorat tabiat va jamiyat haqidagi ilmiy bilimni ob’ektiv, teran va har tomonlama analizdan o’tkazishga asoslanadi. b. Kundalik xayogiy tajribaga, sog’lom fikrga, har xil xodisalarni oddiy kuzatishga yoki diniy e’tiqodga asosyaangan c. Kundalik xayogiy tajribaga, sog’lom fikrga, har xil xodisalarni kuzatishga asoslangan d. Bu bilish ob’ekti- xali kelmagan kelajak-ning xususiyati bilan belgilanmaydi 22 Xotira – bu a….. bizning o’tmish haqida bilimimiz, sub’ektning tashqi olam va o’zining ichki holati xaqidagi axborotlardan kel-gusida o’zining hayotiy faoliyatida faol, ijodiy foydalanish uchun ularni saqlab qolish va ifoda etish qobiliyatidir b….. bu odamlarning bilish va amaliy o’zgartirish faoliyati c….. jamiyat hayotini tashkil etish va boshqarish vo-sitasi bo’lib xizmat qiladi. d. ….bizning o’tmish haqida bilimimiz, sub’ektning tashqi olam va o’zining ichki holati xaqidagi axborotlardan kel-gusida o’zining hayotiy faoliyat 23 Prognoz qilish deganda a. biron birhodisaning rivojlanish istiqbollarini maxsusilmiy o’rganish tushuniladi. b. bashorat qilish demakdir. c. Oldindan aytib berish d. ekstrapolyastiya; tarixiy analogiya 24 Iqtisodiy prognoz qilish-ning asosiy metodlari? a. ekstrapolyastiya; tarixiy analogiya; modellashtirish; kelajakning iqtisodiy sstenariylarini tuzish; ekspert baholash. b. ; modellashtirish; kelajakning iqtisodiy sstenariylarini tuzish; ekspert baholash. c. ; tarixiy analogiya; modellashtirish; kelajakning iqtisodiy sstenariylarini tuzish; ekspert baholash. d. . ekstrapolyastiya; tarixiy analogiya; modellashtirish; kelajakning iqtisodiy sstenariylarini tuzish. 25Iqtisodiy prognoz - bu a. hozirgi zamondan prognoz sarhadiga tomon inerstiya bo’yicha harakatlanishda iqtisodiy rivojlanishni ko’rib chiqish natijasida olingan prognoz ob’ektining kelajakning ma’lum davridagi holati manzarasvdir. b. biron birhodisaning rivojlanish istiqbollarini maxsusilmiy o’rganish tushunila c. bashorat qilish demakdir. d. ekstrapolyastiya; tarixiy analogiya 26 Ilmiy metod — bu a. ilmiy bilimni muttasil o’sgarishga yo’naltirilgan inson bilishining ob’ektiv jarayonlari, qonunlari va tendenstshgaarini aks etgiradigan shshiy bilimdir. b. Bu nuqtai nazardan ilmiy metod o’z mohiyatnga ko’ra ijodiy metoddir c. tendenstshgaarini aks etgiradigan shshiy bilimdir. d. analiz va sintez olib boorish 27 Ilmiy tadqiqot metodologiyasi, uning predmeti — bu a. tadqiqotchining siush va ijodiy faoliyati bilan muttasnl nazorat qilinuvchi va yo’naltiriluvchi bilshining umumfalsafiy, umumilmiy ea maxsus ishlab chistilgan metodlari negizida yangi ilmiy bilim olish usullari xamda bu ilmiy bilshshing tuzshshshi prtstiplari xaqidagi xozirgi zamon falsafiy ta’limotidir. b. . tadqiqotchining siush va ijodiy faoliyati bilan muttasnl nazorat qilishdir c. prtstiplar xaqidagi xozirgi zamon falsafiy ta’limotidir. d. yo’naltiriluvchi bilshining umumfalsafiy, umumilmiy ea maxsus ishlab chistilgan metodlari negizida yangi ilmiy bilim olish usullari xamda bu ilmiy bilshshing tuzshshshi prtstiplari xaqidagi xozirgi zamon falsafiy ta’limotidir Yüklə 24,26 Kb. Dostları ilə paylaş:
|