I kirish. Davlat qarzi haqida II. Asosiy qism


 Davlat qarzini shakllantirish sabablari



Yüklə 135 Kb.
səhifə3/15
tarix28.11.2023
ölçüsü135 Kb.
#133476
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Davlat qarzi o’sishining makroiq

2. Davlat qarzini shakllantirish sabablari 
Davlat qarzining paydo bo'lishining sabablari odatda iqtisodiyot uchun qiyin
davrlardir: urushlar, tanazzullar va boshqalar. Masalan, urush paytida harbiy
mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun resurslarning katta qismini yo'naltirish zarur, bu armiyani saqlash kabi davlatning katta xarajatlarini talab qiladi.
Moliyalashtirishning uchta varianti mavjud: soliqni oshirish, pul chiqarish va
defitsitni moliyalashtirish. Soliqlarning o'sishi mehnatni rag'batlantirishga putur etkazadi, pul emissiyasi inflyatsion bosimni keltirib chiqaradi, shuning uchun harbiy xarajatlarning katta qismi aholiga majburiyatlarni sotish hisobiga moliyalashtiriladi. Davlat qarzining yana bir manbai bu retsessiyalar.Milliy daromad kamayib borayotgan yoki ko'payishi mumkin bo'lmagan davrlarda soliq tushumlari avtomatik ravishda kamayadi va byudjet taqchilligiga olib keladi. Davlat qarzining yana bir manbai - yuqorida aytib o'tilgan siyosiy manfaatlar, bu davlat xarajatlarining ko'payishiga va shuning uchun byudjet kamomadining oshishiga olib keladi.
Federal hukumat byudjeti kamomadga uchragan har doim hukumat qarzi ko'payadi. Agar byudjet defitsitga tushib qolsa, u holda hukumat soliq tushumlari hisobiga qoplanmaydigan xarajatlarini to'lash uchun qarz olishga majbur bo'ladi.
Byudjet profitsiti mavjud bo'lganda, daromadlarning xarajatlardan oshib ketishi hukumatga aholini to'lashga yordam beradi, ya'ni. qarzingizni to'lash.
Joylashtirish bozori, valyuta va boshqa xususiyatlariga qarab, davlat qarzi 
tashqi va ichki bo'linadi. Birinchisiga xorijiy davlatlardan olingan kreditlar kiradi; xalqaro moliya tashkilotlari; chet el valyutasida ko'rsatilgan va tashqi bozorlarga joylashtirilgan davlat ssudalari. Ikkinchisiga milliy banklarning kreditlari kiradi; milliy valyutada ko'rsatilgan va milliy bozorga joylashtirilgan davlat ssudalari. U o'tgan qarz va yangi qarzlardan iborat.
Davlatning va, avvalambor, xorijiy kreditorlar oldida qarzga bog'liqlik muammosi har doim katta ahamiyatga ega edi, chunki davlat suverenitetini to'liq amalga oshirish faqat ma'lum iqtisodiy mustaqillik sharoitida mumkin bo'ladi. 

Yüklə 135 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə