I. U. Raxmonov, K. M. Reymov, N. N. Niyozov
Gaz sarfini hisobga olish
Yüklə 3,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 8.5. Gaz sarfini hisobga olish
Gaz x o ‘jaligi korxonalarida, gaz sarfini hisobga olish, har b ir korxonada tashkil etilgan va korxona rahbariga bevosita bo‘ysunadigan, gaz sarfini hisobga olish va gaz ta ’minoti rejimlari xizmati zim m asiga yuklatiladi, korxonalarning ishlab chiqarish bo‘linmalarida esa ayrim gaz ta’minoti va gaz sarfini hisobga olish guruhi zimmasiga yuklatilgan. Sanoat, qishloq x o 'ja lik korxonalariga, ishlab chiqarish va ishlab chiqarmaslik harakatidagi aholiga maishiy xizmat ko‘rsatish korxonalarga va yakka tartibdagi ishbilarm onlarga tabiiy gaz yetkazib berish shartnoma asosida gaz taqsimlash stansiyalari (GTS) orqali magistral gaz o ‘tkazishlar bo'yicha amalga oshiriladi. Yetkazib beriladigan gazning miqdori gaz x o ‘jaliklari korxonalarining GTS larida yoki bosh(oraliq) gaz taqsimlash punktlari (BGP)da o ‘matilgan gaz sarfini hisobga olish asboblarining k o ‘rsatgichiga asoslangan, ikki tomonlama aktlar asosida q o ‘shimcha koeffitsiyentlar kiritib aniqlanadi. K alendar oy uchun iste’m olchilarga yetkazib berilgan (sarf etilgan) gazning m iqdori, iste’m olchida o ‘rnatilgan gaz sarfini hisobga oluvchi asboblar ko‘rsatkichlari b o ‘yicha ikki tomonlama akt asosida, mos tuzatish koeffitsentlarini kiritib aniqlanadi. Gaz, harorat, bosim sarfini hisobga olish asboblari y o ‘qligida yoki ular nosozligida hamda quyidagi holatlarda: - asboblar yozuvi va ko‘rsatkichlari haqiqiy bo'lm aganda; - gaz sarfi to ‘g ‘risidagi m a’lum otlar o ‘z vaqtida k o ‘rsatil- maganda (kartogrammalar, hisoblagichlaming ko‘rsatkichlari); 133 - plomba yo‘qligida; - baypas gaz o ‘tkazgichi orqali gazdan foydalanilganda. B erilgan (sarf etilgan) gaz m iqdori plom balangan gazdan foydalanuvchi qurilmalarning pasportidagi ish unumdorligi bo‘yicha aniqlanadi va gaz sarfini hisobga olish asboblarini nosozlik (yo‘qlik) vaqtidagi ish soatlari miqdori ushbu asboblar soz vaqtidagi sarf kabi qo‘shimcha tuzatishlar kiritib aniqlanadi. Baypas gaz o ‘tkazgiehi b o ‘yicha gaz berish faqat gaz beruv- chining ruxsati bilan am alga oshirilishi mumkin. Gaz gorelkalari tizim ini plom balash ikki tom onlam a dalolatnom a bilan am alga oshiriladi. Ovqat tayyorlash, issiq suv ta ’minoti, isitish va yem tayyorlash uchun ishlatiladigan tabiiy gaz m iqdori quyidagicha aniqlanadi: - hisoblagichlar bilan jihozlangan uylarda (xonalarda) - hisob lagichlar ko‘rsatishi bo‘yicha; - hisoblagichlar bilan jihozlanm agan uylarda (xonalarda), o ‘rnatilgan tartibda tasdiqlangan normalar bo‘yicha. Gaz miqdorini hisobga olish hisoblagichlar orqali am alga oshiriladi. Ular aniq vaqt oralig‘ida (soat, kecha-kunduz va h.k.) quvur o ‘tkazgich b o ‘yicha oqayotgan gazning jam i hajm ini o ‘lchashga m oijallangan. G az o ‘lchagichlar, rotatsion va turbinali turga b o ‘linadi. Rotatsionlari ishchi holatda o ‘tayotgan gazning hajmi miqdorini hisobga oladi. Turbina gaz o ‘tkazgichlar o ‘lchash tugunlari uchun gazning ishchi bosimi, uning maksimal va minimal sarfi, shartli о ‘tish diametri bo‘yicha aniq tanlangan bo‘lishi kerak. Uylaming markaziy suv ta’minotidan issiqlik tarmoqlarini ta ’mirlash vaqtida25 va undan ko‘p kun o ‘chirilgan davrda gazning sarf normasi sifatida markaziy issiq suv ta’minotiga uy va xonadonlarga o ‘rnatilgan normalar qabul qilinadi. 134 |