Imom al-Buxoriy va Imom at-Termiziy hadislarining ahamiyati

Imom-at Termiziyning hadislari va ularning ahamiyati

• Imom-at Termiziyning hadislari va ularning ahamiyati
• Mashhur muhaddislardan yana biri vatandoshimiz Abu Iso atTermiziy bo'lib, u 824 yilda Termiz yaqinidagi Bug' (hozirgi Surxonlaryo viloyatining Sherobod tumanida) qishlog'ida tug'ilgan. Uning oilasi va ota-onasi haqida ma'lumotlar yo'q. Ba'zi tadqiqotchilar uning asli marvlik bo'lgan deb qayd etadilar.
• At-Termiziy 850 yildan qator mamlakatlarga safar qiladi. Hijozda bo'lib, Makka va Madinani ziyorat qiladi, Iroq, Xurosonda hadis ilmi, fiqh, ilmi al-qiroat, bayon, tarix va boshqa ilmlarni o'rganadi. Mana shu safarda at-Termiziy hadislarni to'play boshlaydi.Hadis ilmini o'rganishda mashhur muhaddis at-Termiziy ustozi al-Buxoriyni alohida hurmat qiladi.Hatto manbalarda at-Termiziy ustozining vafoti tufayli ko'p yig'laganidan ko'zi ko'r bo'lib qolgan, degan fikrlar ham mavjud. AtTermiziyning o'tkir zehni, xotirasi, yodlash qobiliyatining kuchliligi tufayli al-Buxoriy ham uni faqat shogird sifatida emas, o'ziga hamkor do'st sifatida ham hurmat qilgan.

At-Termiziy uzoq safarida hadislarni to'plab, kitoblar ta'lif qilishga boshladi. U 863 yilda o'z vataniga qaytdi va o'zi ham shogirdlarga ta'lim berib, xam kitoblar yozdi.

• At-Termiziy uzoq safarida hadislarni to'plab, kitoblar ta'lif qilishga boshladi. U 863 yilda o'z vataniga qaytdi va o'zi ham shogirdlarga ta'lim berib, xam kitoblar yozdi.
• At-Termiziyning o'ndan ortiq asarlar yaratganligi ma'lum. Bular “Al-Jom'e as-sahih” (“Ishonchli to'plam”), “Ash-Shamoil an-Nabaviya” (“Payg'ambarning alohida fazilatlari”), “Al-ilal fi-l-hadiys” (“Hadislardagi illatlar va og'ishlar haqida”) asarlari mashhurdir. AtTermiziyning yozib qoldirgan asarlaridagi hadislar ham al-Buxoriy hadislari kabi insonni halollik, adolat, e'tiqod, diyonat, poklik, mehnatsevarlik, muruvvatlilik, mehr-shafkat, kattalarga, ota-ona va qarindoshlarga hurmat ruhida tarbiyalashda katta ahamiyatga ega.

VIII-IX asrlar xadis ilmi uchun «oltin davr» xisoblanadi. Islom dunyosining eng nufuzli manbalari dеb sanalgan oltita ishochli tuplam (as-saxix as-sitta)ni yaratgan muxandislar xam vatondoshlarimiz bulib, xadis ilmi rivojlangan IX asrda yashab ijod etganlar. Bular: Abu Abdullox Muxammad ibn Ismoil al-Buxoriy 194 (810)-256 (870); Imom Muslim ibn al-Xajjoj 206 (819)-261 (874); Imom Iso Muxammad ibn Iso at-Tеrmiziy 209 (819)-279 (892); Imom Dovud Sulaymon Sijistoniy 202 (817)-275 (880); Imom Axmad al-Nasoniy 215 (820)-303 (915); Imom Abu Abdullax Muxammad ibn Yazid ibn Majo 209 (824)-273 (886)kabi ollamalardir.

• VIII-IX asrlar xadis ilmi uchun «oltin davr» xisoblanadi. Islom dunyosining eng nufuzli manbalari dеb sanalgan oltita ishochli tuplam (as-saxix as-sitta)ni yaratgan muxandislar xam vatondoshlarimiz bulib, xadis ilmi rivojlangan IX asrda yashab ijod etganlar. Bular: Abu Abdullox Muxammad ibn Ismoil al-Buxoriy 194 (810)-256 (870); Imom Muslim ibn al-Xajjoj 206 (819)-261 (874); Imom Iso Muxammad ibn Iso at-Tеrmiziy 209 (819)-279 (892); Imom Dovud Sulaymon Sijistoniy 202 (817)-275 (880); Imom Axmad al-Nasoniy 215 (820)-303 (915); Imom Abu Abdullax Muxammad ibn Yazid ibn Majo 209 (824)-273 (886)kabi ollamalardir.